Брылау ерітіндісіні циркуляциясы

Осымша дебиеттер тізімі

5. Баграмов Р.А. Машины и оборудования для бурения нефтяных и газовых скважин. Расчеты на прочность. Уч. пособие. ГАНГ, 1997.

6. Ефимченко С.И. Расчеты ресурса несущих элементов буровых установок. Уч. пособие. РГУ нефти и га за. 2001.

7. Жабагиев А.М., Ефимченко С.И., Шейнбаус В.С. Рекомендации по выбору посадок элементов буровых установок. Уч. пособие. РГУ нефти и газа, 2002 г.

8. Орлов П.И. Основы конструирования: Справочник-методическое пособие. В 2-х кн. / Под ред. П.Н. Усачева. – М.: Машиностроение, 1988 г.

 

Acute;íiìiíi» ñàïàñû òóðàëû æàëïû ì¸ëiìåò. ´íiì ñàïàñû òóðàëû íåãiçãi ò¾ñiíiê. ´íiì êëàññèôèêàöèÿñû. ´íiì ñàïàñû ê¼ðñåòêiøòåðiíi» íîìåíêëàòóðàñû. Ñàïà êàòåãîðèÿñû äå»ãåéií áà¹àëàó ¸äiñòåði.

Сапа-машиналарды арналуына сєйкес, оны аныталан ажеттiлiгiн анааттандыру икемдiлiгiмен негiзделген асиеттер жинаы. Соан сєйкес, мешина берiлген шарттара сєйкес берiлген талаптаы наты жмыстарын орындау жєне ызмет крсету персоналына жасы жмыс жадайын жасау керек.

Машина сапасын екi тыра бледi:

жмысажарамдылы-машинаны наты жадайда берiлген функциясын орындау ммкiндiгiмен негiзделген асиет;

сенiмдiлiк-ралдарды шыынын азайта отырып,жмысажарамдылыын сатау мен алпына келтiру ммкiндiгi.

АШМ сапа крсеткiштерiн, ГОСТ 15467-79 сєйкес тмендегiдей блiнедi:

1.Машиналарды арналуы бойынша пайдалану тиiмдiлiгiн сипаттайтын жєне оны олдану аумаын анытайтын (нiмдiлiгi, энергосыйымдылыы, материалсыйымдылыы, немдiлiгi, ебексыйымдылыы жєне т.б.) пайдалану-техникалы крсеткiштер;

2.Тотап алмаушылы, зажылдамдылы,жндеугеикемдiлiк жєне саталу асиетiн сипаттайтын, сенiмдiлiк крсеткiштерi;

3.Машиналарды дайындауда, ызмет крсету мен жндеуде жоары ебек нiмдiлiгiн амтамасыз ететiн, констукторлы-технологиялы шешiмдер тиiмдiлiгiмен сипаттайтын, технологиялы крсеткiштер;

4.“Адам-машина-орта“ жйесiмен сипатталатын жєне кешендi гигиеникалы физиологиялы жєне психологиялы асиеттердi ескеретiн эргономикалы крсеткiштер;

5.азiргi дегей мен стильге сєйкес оригиналдыпен гармониялыты сипаттайтын, эстетикалы крсеткiштер;

6.Стандарттау, унификациялау крсеткiштерi;

7.Патенттiк-ыты крсеткiштер;

8.руа, дайындау мен пайдалануа кеткен шыынмен сипатталатын, экономикалы крсеткiштер.

Сапаны кешендi крсеткiшiн анытауда, сапаны бiруаытта барлы негiзгi крсеткiштерiн ескередi.

мндаы -арастырылатын сапа крсеткiштерiнi саны

-негiзгi крсеткiштерге сєйкестiгi бойынша параметрлердi “лшену“ коэффициенттер крсеткiшi;

-негiзгi крсеткiштi “лшенген“ мєнi, яни сыналан машиналар крсеткiштерiнi эталондыа атынасымен, (%) аныталады;

Сапаны кешендi крсеткiш ретiнде, машинаны пайдаланудан тскен жалпы пайда тиiмдiлiгiнi, оны ру мен жмысажарамдылыта стап труа кеткен жалпы шыына атынасымен аныталатын интегралды крсеткiш олданылады.

