Зірлі кісіден талап етілетін шарттар

1. зірді наты болуы.

2. зірді тотамауы.

3. зір тотай ма деп, намазды соы уаытына дейін кешіктіруі. Мысалы, намаз уаыты кірді. Мрыннан немесе жарадан ан аып тр. анны тотауын намазды аыры уаытына дейін ктеді. Егер ан тотамаса, дретін алып, намазын ои береді. анны намаз уаыты шыана дейін тотамайтындыы сезілсе, намазын ои береді жне намазы зірге атысты жарамды болады. Бесін намазыны уаыты кезінде жарадан ан аса, оны тотауын бесінні соы уаытына дейін ктеді. Сосын соы уаытында оиды. ан келесі намазды уаыты кіруімен бірге тотаса, зір жойылып, оыан намазын айта оиды.

зірлі кісіні зірі бір аптадан кейін тотаса, бір апта бойы оыан намаздарын айта оымайды. йткені зірлі жадайда оыан намаздарыны брі - дрыс. зірлі кісіні киіміне зіріні нжісі тисе, киімін жууы шарт емес. йткені зірі тотамайынша таза киімі айта быланады. Алайда р парыз намазына жаа дретпен труы шарт.

Бесінші блім: Мсіні стіне мсх[170]жасау

Мсі дегеніміз - ая табанынан тобыа дейін киілетін быларыдан тігілген кшесіз аякиім.

кімі.Мсылмандар шін жеілдік масатымен, сіресе сапарда, сондай-а ыстыгні, суы кндері скер атарындаы сарбаздара, зауыттарда за істейтін жмыскерлерге, дрет алу ммкіндігі иына соан оу орындарында білім алушы талапкерлерге берілген шариатты рсаты.Ер кісіге де, йел кісіге де, мейлі жолаушы болсын, мейлі трылыты болсын,дрет алан кезде аяты жууды орнына мсіні стіне мсх жасауына болады.

Длелі:

Сексеннен астам мутауатир[171] хадис аяты жууды орнына мсіні стіне мсх жасауды зады екенін длелдейді. Мира ибн Шаъба, Алла таала оан разы болсын, айтады:

) : ( )

Мен Аллаты елшісімен (саллаллау алайи уа саллам) бірге сапарда болан едім. (Дрет алан кезінде) мсілерін шешуге екейгенімде ол:«Мсілерімді шешпе. Ол екеуін дретті аятарыма кидім»-деп, мсілеріні стіне мсх жасады[172].

 

Сафуан ибн Ассал, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) жолаушы кезімізде тзге отыру мен йыны есепке алмаанда, жніп болмайынша мсілерімізді ш тулік бойы шешпеуімізді бйыратын»[173].

 

Имам бу Ханифа, Алла тааланы оан раымы болсын, былай деді: «Маан кнні жарыындай айын длел келгенше, мсіні стіне мсх жасау мселесінде ешнрсе айтпадым».

 

Шарттары

1. Дретті аяа киілуі. Дретті аяа кию дегеніміз - толы дрет алан бетте немесе біраздан кейін дрет бзылмай кию.

Мира ибн Шаъба, Алла таала оан разы болсын, айтады:«Мен Аллаты елшісімен (саллаллау алайи уа саллам) бірге сапарда болан едім. Дрет алан кезінде мсілерін шешуге екейгенімде ол:«Мсілерімді шешпе. Ол екеуін дретті аятарыма кидім»-деп, мсілеріні стіне мсх жасады[174].

 

2. Мсіні нжістен таза болуы жне аяты тобыпен оса жабуы. Тобыа жаппаан мсіге мсх жасауа болмайды. Сондай-а доызды терісінен тігілген болмауы.

3. Мсіні бір фарсах[175] жерді жруге жарауы.

4. Мсіні аята баусыз берік труы.

5. Мсіде лкен тесікті болмауы. Аяты кіші ш башпайыны клеміндей тесік лкен саналады. Кішкене тесікті болуына рсат етілуді себебі аякиімні кішкене тесіктен аман болуы сирек кездесетін жйт.

6.Су ткізбеуі. Мсі быларыдан не су ткізбейтін материалдан тігілген болуы шарт. йткені кез келген аякиімні масаты аяа су ткізбеу. Ал су ткізетін аякиім аяты жылытпайды.

 

Мерзімі

Трылыты адам шін - бір тулік, жолаушы шін - ш тулік.лиден, Алла таала оан разы болсын, мсіні мерзімі жайында сраланда былай деді:

( )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) (мсіні мерзімін) жолаушы шін ш тулік, трылыты адам шін бір тулік ылды»[176].

 

Трылыты адам шін бір тулік бойы, жолаушы шін ш тулік бойы мсілерін шешпеулері рсат. Дрет алан сайын олар аятарын жууды орнына мсілеріні стіне мсх жасайды.

Трылыты адам мсісіні стіне мсх жасап, жола шыса, мерзімді ш тулікке толтырады. Жолаушы кісі бір туліктен со, айтып келсе, мерзімі тоталады. Мерзім мсі аяа киілгеннен кейін, дретті бзылуымен басталады.