Ысартуды рсат ететін шарттар

1 - Сапар ашытыы кдімгі жаяу жріспен ш тулік болуы ажет. Бл дегеніміз шамамен 83км. Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«йел кісіге махрамсыз[738]ш кндік жерге жола шыуына болмайды»[739]. Бл хадисте сапар затыы ш кнмен шектелуде.

2 - Сапарды наты басталуы. Мнысы трылыты жерді шеберінен асып кетумен жзеге асады. Шыан аласыны немесе ауылыны кзден айып болуы шарт емес.

3 - Сапара ниеттену. Ниетті дрыс ылатын шарттар:

- Сапара арнайы шыу. Біреуді 83км жерге шыарып салу ниетімен шыан кісі жолаушы саналмайды.

- Балиата толуы.

- Трылыты жерден асу затыы 83км-ден кем болмауы.

4 - Жамаатпен атарылатын намазда жолаушыны жолаушыа немесе трылытыны жолаушыа юы. Абдулла, Алла таала оан разы болсын, былай деді: Омар ибн л-Хаттаб, Алла таала оан разы болсын, Меккеге келгенде олара имам болып, екі ркат оитын. Сосын жамаата: «й, меккеліктер, намаздарыды толытырыдар! йткені біз - жолаушымыз»-дейтін[740]. Жолаушы кісі трт ркат намаза имам болса, оны слемінен кейін трылыты жамаат намаздарын толытырады.

Жолаушыа трылыты кісіге юына, ханафи мзабінда, тек уаытында оылатын намазда ана рсат. Мндай жадайда трылыты кісіге йыан жолаушы намазды трт ркт етіп оуы ужіп. Ибн Омардан, Алла таала оан разы болсын:

( . : : )

«Трылыты жамаатты екі рктіна лгерген жолаушыны намазы жеткілікті бола ма, лде намазын солар секілді толытырып ои ма?»-деп сраланда, ол клімсіреп: «Солар секілді оиды»-дейді[741].

Нафиъ былай деді:

( )

«Ибн Омар намазды имаммен бірге оыса, оны трт ркт етіп оитын. Ал жалыз оыса, оны екі ркт етіп оитын»[742].

аза болан намазда жолаушыа трылыты кісіге юына болмайды. Егер йып ойса, намазы дрыстыын жоалтады. Сондытан жолаушы ткізіп алан намазыны азасын екі ркат етіп теуі шарт.

Жолаушыа анша уаыт намазын ысартып оу рсат етіледі?

1 - Отанына ораланша.

2 - Баран жерінде он бес кннен кем уаыт трса. Егер он бес кн, не одан да кп уаыт труа ниет етсе, трылыты кіміне еніп, намазын толы оиды. Ибн Аббас пен Ибн Омар, Алла таала олара разы болсын, былай деді:

( )

«Егер бір елге жолаушы болып кірсе жне онда он бес кн труа бел байласа, намазды толы оы. Ол жерден ашан аттанарыды білмесе, ысартып оы»[743].

Егер баран жерінде жолаушыны тру ниеті болмаса, шаруасы не бітер, міне бетер деген кймен сапары анша созылса да, намазын ысартып оуы ужіп. йткені Ъалама ибн айс, Алла таала оан разы болсын, Хорезмде екі жыл бойы намазын ысартып оыан. Анас ибн Млик, Алла таала оан разы болсын, Нисабурда бір не екі жыл намазын ысартып оыан. Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, зербайжанда алты ай бойы намазды ысартып оиды.

3 - Трылыты жерден 83км аспай, отанына оралушы кісі отанына жетпесе де, сапарды згені шін намазын толы оиды.

4 - Кім бір елге ызмет бабымен аттанып, сонда он бес кн не одан арты уаыт тратса, ондаы намазын толы оуы ужіп. Туан жеріне отбасын круге келген сапарында намазын толы оиды. Сол секілді екінші йелі трып жатан жерге соса да, намазды толы оиды. Осман, Алла таала оан разы болсын, былай деді: Пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін естідім:

( )

«Кім бір елден йел алса, ондаы намазын трылыты кімімен оысын»[744].

Егер туан жерінен отбасымен бірге оныс аударса, оныс аударан жері трылыты отанына айналып, туан жері трылыты кімін жоалтады. Сосын туан жеріне сапар ылса, тіпті онда жылжымайтын млкі алса да, намазын ысартып оиды, егер он бес кннен аз уаыт кідірсе. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) Мдинаа отбасымен бірге кшкендіктен, Меккеге келген сапарларында намазды жолаушы кімімен ысартып оитын.

Трылыты жерінен блек бір аладан бір алаа айта-айта сапар шегуші кісіні намазыны ысару, ысармауы - р алада анша кн кідіретіндігіне байланысты. Егер біреуінде он бес кн не одан арты уаыт тратайтыны белгілі болса, намазды толы оиды. Егер екеуінде де он бес кннен кем уаыт кідірсе, екеуінде де намазын ысартып оиды.