арттыруа арналан ойындар мен жаттыулар
Оушыны зін-зі баалауын арнайы жадаят арылы анытау
Мысалы, малім баылау жмысы кезінде баланы дптеріне арап дейі ате бар екенін айтты делік (ол жмыста ате болмаса да).
Егер оушы зін жоары баалайтын болса, малімге бірден жауап айтарып, длелдей бастайды, сз таластыруы да ммкін, т.б. Ал зін дрыс баалайтын оушы мндай кезде сабырлы сатайды. атені крсетпеуін срайды, зі табуа тырысады. Егер бала зін тым тмен баалайтын болса, малімні айтанымен бірден келісе кетеді, з бетінше ойлау абілетінен айырылады.
Графикалы тест» баланы зін-зі баалауын анытайды
Масаты: белгілі уаытта жеке тланы зін-зі баалау дегейін анытау. Жргізілу барысы: Мына тмендегі 8 шеберді біреуін тадап ішін бояыз немесе белгі ойыыз.
Интерпритациясы:
Алашы екі шеберді біреуін тадаан бала зін жоары баалайды.
Е соы екі шеберді біреуін тадаан бала зін тмен баалайды.
Ортасындаы тртеуіні біреуін тадаан бала зін адекватты немесе дл баалайды.
Бала жары мірге еш орансыз, дрменсіз, періште алыпта келеді. Оны мірі мен денсаулыы, болашаы оны айналасындаы ересектерге тікелей байланысты. Махаббат пен ізгілік аясында есейген, ержеткен, сіп-нген бала кейін айналасына да кп жасылы келмек. Ендеше, малім мен баланы арасында шынайы адал сйіспеншілік, рухани жаындасты, екі жаты зара сыйласымдылы, сенім болан жадайда бала з кзарасы мен аыл-ой трысында ны трып, болашата еліні мыты тірегіне айналмаы сзсіз.
Орыныш сезімінен арылуа жне з-зіне деген сенімділікті
арттыруа арналан ойындар мен жаттыулар
Масаты: Ауызша сабатар кезінде балаларда кбінесе орыныш пайда болады. ялша балаларда орыныш басым болады. орынышы басым болса, баланы з-зіне сенімсіздігі жоарылай тседі. рей мен сенімсіздікті сезінуі ммкін екендігін елестетііз жне олара кмектесуге тырысыыз.
1. «Ватмандаы саяхат»
Ойына ватман мен бояулар керек. Бл ойынды топпен немесе жеке балаызбен ойнауа болады. Сізді сынысыыз: «Біз бгін бірге ватмана саяхата шыамыз. райсымыз кезекпен ватмана жаындап суреттер саламыз. Ойынны талабы ылаламды немесе маркерді ватманнан збей сурет саламыз. Егер маркерді ватманнан зсеіз онда басасы келіп, з суретін сала бастайды. р асында 10 сек ана бар. ртрлі сызытарды салуа, трлі-тсті бояуларды олдануа рсат.»
2. «Титаник»
«Балалар, сендар жпа блініп, кім А ал кім Б болады екенін анытадар. Барлы А-лар стел басын жаындап алдарына ааз олдарына арындаш алып трады. Барлы Б-лар маан жаындайды мен оларды латарына кез келген бір кинонын атын айтамын. Олар А-ларды араларына сол киноны суретін салады, ал А-лар сол суреттерді ааза салып ай кино екенін тауып алу керек. Егер А-лар киноны атын тауып алса, дауыстамай
Б-ларды латарына сыбырлай ояды. Содан кейін балалар орындарымен ауыстырылады.»
3. «Дрыс баыттаы адам»
Сендер мені 30 сраыма жауап беруге тиіссідер, егер сендер дрыс жауап берседер, онда мен бір адам ала жасаймын, ал егер ате жауап берседер онда бір адам арта шегінемін. Мен есік маынан бастаймын. Бкіл блмені тіп, айта орныма оралуа тиіспін. Мен сендерді олдарыдаы пешка ретінде боламын. Соында крейік ай жерге келеді екенмін. Сратар пндерге немесе араатынастыа байланысты алуа болады (не найды, не намайды, андай иялын бар т.б.).
4. «андай кейіп?».
Малім ахуал тізімін таратып береді. Бір бала оушыларды андай кейіпте атып трып аланын шешу керек. «Толиды теіз бір, толиды теіз екі, толиды теіз ш. уаныш фигурасы (ахуал тізімін ара), орныда атып трып ал». Ахуалдар тізімі: уаныш, ыза, рей, мейірім, ызыушылы, ялшаты, жетістік.
Осындай тренингтер ткізілсе, балаларды бойындаы ялшаты мінездері тмендеп, кп кмек болары аны. Ондай балалар малімні назарында немі болуы керек. р баланы дрыс дамып, жетілуі сіздерді олдарыызда.
орытынды:
азіргі заманда топта рекет ету абілеттілігі ксіби жаынан ажетті жне жеке асиеттерді бірі болып табылады. Психологиялы ойындар мен жаттыулар ынтыматастыа трбиелеуге баытталан. Топ жетекшілері бларды р трлі жадайларда: топпен тетін тренинг пен арым-атынас тренингтерін мектепте жне мекемелерде ткізулеріне болады.
Бгінгі тада арым-атынастаы компетенттілікті дамуы леуметтік-психологиялы тренинг аясында ойдаыдай шешілуде. Бл дісті ерекшелігі сонда, ол топты сипатта болады, кіші зертханалы топтарда ткізіледі.
Пайдаланылан дебиеттер:
1. «Занятия и тренинги со старшеклассниками»О.А.Вершинина. Изд «Учитель»
2. Журнал «Школьный психолог» 2003 жыл №41.