Айт намазы алай оылады?

1 - Имам айт намазына жрегімен ниет етіп, тілімен: «Алла шін айт намазын оимын»-дейді. Имама юшы жамаат айт намазына жне имама еруге ниет етеді. Сосын екеуі де тахрим ткбірін айтады.

2 - Имам да, жамаат та «намаз ашу» дасын оиды.

3 - Имам да, жамаат та оан еріп, ш ткбір айтады. Ткбірлер арасында «Субханаллаи уа лхамдулиллаи уа л ил иллллау уаллау кбар» сзіні затыындай ыса зіліс жасалады. Бл ш ткбірді кезінде екеуі де олдарын ктереді. Букр ибн Сауада, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

“Омар ибн л-Хаттаб, Алла таала оан разы болсын, жаназа намазы мен айт намаздарында р ткбірде олдарын ктеретін”[720].

 

4 - Имам “аузу” мен “бисмилл”-ні ішінен айтып, “Фатиха” мен осымша срені дауыстап оиды. осымша сре бірінші ркатта “Аъла” сресі болу сннет. Нъман ибн Башир, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( { } { })

“Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) айт намаздары мен жма намазында “Саббихисма раббикал - ъла”мен”л така хадисул-ашия”-ні оитын”[721].

 

5 - Кейін имам рк жасап, жамаат оан ереді.

6 - Кейін жамаат имама еріп, рктан ктеріледі.

7 - Кейін кдімгі намаздарда секілді екі сжде жасалады.

8 - Сосын жамаат имама еріп, екінші рката трады. Имам “бисмилл”-ні іштен айтып, “Фатиха” мен осымша срені оиды. осымша сре екінші ркатта “ашия” сресі болуы сннет.

9 - Имам да, жамаат та оан еріп, рктан брын ш ткбір айтады. Егер имам ткбір санын бдан асырып жіберсе, жамаат оны ткбіріне еруін тотатпайды. йткені бл мселеге атысты жеткен хадистерде ткбір саны он алтыа жетсе, оасы жо.

10 - Кейін имам рк жасап, жамаат оан ереді.

11 - Кейін жамаат имама еріп, рктан ктеріледі.

12 - Кейін кдімгі намаздарда секілді екі сжде жасалады.

13 - Сосын имам да, жамаат та оан еріп, слем берулерімен айт намазын аятайды.

14 - Айт намазынан кейін имам екі тпа айтады. тпа тоыз ткбірмен басталады. Бірінші тпада имам пітір садаасын лі бермеген мсылмандарды естеріне салады, сондай-а жамаатты рбан шалу мен ташри ткбірлеріне атысты кімдермен таныстырады. бу Саъид л-Хдри, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) Ораза айты мен рбан айтында мешіттен блек лкен намаз алаына барып, мерекені уелі айт намазымен бастайтын. Сосын орнынан трып, адамдара арап, оларды уаыздайтын жне сиет айтатын. Адамдар намаз оыан орындарында отыратын»[722].

 

14 - Имам екі тпаны арасында жеіл отырыс жасайды. Сосын екінші тпаны айтуа трады. Оны жеті ткбірмен бастайды. Убайдулла ибн Абдулла ибн Ъутба, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( . )

«рбан айт пен Ораза айтындаы сннет - имам мінбеге ктеріліп, бірінші тпаны алдында тоыз ткбір айтуы. Ткбірлерді араларын баса сзбен збей бірінен со бірін айтады. Сосын тпа айтады. Сосын отырыс жасайды. Сосын екінші тпаа трып, жеті ткбірді араларын сзбен збей бірінен со бірін айтады. Сосын екінші тпаны айтады»[723].

 

15 - Имам бірінші тпаны алдында тоыз, екінші тпаны алдында жеті ткбір айтанда жамаат та ішінен ткбір айтады.

 

 

 

Айт намазыны азасы теле ме?

Айт намазын ткізіп алан кісі оны азасын темейді. Алайда трт ркат дха намазын оиды. Ибн Масъуд, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Кім айт намазын ткізіп алса, трт ркат (дха) намазын оысын»[724].

 

Айт намазын зірсіз з уаытынан кешіктіруге болмайды. Екінші кнге кешіктіруге болады. бу Ъумайр ибн Анас сахабалардан болан зіні немере аасынан жеткізді:

( . )

«Пайамбара (саллаллау алайи уа саллам) бір жолаушылар келіп, кеше шууал айы туанын кргендерін айтты. Сонда пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) адамдара бгін ауыз ашып, ертегі тада намаз алаына жиналуларын бйырды»[725].

 

 

Ташри[726] ткбірлері

Ташри кімі

Алла тааланы:

«Санаулы (ташри) кндері Аллаты еске алыдар!»[727] бйрыына байланысты ташри ткбірін айту балиата толан р мсылмана ужіп.

Уаыты

Ташри ткбірлеріні уаыты имам бу Ханифаны кзарасында Арафа кніні таында басталып, рбан айт кніні екінді намазымен шыады. бу Юсуф пен Мхаммедті кзарасында Арафа кніні таында басталып, он екінші зл-хижжаны екінді намазымен шыады. Ханафи мзабіні ташри ткбірлеріні уаытына атысты станатын птусі - бу Юсуп пен Мхаммедті кзарасына негізделеді. Жбир, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : : . . )

Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) Арафа кні та намазын оыан со, сахабаларына брылып: «Орындарыда алыдар!»-деді жне: «Аллау кбар. Аллау кбар. Аллау кбар. Л ила иллаллау уаллау кбар. Аллау кбару уа лиллаил-хамд» сздерін айтты. Осылайша, Арафа кніні таынан соы ташри кніні екінді намазына дейін ткбір айтатын[728].

Тйін: Ташри ткбірлері тоызыншы злхижжаны таы намазынан он екінші злхижжаны екінді намазына дейін айтылады. Яни жиырма ш намазды соында айтылады. Ораза айтында айт намазына йден шыанда ташри ткбірі іштен айтылады.