 

2. Æàáäûºòàðäû» ñåíiìäiëiãi. Íåãiçãi òåðìèíäåð, ò¾ñiíiê æ¸íå àíûºòàó. Ñåíiìäiëiê ê¼ðñåòêiøòåði æ¸íå îëàðäû» ñòðóêòóðàñû. Äàðà æ¸íå êîìïëåêñòi ê¼ðñåòêiøòåð. Æàáäûºòàðäû» ºàðñûëû¹û æ¸íå îëàðäû» ñèïàòòàìàñû.

 

Сенiмдiлiктi амтамасыз етудi зектi мєселесi наты уаыт немесе жмыс клемi аралыында берiлген функциясын орындауа ммкiндiк беретiн машиналарды ру єдiстерiнен трады. Шыарылатын нiмнi сенiмдiлiгiн амтамасыз ету ажеттiлiгi аны, йткенi сенiмсiздiк, жндеу-ызмет крсету базаларыны рамы мен жндеу жабдытары, осалы блiктер шыынына байланысты лкен экономикалы зардапа сотырады. Сонымен атар, сенiмдiлiктi тмендеуi ызмет крсету персоналы ауiпсiздiгiне ауiп тндiредi, ал бл дегенiмiз ешандай экономикалы трыдан бааланбайды. Кп жадайда машинаны пайдалану кезiнде бйымдар сенiмсiздiгiне осымша аржы жмсалатына аны.

Практика жзiнде сенiмдiлiктi амтамасыз ету шiн осымша аржыны бйымды жобалау мен ру кезiнде жмсаан тиiмдi.

Машиналар сенiмдiлiгi теориясында, жабдытар мен оларды жеке рама блiктерiн-техникалы объектiлер деп атау алыптасан. Бл кезде объектi деп-сенiмдiлiгiн жобалау, ндiру, пайдалану, зерттеу жєне сынау мерзiмiндегi арастырылып, белгiленген жмысты орындауа арналан машинаны тсiнедi.

Барлы объектiлер екi класса блiнедi:

1.алпына келтiрiлетiн –тотап аланнан кейiн оны жмыса жарамдылыы алпына келтiрiлетiн объектiлер.

2.алпына келтiрiлмейтiн-тотап аланнан кейiн, оны жмыса жарамдылыы алпына келтiрiлмейтiн объектiлер.

Жмысажарамдылы-машинаны белгiленген пайдалану жадайында, техникалы жаттамаларда орнатылан параметрлерi функциясын орындалу кйi.

Тзулiк-бйымны техникалы жаттамаларда, стандартта жєне техникалы шарттарда орнатылан е болмаса бiр талабыны берiлген уаыт аралыында сєйкес келмеген кйi.

Тотап алу-машинаны немесе агрегатты жмысажарамдылыын толы немесе блiктеп жоалтандаы оиа.

Тотап алу тсiнiгi тмендегiдей тсiндiрменi ажет етедi: машинаны пайдалану, сатау немесе тасымалдауда, ысаша айтанда пайдалану нєтижесiнде, оны элементтерiнi жмысы нашарлайды жєне бiр кезеде сол элементтi тотап алуы пайда болады, бл кезде машина немесе элемент зiнi жмысажарамдылыын жоалтады.

Машинаны тотап алуы ш трге блiнедi:

а)машинаны жасаудаы конструкторлы жеткiлiксiздерге негiзделген, конструкторлы тотап алу;

б)машина элементтерiн дайындау, жинау, реттеу, жатытыру жєне т.б. технологиялы ережелердi саталмауына негiзделген, технологиялы тотап алу,

в)алыпты жадайда, техникалара пайдалану жєне ТК ережелерiнi саталуына арамастан машина элементтерiнi шаршау жєне шалдыу нєтижесiнде пайда болан пайдаланудаы тотап алу.

Сонымен атар, тотап алулар пайда болу жадайы мен себептерiне сєйкес, жайлап жєне аяасты болып блiнедi.

