Ткізіп алынан намаздарды азасын теу

Парыз намазын уаытында оуды «атару» дейді. Ханафи мен ханбали мзаптарында белгіленген уаыты шыпаан намазды бір блігіне лгерген кісі намазды атаран болады, мейлі зірмен, мейлі зірсіз кешіктірсе де. Имам слем бергенде ол ияма трып лгермеген ркаттарын толытырады. Айша анамыздан, Алла таала оан разы болсын, пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) былай деді:

( )

«Кім кн батпай екіндіні (соы ркатіні) бір сждесіне лгерсе немесе кн шыпай та намазыны (соы ркатіні) бір сждесіне лгерсе, атаруа лгерді»[332]. л-Бхари жеткізген тура осындай хадисті соында:

( )

«Сосын намазын толытырсын»-делінген.

Малмат:Шафии мен млики мзаптарында «намазды атару» шін намаз уаыты шыпастан міндетті трде соы рката толы лгеру ажет.

 

айсыбір парыз намаз атарылуы кезінде бзылса, оны «айта оу» парыз болады. Маъбад, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

 

Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) жамаатпен намаз оып трады. Соыр кісі мешітке кіргенінде кішкене шыра срініп лап алады. Мны сезіп алан адамдар намаз стінде арылдап кліп жібереді. Намаздан кейін пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) былай дейді:

( )

«Сендерден кім арылдап клсе, дретін айта алып, намазын айта оысын»[333].

 

Парыз намазын уаыты шыанда оуды «азасын теу» дейді. азасы телуімен сол намаз мойыннан тседі. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) былай деді:

( )

«Кім намазды йытап алса немесе мытып кетсе, есіне тскенде оысын! йткені оны кінсі баса жолмен телмейді»[334].

 

Негізінде, «намазды рдайым уаытынан кешіктіру» кнсі тубасыз кешірілмейді. йткені шариатта «намазды уаытынан кешіктіру» - лкен кн.

Та намазын ткізіп алан кісі оны азасын кн бір немесе екі найза дегейіне ктерілгенде тейді. Кейін сннетіні азасын тейді. Та намазыны азасын бесін намазы кіргенде тесе, сннетіні азасы телмейді. Бесінні парызын оып тран жамаата осылан кісі парыз алдындаы сннетті азасын парыздан кейін тейді. Бесінні уаыты шыып кетсе, бл сннеті азасы телмейді.

 

Намазды азасы алай теледі?

Намазды азасы намазды негізгі сипатына сай толыымен теледі. Трылыты кісі бесін намазын ткізіп алса, азасын трт ркат етіп, толыымен тейді. Жолаушы кісіні аза намазы ысартылан бейнеде болса, екі ркат етіп тейді. ираата келсек, дауыстап оылатын намаз дауыстап, ішінен оылатыны ішінен оылып теледі. Дауыстап оылатын намаз жамаатпен телсе, имам дауыстап оып тейді. Жалыз теуші дауыстап ои ма, лде ішінен ои ма, з ытияры біледі.

Негізінде, ткізіп алынан намаздар реттік тртіппен теледі. Абдулла ибн Масъуд, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Ханда кні мшріктер Аллаты елшісін (саллаллау алайи уа саллам) трт намаздан аладатып, Аллаты алауымен тнні біраз блігі теді. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) Билла азан айтуын бйырады. Ол азан айтады. Кейін амат айтылып, бесін намазын оиды. Кейін амат айтылып, екіндіні оиды. Кейін амат айтылып, ашамды оиды. Кейін амат айтылып, птанды оиды»[335].

Кім бір намазды аза етіп, келесі намазды уаыты кіргенше азасын темесе, алдымен, аза намазын тейді. Сосын уаыты кірген намазды атарады. Мысалы: бесін намазы аза болып, екінді намазыны уаыты кірсе, алдымен, бесінні азасы теледі. Кейін екінді оылады. Ал екіндіні уаыты шыуа таяса, аза болмас шін, алдымен екіндіні атарады. Сосын бесінні азасын тейді.

Реттік тртіп адааланбайтын жадайлар

1. Уаытты аздыы. Мысалы: Екіндіні уаыты шыып бара жатса, алдымен, екінді оылады. Кейін бесінні азасы теледі.

2.мытса. Мысалы: Екінді намазы оылды. Сосын бесінді аза еткені еске тсті. Бесінні азасын тейді жне екіндіні айта оымайды. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін жеткізді:

( )

«Расында, Алла таала мметімді ателесіп істеген, мытып істеген жне мжбрленіп істеген ісі шін жазаа бйырмайды»[336].

3. аза намаздарды саны алтау болса.