Алтыншы: Діннен шыушы
Ешбір мсылмана оны жуындыруа, кебіндеуге, жерлеуге болмайды. Денесі бататындай шыра кміледі.
Жетінші: Мсылмандарды міріне жне задарына арсылы жасап лген мсылмандар
Мсылман билігіне арсы ктерілген астанды рекеттері мен соысу барысында лсе, жуындырылмайды жне олара намаз оылмайды. йткені жаназа намазы шапаат саналады. Ал олар оан лайыты емес. Бл здеріне орлы, ал басалара ескерту трінде жасалады. Алайда мсылман билігі жеіске жетіп, оларды шариат жазасымен лтірсе, жуындырылады жне олара намаз оылады.
Сегізінші: арашылар
арашылар рекеттері барысында лтірілсе, жуындырылмайды жне оан намаз оылмайды. Ал шариат жазасымен лтірілсе, жаза немесе асас атарылан болып, жуындырылады жне олара намаз оылады.
Тоызыншы: Нсілдік шін лген кісіні жадайы
Блар нсілдік шін ктерген рекеттері барысында лсе, жуындырылмайды жне олара намаз оылмайды. Алайда ркеттері таландалып, олара шариат жазасы атарылса, жуындырылады жне олара намаз оылады. бу Дуд жеткізген хасан хадисте Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) былай деді:
( )
«Нсілдікке шаырушы бізден емес. Сондай-а нсілдік шін соысушы да бізден емес. Жне нсілдік шін луші де бізден емес»[788].
Оныншы: ке-шешесін лтірген кісіні жадайы
кесін немесе шешесін лтірген кісіге шариат жазасы атарылса да, орлы трінде оан намаз оылмайды. з лімімен лсе, оан намаз оылады.
Он бірінші: зін-зі лтіруші кісіні жадайы
зін-зі лтірген кісіге ханафи мен шафии мзаптарында сыл жасалып, намаз оылады. Оны бл кнсі лкен боланымен ол мсылман билігіне арсы шыушы емес, сондай-а згені жаны мен малына ол сушы емес. Бар зияны лсіздік танытып зін лтіруі. Пайамбарымыздан (саллаллау алайи уа саллам) жеткен сахих хадисте зін-зі лтірген кісіге намаз оымаандыы туралы айтыланымен, дінге бірте-бірте бет бра бастаан азіргі оамны ой санасы шін осы кім олайлы. л-Бхариді сахихында кпірліктен енді ана шыан адамдарды жадайын есепке алушы пайамбарымыз (саллаллау алайи уа саллам) олында билік бола тра, абаны рылысын з іргетасына толы трызылмаанын біле тра, оны айта бзып, айта салу ісін ола алмааны жайында айтылады.
Мйітті денесін зірлеу рсімі мен оан ажетті аражатын кім ктереді?
Жуындыру, кебіндеу жне жерлеу рсіміне жмсалатын аражат мармны з малынан болуы ужіп. зіні жеке аражаты болмаса, оан жауапты туысы ктереді. Бл істі ктеретін мрагері болмаса, мсылмандарды аржы йінен жмсалады. йел кісіні денесін зірлеуге жмсалатын аражат кйеуіні мойнында, егер йеліні жеке жинаы болмаса.
Мйітті денесін жерлеуге зірлеуді сауабы
бу Рафиъ, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Кім мсылманны денесін жуып, айыбын жасырса, Алла оны ыры мрте кешіреді. Кім оны абірін азып, денесін соан жасырса, иямет кніне дейін міскінге пана бергендей сауапа ие болады. Кім оны кебіндесе, Алла оны иямет кні жннтті жа жне алы жібектерінен киіндіреді»[789].
Мйітті аы. Мйітті аы бесеу жне оларды атару кімі - парыз кифая.
Бірінші: Жуындыру
1 -Мйітті денесі хош иістендірілген арнайы сыл стеліні стіне жатызылады. Жзі мен аятары былаа баытталады.
2 -уретіні сті бркелген трде киімдері шешіледі. лиге, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) былай деді:
( )
«Тірі кісіні де, мйітті де сан етіне арама»[790].
3 - Мйітті уреті ола шберек оралып, пердені астынан жуылады. Перде урет клемін бркеп трады. Абдулла ибн л-Харис ибн Науфал, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«ли, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) денесін жуанда оны стінде зын кйлек болатын. ли олына шберек орап, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) денесін кйлегіні астынан жуатын»[791].
4 -Мйітке, алдымен, кдімгі дрет жасалады. Тек мрны мен аузы сулы шберекпен сртіледі. Егер жніп екені белгілі болса, онда олдан келгенше аузы мен мрны жуылуы ажет. Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) ызыны денесін жуушы йел кісілерге былай деді:
( )
«Оны о жаынан жне дрет алынатын мшелерінен бастадар»[792]. Таы бір хадисте Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) былай деді: «..Оан намаза секілді дрет жасадар, сосын жуындырыдар»[793].
5 - Мйітті денесіне сидр езілген ыссы су йылады. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді: Пайамбармен (саллаллау алайи уа саллам) бірге келе жатан бір кісіні тйесі жыып кетеді. Мойны зіліп, мерт болады. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам):
( )
«Оны сумен жне сидрмен[794]жуындырыдар»-дейді[795].
6 - Шашы блек жуылып, оан хош иіс жаылады.
7 - Мйіт сол жа ырына жатызылып, денесіні о жаына су йылып жуылады. Сосын о жа ырына жатызылып, денесіні сол жаына су йылып жуылады.
8 - Мйітті жуындырушы оны арасын зіні о иыына сйеп отырызып, сол олымен аырын ішін сипалайды. Егер арты жыныс жолынан нжіс шыса, орны жуылады. сыл айталанбайды.
Мйітті денесінде жаралар болса, олмен жумай-а стіне жасылап су йылады. Денесі кепкен со кебінделеді.
Мйітті тырнатары ырылмайды.
Мйітті жуындыран кісіге сыл йыну намды болады. бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:
( )
«Кім мйітті жуындырса, сыл йынсын»[796].