Жайлап (тозыты) тотап алу берiлген бiр немесе бiрнеше параметрлер немесе сипаттамаларды жайлап згеру нєтижесiнде немесе блшектердi жайлап тозу нєтижесiнде пайда болады. Бл тотапалуды трi машиналарды диагностикалау нєтижесiнде шамалап болжамдалуы ммкiн.

Аяасты тотап алу машина немесе элемент берiлген параметрлерi немесе сипаттамаларыны бiрден згеруiмен сипатталады жєне лкен жктеменi жинаталуы нєтижесiнде аяасты, бiрмезетте пайда болады.

Машинаны тотап алуы нєтижесiнде жоалтан жмыса жарамдылыын екi жолмен алпына келтiруге болады:

1.Тотап алан элементтi ауыстыру арылы жмысажарамды-лыын алпы келтiру, бл кезде тек элементтi жмысажарамдылыы алпына келтiрiледi, ал машинаны алды оры брыны дегейде алады. Бл тєсiл арапайым, крделi жабы пен жоары бiлiктi ызмет крсетушi персоналды ажет етпейдi. Оны тiкелей шаруашылытарда олданады (аымды жндеу).

Бл тєсiлмен алпына келтiрiлетiн тотап алуларды пайдалану кезiндегi тотап алулара жатызу керек.

2.Тотап алан элементтi жмысажарамдылыын алпына келтiрумен атар, машинаны жалпы жндеуаралы орын да алпына келтiредi, ол шiн блшектеу мен жуудан кейiн машинаны барлы элементтерiнi техникалы кйiне баа берiп, оры, жндеуаралытан кем элементтердi ана ауыстырады.

Бл тєсiл крделi, арнайы жабдытарды бiлiктi мамандар жєне т.б. ажет етедi, яни ажет ндiрiстiк жадайды (крделi жндеу)

Жмыс барысындаы уаытты лестіруді эмтиризмдік жне теориялы функцияларыны арасындаы алшаты жабдыты олдануды бастапы стадиясында байалады.

Тмендегі №1 кестеде арастырылып отыран кен орнында олданылатын ртрлі типтік лшемдер мен ндіруші фирмалара аранлан рал-жабдытарды орташа жндеуаралы кезеі (ОЖК) крсетілген.

Алынан талдау нтижелері крсеткендей сорапты жекелеген типтері бойынша істен шыуда зара бір-бірінен 5 есеге дейін айырмашылы байалады. Е тиімді сорап шетелдік DN280 маркалы сорап, одан кейінгі орында ЭЦНМ-125-1500 маркасы тр. Беріктік параметрін болжамдау мен зерттеу шін ондырыларды істен шыуына негізгі себептер классификациясы маызды болып табылады. Яни, пайда болу механизмдеріні састыына байланысты істен шыандарды біріктіру тиімді болады. Мысалы кш беретін кабель сынамасы мен изоляция кедергісіні тмендеуі жне озалтыш орамыны аауын шартты трде электр себебінен, штанг зілуі, бекіту блшектеріні, болттарыны зілуі деп атап, бір типке жатызуа болады. Мндай кластеризация аауды белгілі бір типтеріні апатты жадайын срыптау клемін айтарлытай сіруге болады, соны нтижесінде статистикалы есептеуді анытыына кз жеткізуге ммкіндік туады. Дл осылай сас белгілеріне байланысты ондырыларды істен шыуын біріктіру жзеге асырылан.

Талдау нтижелері крсеткендей, тередікке арналан сораптарды істен шыуына тыындалып алуы себеп болады. (47%-ы жндеуге келмейді). Тыындалуына ммен, парафинмен, тздармен жне тасып алуы себеп болады. Істен шыуа себеп болатын екінші жадай сорапты – компрессорлы бырларды бойында саылау пайда болуы жатады. Осы себептермен істен шыуды 18%-ы жзеге асып отырады.

Динамиклы дегейді тмендеуі (10%) сорапты істен шыуына жатпайды. Алайда осы себептен скважинаны тотатып жне ызмет крсету шараларын жргізу ажет болады. Сондытан бл себепті ааулар тізіміне жатызбасада болады.

