Электр озалтышгарды жне ндіріс механизмдеріні механикалы сираттамалары. алыптасан режимдер.

 

ндіріс механизмдерін жмыса келтіретін электр озалтыш жмысын караанда, е алдымен электр озалтышты механикалы сипаттамалары ндіріс механизмдерді сипаттамаларына сйкестігін аныгау керек.

ндіріс механизміні сипаттамасы деп, электр озалтыш білігіне келтірілген жылдамдыпен механизмні кедергі момент арасындаы уелділікті айтады, яни

w=(Мk).

ндіріс механизміні механикалы сипаттамасыны эмпириялы формуласы

 

Mk = M0+ (Mkном - M0) (w /wном)х (1.1)

 

мнда Mk -ндіріс механизмні wжылдамды кездегі кедергі моменті, Н.м; М0-механизмні .жылжу бліктеріні арасындаы ажалу кедергі моменті, Н.м; (Mkном -номиналды жылдамды wном кезіндегі кедергі моментті згеруін сипаттайтын дреже.

Бл (1.1) формулада ндіріс механизмдеріні механикалы сираттамаларын келесі категориялара блуге:

 

 

1.3 сурет-ндіріс механизмдеріні механикалы сипаттамалары

 

а) жылдамдыктан туелсіз механикалы сираттама (1.3-суретгегі 1 тзу сызы). Бл жадайда х= 0, ал кедергі моменті М жылдамдыган туелсіз. Мндай сиаттамалары бар механизмдерге жататындар: ктеру крандар, лебедкалар, поршеньді насостар, конвейерлер.

б) сызыгы-сетін механикалык сипаттама (2 тзу сызы). Бл жадайда х=1, ал кедергі моменті жылдамдыа сызыгы туелді згеріп седі. Мндай сипаттама туелсіз оздырылатын трагы ток генераторда болады.

в) сызысыз-сетін механикалы сипаттама (3 исы). Бл сипаттама х=2 сйкес, яни кедергі моменті М жылдамдыгы квадратына туелді. Мндай сипаттамалары бар механизмдерге жататындар: вентиляторлар (ауа рлегіштер), ортадан тепкіш су сорыштар.

г) сызысыз тсетін механикалы сипаттама (4 исы). Бл жадайда х=-1, ал кедергі моменті жылдамдыа кері пропорционалды згереді жне механизмні ттынатын уаты траты болады. Мндай сипаттамалары бар механизмдерге жататындар: металл кескіш станоктар, металлургия нерксіптерінде олданатын орауыштар.

Э механикалы сипаттамасы деп -оны брышты айналу жылдамдыымен айналу моментіні арасындаы туелділікті атайды, яни w=¦(М).

ЭЖ-ні механикалы сипаттамасыны каттылыы деп, электр жетекті брышты жылдамдыыны айырмашылыына сйкес келетін, электр-озалтышты рылылардан ндірілетін электрмагниттік моменттер айырмашылыыны атынасы, яни

 

b = (1.2)

 

Э-ды механикалы сипаттамаларын негізгі трт трге блуге болады:

а) абсолютгік атты механикалы сипаттамасы ( b = 0) - бл сипаттамада момент згерген кезде жылдамды траты болып алады. Мндай сипаттама синхронды озалтыштарда болады (1 тзу сызы).

б) атты механикалы сипаттама-бл сипаттамада, момент згерген кезде жылдамды аз дрежеде тмендейді. Мндай сипаттама туелсіз озалтыштарда жне механикалы сипаттаманы жмысшы блігіндегі жмыс істейтін асинхронды озалтыштарда болады (2 тзу сызы).

 

1.4-сурет Э-тарды механикалы сипаттамалары

в) жмса механикалы сипаттама-бл сипаттамада жылдамды, момент згергенде едуір тмендейді. Мндай сипаттама тізбектей оздырылатын траты ток озалтыштарында болады (3 исы).

г) абсолюттік жмса механикалы сипаттама (n = 0) - бл сипаттама кезінде, жылдамды згерген кезде, озалтышты моменті траты болып алады. Мндай сипаттама ЭЖ-ні бекітілген жйелеріне жмыс істейтін туелсіз оздырылатын траты ток озалтыштарда болады.

Э жне ндіріс механизм алыптасу режимде жмыс істейтін мехинизмні кедергі моментімен Э айналдыру моменттері сйкес болуы керек, яни М=МК.

Э-ты білігіндегі кедергі момент згерген кезде, оны жылдамдыы жне моменті автоматты згеруі ммкін, ал ЭЖ баса жылдамдыпен жне жаа пайда болан айналдыру моментімен орныкты жмыс істейді. Бл жадайда автоматты реттеуіш ретінде Э ЭКК-і олданылады. Бл жадайды 1.5 - суреттегі келтірілген туелсіз оздырылатын траты ток озалтышыны механикалы сипаттамасы 3 жне ндіріс механизміні (мысалы конвейерді) 1 жне 2 сипаттамалары арылы крсетуге болады. 1 сипаттама - конвейерді бос жріс кезіндегі кедергі моментіне сйкес. 2 сипаттама - конвейерді жктелген кезіндегі кедергі моментіне сйкес.

Бастапы бос жріс кезінде М = М1, ал жылдамды w1те. Жктеме скен кезде жылдамды азаяды, ал оан сйкес ЭК-те азаяды.Сол себептен якорь тоы, ал онымен бірге моментте седі. Э-ты моменттеріні тедігі М = М2 - ге дейін седі (w2 нкте). Бл жаа нкте конвейерді механикалы сипаттамасына (2) жне Э-ты механикалы сипаттамасына (3) орта болады.

 

 

 

1.5-сурет. Э-ты жне ндіріс механизміні механикалы сипаттамалары

 

Статикалы тратылы дегеніміз, траталан режимдегі жетек жмысы, кездейсо серден жылдамдыты траталан мнінен ауытуы кезінде жетек траталан режим нктесіне айтып келуі.

Егерде траталан режим нктесінде мына шарт орындалса

< 0 (1.3) электр жетегі статикалы траты немесе

b - bс < 0, (1.4)

 

Мысал ретінде траты кедергі моментпен жктелген асинхронды озалтышты арайы. Бл жадайда a нктеде

 

< 0, яни режим траты; ал d нктеде

 

< 0, яни режим трасыз.

w, с-1

w1
w2

1.6 сурет-Траты кедергі момент кезіндегі ЭЖ-ті статикалы тратылыын анытау