Сжде сннеттері

1 - Бет екі олды ортасына ойылады. Уил ибн Хужр, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) сжде жасаанда бетін екі олыны арасына ойды»[459].

бу Хамид, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : ( )

«Мен сендерге Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) намазын йретемін»-деп, хадисті айтып берді. Хадисе былай делінгені бар: «..Сосын мрны мен мадайын жерге тигізді. Білектерін екі бйірінен шеттетіп, алаандарын жерге иытарымен атарластыра ойды»[460].

 

2 - Саусатар мен башпайларды былаа арауы. бу Хамид, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) сждесін сипаттап, былай деді:

( )

«Сжде жасаанда сауса араларын атты ашпайтын жне біріктірмейтін. Сондай-а ая башпайларын былаа баыттайтын»[461].

 

3 - Тізелерді арасы ашы болады. Шынтатар екі бйірден алша трады. Іш екі саннан ктерікі сталады. Маймуна, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) сжде жасаанда саны мен екі олыны арасынан ткісі келген озы тер еді»[462].

Ъамру ибн Харис, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) сжде жасаанда білектерін жерден ктерікі стайтын, тіпті олтытарыны атыы аны крінетін»[463].

Анас, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Сждеде денелеріді тзу стадар! Ешкім білегін итті жатысындай жерге жайып стамасын»[464].

 

4 - йел кісі ішін санына тигізіп, олдарын екі бйіріне тигізіп стайды. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) намаз оып, сжде жасаан екі йелді асынан ткенде екеуіне:

( )

«Сжде жасаанда денелеріні біразын жерге тигізідер. йткені бл алыпта сендер еркектермен бірдей емессідер»-деді[465].

 

5 - Сждеде " "-ны айту. Ъуба ибн Ъамир, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : : ( ). : : ( )

[466] аяты тскенде Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) бізге: «Мны ркта ылыдар!»-деді. аяты[467] тскенде: «Мны сждеде ылыдар!»-деді[468].

14. Сждеден асыпай ктерілу.

15. Отырыста сол аяа басылып отыру жне о аяты тік ойылуы.О аяты беті мен башпайлары былаа баытталады. Омар, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«О аяты тік стап, башпайларын былаа баыттау жне сол аяа басылып отыру сннет»[469].

йел кісі сол аяын о саныны астынан шыарып, жамбасына басылып отырады.

 

16. Барлы отырыста екі олды екі сана ойылуы.

О ол о санны, сол ол сол санны стіне ойылады жне сауса штары тізеге жаын болады. Тізені алаанмен стамайды.

 

17. «ттахият»-таы «шду лл ил иллллаи» сзіні «лл ил» блігінде о олды с саусаын ктеріп, «иллллаи» блігінде саусаты тсіру.

Абдулла ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, намаз оып отыран бір кісіні асынан теді. Ол кісі намаз отырысында олымен бір сатасты озап отырады. Намазын аятаанда Абдулла ибн Омар оан:

( : ( )

«Намазда боланыда олымен сатасты озама, йткені бл іс - шайтаннан. Алайда, Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) істегендей істе»-дейді. Ол кісі: «Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) алай істейтін еді?»-деп срайды. Абдулла ибн Омар оан: «О олын о санына ойып, с саусаымен былаа сілтейтін жне кзімен саусаыны дл зіне немесе соны тарапына арайтын. Сосын: «Мен Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) осылай істегенін крдім»-дейді[470].

Абдулла ибн Зубайр, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) отырыста да жасаанда с саусаымен сілтейтін жне оны озалтпайтын»[471].

Ибн Зубайр, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) с саусаымен нсайтын жне оны озалтпайтын. Сондай-а назары нсаушы саусаынан аспайтын»[472].

 

Осы хадистерді негізінде ханафи, шафии жне ханбали мзаптарында с саусаты озалтпайды.

18. Соы отырыста тшудтан кейін пайамбара (саллаллау алайи уа саллам) салауат тілеу.

Салауатты бейнесі:

" "

«Аллаым! Ибраимді жне оан ергендерді рахымыа блегенідей Мхаммедті жне оны дініне ергендерді рахымыа блеші. Ибраима жне оан ергендерге береке бергенідей Мхаммедке жне оны дініне ергендерге береке берші. Расында, Сен - аса матаулысы жне те ардатысы».

Намаздан тыс кезде пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) атын айтан немесе естіген рбір мсылман -деп, салауат тілеуі ужіп.

 

19. Салауаттан кейін да айту.Надла ибн Убайдулла, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Сендерден біреу намаз оыса, алдымен, Аллаты дріптеп, матасын. Сосын маан салауат тілесін. Сосын алаан дасын жасасын»[473].

Даны раннан немесе сннеттен боланы жн.

ранда келген далардан:

«Раббымыз, бізге дниеде де жасылы бере гр, аыретте де жасылы бере гр жне бізді от азабынан сатай гр»[474].

 

 

«Раббымыз, бізді тура жола саланнан кейін жрегімізді одан ауытыта крме. Жне бізге з асынан рахым сыйлашы. Расында, Сен – берегенсі»[475].

 

 

Сннетте келген далардан:

 

" . . . "

«Аллаым! Біз жааннамны азабына арсы Сенен пана тілейміз. Жне абір азабына арсы Сенен пана тілейміз. Жне Тажалды арбауына арсы Сенен пана тілейміз. Жне мір мен лімні арбауына арсы Сенен пана тілейміз».

 

" "

«Аллаым, Сенен істе табандылы жне дрыс іске шешімділік сраймын. Ныметіе шкіршіл етіп, лшылыты жасы атаруымды сраймын. Сау жрек пен шыншыл тіл сраймын. зі білетін жасылытан сраймын зі білетін жамандытан Сенімен оранамын. Сондай--а зі білетін кнлрімді кешіруіді сраймын».

20. Слем бергенде басты о жаа жне сол жаа бру.Ибн Масъуд, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( . )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) о жаына: «ас-саламу алайкум уа рахматуллаи»-деп слем бергенде о жа бетіні атыы крінетін, ал сол жаына: «ас-саламу алайкум уа рахматуллаи»-деп слем бергенде сол жа бетіні атыы крінетін»[476].

Слемні сырын аффал аш-Шаши былай тсіндіреді: «Намаза берілуімен мсылман айналасындаы адамдардан кілін тотатады. Намазын аятаанда слем айтуымен адамдара кіл блуге кіріседі»[477].