Электр себебінен болатын ааулар жиі болып, трады. Мндай істен шыуды жоюда те ымбата тседі. Мнай ксіпшілігіне ажетті рал – саймандарды пайдалану кезіндегі ауіпсіздігі мен сенімділігі жасалынан материал асиетіне, жетілдірілген растыру механизміне, дайындау мен жинау (сенімділігіне байланысты «ішкі» факторлар) сапалылыы ана емес, сонымен бірге пайдалану жадайына да байланысты болып отырады. Пайдалану жадайына рылыны конструкциясына атысты, «сырты» факторлар жатады. Мндай факторлара мысалы, ндірілген сйыты суландырылуы, мнай мен сйы шыыны, жетекті озалтышты электрмен оректенуіні сапалылыы мен сенімділігі, таы басалары жатады.

«Сырты» факторларды кбісі уаыт те згеріп отырады, сондытан факторды аымдаы мнін біліп ана оймай, оны динамикасы жайлы да млімет алып отыру ажет. Бл міндеттерді мнай ксіпшілік жйесіні автоматтандырылан деректер базасыны апараттарына сйеніп шешуге болады. Скважина ондырыларын пайдалануда мониторингті компьютерлік жйесіні мліметтер базасыны аымдаы параметрінен баса сораптарды, кабельдерді муфтасы туралы мліметтерде болады. Бл мліметтер кмегімен оларды падалану процесіндегі миграциясын (жылжуын) баылап отыруа болады.

Айта кету керек, «сырты» факторлара ИИС –пен лшенбейтін зге факторлар да жатады, біра олар зертханаларда здіксіз баылауда трады. Ол факторлара ндірілген сйы рамында ажаыш жне мжігіш химиялы заттар, м, тз, парафиндер жатады.

Сонымен, автоматтандырылан апаратты-лшеуіш жйе мліметтерін пайдалану нтижесінде тікелей ндірісте алынан эмпиризмдік мліметтер негізінде мнай ндіру жне энергетикалы ондырыларды сенімділік параметрлеріні статистикалы лестірімділік заын бекітуге болады екен. Апаратты базаны клемі мнай ндіруде кш беретін сорапты ондырыларды істен шыуын классификациялауа жеткілікті болып отыр, сонымен бірге мнай ксіпшілігінде техникалы ондыры жабдытарды бзылуыны ртрлі типтеріні санды араатынасын анытауа ммкіндік береді.

 

3. µ»¹ûëàðäû» º½ðûëûìäàðû æ¸íå º½ðó åðåêøåëiêòåði. µ»¹ûíû á½ð¹ûëàó ïðîöåññi, á½ð¹û ºîíäûð¹ûñûíû» ìiíäåòòåði ìåí º½ðûëûìäàðû. ̽íàéãàç ½ðûëûñòàðûíû» á½ð¹û ºîíäûð¹ûëàðûíû» íåãiçãi ïàðàìåòðëåði ìåí ò¾ðëåðií, êàòåãîðèÿñûí, êëàññûí òà»äàó.

 

 

 

 

 

 

Aacute;½ð¹ûëàó æàáäûºòàðûí åñåïòåó æ¸íå º½ðàñòûðó. Á½ð¹ûëàó æàáäûºòàðûíû» ½çຠ¹½ìûðëû¹û ìåí ºàáiëåòòiëiãií åñåïòåó ¸äiñòåði òóðàëû æàëïû ì¸ëiìåòòåð. Øåêòi æà¹äàéäû», æ½ìûñ ºàáiëåòòiëiãi êðèòåðèiíi» ñèïàò-òàìàñû æ¸íå ïîäøèïíèêòåðäi», ¼ñòåð ìåí áiëiêòåðäi», ½çàðòûë¹àí æ¾êòåìåëi ñòåð-æåíäåðäi», øûíæûðëû æ¸íå òiñòi áåðiëiñ-òåðäi», ò¸ëäi àðºàííû» æ¸íå áàñºà äà á½ð¹ûëàó æàáäûºòàðûíû» ýëåìåíòòåðií ½çຠ¹½ìûðëûººà åñåïòåó ¸äiñòåði.

Aacute;½ð¹ûëàó ºîíäûð¹ûñûíû» ò¾ñiðiï-ê¼òåðó êîìïëåêñií æîáàëàó (Á² ÒÊÊ). ÒÊÊ ôóíêöèîíàëüäi ñõåìàñûí òàëäàó, ÒÊÊ-íi» ðàöèîíàëüäi êîìïîíîâêàëû-êèíåìàòèêàëûº ñõåìàñûí íåãiçäåó æ¸íå òà»äàó.

Aacute;½ð¹ûëàó òiçáåãií ê¼òåðó êåçåíäå æåòåêòi» ò¾ði ìåí ºóàòûíà, ÒÊÊ èíåðöèÿëûº ºàñèåòiíå, êèíåìàòèêàëû ñõåìàñû ìåí ÒÊÊ ï.¸.ê. áåðiëiñòiê ºàòûñïàñûíà, ñîíûìåí áiðãå ê¼òåðó áèiêòiãiíå áàéëàíûñòû ÒÊÊ-» äèíàìèêàëûº ê¼ðñåòêiøòåðií òàëäàó.

Aacute;½ð¹ûëàó òiçáåãií áið ñâå÷à áèiêòiãiíå ê¼òåðó òàõîãðàììà åñåái áà¹äàðëàìàñû ìåí àëãîðèòìi. ÒÊÊ ¸ð ò¾ðëi ê¾øòi æåòåêòåãi ¼íiìäiëiê åñåáiíi» ¸äiñòåìåñi. ÒÊÎ êåçiíäåãi ÒÊÊ å» êiøi ìàøèíà óàºûòû áîéûíøà ê¼òåðóäi» òàðòó ñèïàòòàìàñû ìåí êèíåìàòèêàëûº ñõåìàñû, æåòåê ºóàòûíû» îïòèìèçàöèÿñû.

Ograve;¸ëäi æ¾éåíi» øêèâòåð ïîäøèïíèêòåðií, ê¼òåðó áiëiãiíi» òiðåêòi ïîäøèïíèêòåðií æ¸íå òðàíñìèññèÿ áiëiêòåðií ½çຠ¹½ìûðëûººà åñåïòåó áà¹äàðëàìàñû ìåí àëãîðèòìi. ÒÊÊ æåòåãiíi» òiñòi æ¸íå øûíæûðëû áåðiëiñòåðií ½çຠ¹½ìûðëûººà åñåïòåó áà¹äàðëàìàñû ìåí àëãîðèòìi.

Ecirc;¼òåðó áiëiãi ìåí òðàíñìèññèÿ áiëiãií ½çຠ¹½ìûðëûººà åñåïòåó áà¹äàðëàìàñû ìåí àëãîðèòìi ò¸ëäi àðºàííû» æ¾êòåó ðåæiìiíi» åñåái.

Agrave;ðºàíäàðäû» àºàó¹à ºàðñû êðèòåðèi. Ò¸ëäi àðºàíäàðäû ½çຠ¹½ìûðëûººà øàðòòàíäûðóøû ôàêòîðëàð. µ»¹ûëàðäû á½ð¹ûëàó êåçiíäå ò¸ëäi àðºàííû» ðàöèîíàëüäi æ½ìûñ iñòåóiíi» æ¸íå ºàæåòòiëiãiíi» òàêòèêàñûí º½ðàó. Øêèâòåð íàóàñû ìåí àðºàí ñûìäàðûíû» òîçóûíû» ñàëûñòûðìàëû áà¹àñû.

Ntilde;îðàïòû-öèðêóëÿöèÿëû êîìïëåêñòi åñåïòåó æ¸íå êîíñòðóêöèÿëàó (ÑÖÊ). Ñîðàïòû – öèðêóëÿöèÿëû êîìïëåêñòi» íåãiçãi ïàðàìåòðëåði æ¸íå îëàðäû» æàáäûºòà𠺽ðàìû ìåí ÑÖÊ æ½ìûñ ºàáiëåòòiëiãiíå æ¸íå ½»¹ûëàðäû» ¼òó òèiìäiëiãiíå ¸ñåð åòói. Æåòåêòi á½ð¹ûëàó ñîðàïòàðûí åñåïòåó æ¸íå êîíñòðóêöèÿëàó.

Aacute;½ð¹ûëàó ñîðàïòàðû ìåí æåòåêòåðiíi», îëàðäû» æåêå ôóíêöèîíàëüäi á¼ëøåêòåði ìåí æèíàºòû áiðëiãiíi» òåíäåíöèÿñû ìåí êîíñòðóêöèÿñûíû» äàìó æîëûí òàëäàó. Æåòåê ïåí á½ð¹ûëàó ñîðàáûíû» á¼ëøåêòåðií ñòàòèñòèêàëûº áåðiêòiêêå æ¸íå øàðøàó¹à ºàðñûëûëàñòûººà åñåïòåó. Îëàðäû ½çຠ¹½ìûðëûººà åñåïòåóäi» áà¹äàðëàìàñû ìåí àëãîðèòìi.

Aacute;½ð¹ûëàó ºîíäûð¹ûíû» àéäàó æåëiñiíi» ýëåìåíòòåðií æîáàëàó. Àéäàó æåëiñiíi» ýëåìåíòòåðiíi» êîíñòðóêöèÿëû ñõåìàñûí òàëäàó. Àéäàó æåëiñií ãèäðîäèíàìèêàëûº ïðîöåññòåðãå åñåïòåó.

Aacute;½ð¹ûëàó ðåæiìiíäåãi ãèäðîäèíàìèêàëûº ïðîöåññòåð ìåí æåòåêòi á½ð¹ûëàó ñîðàáûíû» ½çຠ¹½ìûðëû¹ûíû» áàéëàíûñòûëû¹û. Êîìïðåññîðëàðäû, ò¾ñiðóûñûðìàëûí æ¸íå àéäàó º½áûð¼òêiçãiøòåðií åñåïòåó.

Aacute;½ð¹ûëàó åðiòiíäiñií òàçàëàó æ¾éåñiíi» æàáäûºòàðûí æîáàëàó. Äiðiëäåòêiø, ãàçñûçäàíäûð¹ûø, º½ìá¼ëãiø, èëîá¼ëãiø-òåðäi» êîíñòðóêèÿëû ñõåìàñûí òàëäàó. Öèðêóëÿöèÿëû æ¾éå æàáäûºòàðûíû» êåøåíäåó ñõåìàñûí òàëäàó.

Ograve;àçàëàó æ¾éåñi æàáäûºòàðûíû» ºàæåòòi ïàðàìåòðëåðií åñåïòåó. Öèðêóëÿöèÿëû æ¾éå æàáäûºòàðûíû» æ¾êòåó ðåæiìií åñåïòåó. ÖÆ æàáäûºòàðûí ñòàòèñòèêàëûº áåðiêòiêêå æ¸íå ½çຠ¹½ìûðëûººà åñåïòåó.

 

Брылау ерітіндісіні циркуляциясы

 

Циркуляциялау жйесі ерітіндіні циркуляциялау, реттеу, тазалау жне дайындауа арналан.

Циркуляциялау жйесіні жер стіндегі аймаыны функциялары: ерітіндіні дайындау, оны асиеттерін реттеу, ымаа айдау жне ыманы шаю режимін стау. Айдау жйесі абылдау ыдысынан, сораптар блогынан, сору жне айдау манифольдынан, айналмалы превентордан (латырыма арсы ондыры) трады.

Жерастындаы айматы функциялары: гидравликалы женргияны ашауа жаындату жне беттегі шалымды тасымалдау. Бл айма шыпайтын аыма арналан арыннан (бырлар баанасыны беті, озалтыш, ашау) жне ыма саасы мен брылау баанасыны сырты бетімен алыптасатын шыатын брылау ерітіндісіне арналан арыннан трады.

Брылау ерітіндісі вертлюгты жылжымайтын блігіне біріктірілген арында же арылы брылау сораптарымен брылау баанасына айдалады. Брылау бырлары арылы тменге арай тіп ол лкен жылдамдыпен ашаудаы саылау арылы тіп жынысты блшектерін стайды, ал одан кейін ыма абыраларыны жне брылау бырларыны арасынан теді.

Циркуляциялы жйені барлы элементтері бір-бірімен байланысан. Технологиялы тізбекті кез-келген аймаындаы бзылу шайылуларды тиімділігіне сер етеді.