Ихрама миатта кірген абзал ма, лде трылыты жерден кіргені абзал ма?

ажылы пен умраа аттанушы мсылман ихрама трылыты жерінде кіргені абзал, рине, егер ихрамды кйді сатауына сенімді болса. мму Салама, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Кім Аса мешітінен л-Харам мешітіне ажылы пен умра шін ихрама кірсе, оны ткен кнсі д, кейінгі кнсі д кешіріледі немесе оан жннат ужіп болады»[1090]. Бл хадис лсіз боланымен Омар, Алла таала оан разы болсын, Илияда (удста) ихрама кіреді. Сондай-а ол йінен ихрама кірген Даби ибн Маъбада:

( )

«Пайамбарыны (саллаллау алайи уа саллам) сннетімен істеді»-дейді[1091]. Дегенмен жол бойы кездесетін трлі пітнлара арсы зіне сенімді болмаан кісіге ихрама миатта кіргені абзал.

 

 

 

 

Екінші блім: ажылыты ішкі парыздары

Бірінші ішкі парыз: Ихрам

Бл салтты орындауымен мсылман бдан брын зіне адал болан істер мен нрселерді ажылыын аятаанша арам етеді жне Алла тааланы еске алумен ана шылданады. Мны ихрама кіру дейді. Негізінде, ихрам ажылыты сырты жне ішкі парызы саналады.

Ихрамны шарттары:

1 -Ниет. Бл дегеніміз - ажылыты немесе умраны бастауа ниеттену. Омардан, Алла таала оан разы болсын, пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) былай деді:

(

«Шындыында, іс-имылдар - ниеттермен байлаулы жне ркімге ниетіндегі болады..»[1092].

Ниетті: «ажылыа ниет еттім жне Алла таала шін ихрама кірдім»-деп тілмен білдіру мустахап. Сондай-а ниетті: «Аллаым, ажылыа ниет еттім. Оны маан жеілдете гр жне менен абыл алай»-деп дамен жанастыру да мустахап. Талбия кезінде ниетін: «Лббайка умратан уа хажжан»-деп білдіру сннет. Мны азаша маынасы: «Аллаым, ажылы пен умраны атару шін алдыда трмын». Анас, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін естіді:

" "

«Лббайка умратан уа хажжан»[1093].

 

2 - Тлбия айту. Тлбия дегеніміз - «Лббайкаллаумма лббайк. Лббайка л шрика лка лббайк. Иннал-хамд уан-ниъмат лка уал-мулк. Л шрика лк»[1094] сздерімен Алла тааланы зікір ету.

Бл зікірді арапша мтіні:

" "

азаша маынасы: «Міне, алдыа келдім, Аллаым, алдыа келдім. Міне, алдыа келдім, Сені ортаы жо, алдыа келдім. Расында, матау да, нымет те, билік те Саан тн. Сені ортаы жо».

 

Тлбияны осы бейнеде ниетпен атар айтылуы шарт. Арап тілінде айтылуы абзал, біра шарт емес.

 

Тлбияні сннетері:

1 - Ктерікі дауыспен айту. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) былай деді:

( )

«Маан Жебірейіл періште келіп, сахабаларыма тлбия сздерін дауыстап айтуларын бйыруыма мір берді»[1095].

2 - айта-айта айту. Жбир, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Кн батана дейін Алла шін тлбия айтумен кнін иан ихрамдаы кісіні кнсі жойылып, анасынан жаа туандай оралады»[1096].

Ихрамны ужіптері:

Бірінші: Ихрама миатта кіру.

Екінші: Ихрамны тыйымдарын сатау.

 

 

Ер кісіні ихрамына атысты тыйымдар:

1 - Кдімгі тігілген киімдерді ешайсысын киюіне болмайды.

2 -Шркейден баса аякиім киюіне болмайды.

3 -олап киюіне болмайды.

4 - Бас пен бетті жабуына болмайды. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«йелді ихрамы жзінде, ал ер кісіні ихрамы басында»[1097].

Таы бір хадисте былай делінеді:

( )

«Ирамдаы кісі иегінен басына дейін ешнрсе бркемейді»[1098].

Осы хадистерді негізінде ихрамда ер кісі басына ешнрсе кимейді.

Ихрамдаы кісі айтыс болса, оны бетін бркеуге болады, йткені оны лімі ихрами кйін тотатады.

 

 

йел кісіні ихрамына атысты тыйымдар:

Ер кісіден згеше, ихрамда йел кісіге кнделікті шариат киімін киюіне болады. Алайда ниап тауына жне олап киюіне болмайды. Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Ихрамдаы йел ниап тапайды жне олап кимейді..»[1099].

 

 

Еркек пен йелге орта тыйымдар:

1 - Шашын кесуіне, ыруына жне денесіндегі ылды алуына болмайды. Сондай-а оан біреуді шашын алуына да болмайды. Алла таала ран Крімде айтады:

«..рбанды малы з орнына жетпейінше шаштарыды алмадар..»[1100].

Шаш йпалатанан болса да ажылыты кркі саналады. Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : : ( )

Бір кісі пайамбара (саллаллау алайи уа саллам) келіп: «ажылы дегеніміз не?»-деп срады. Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) оан: «ажылы дегеніміз - жаымсыз иісті, йпалатанан шаш»-деді[1101].

2 - тір олдануы. Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : : (... )

Бір кісі: «й, Аллаты елшісі, ихрамдаы кісі андай киім киеді?»-деп срайды. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам): «...Запыранглмен хош иістенген жне сары тске боялан киімдерді ешайсысын кимедер»-дейді[1102].

Сол секілді ихрамды кісіге хош иісті нрселерді иіскеуге жне хош иіс араласан сусын ішуге де болмайды. Жбир ибн Абдулла, Алла таала оан разы болсын, зінен:

( : )

«Ихрамдаы кісіні райханды, тірді жне хош иісті майды иіскеуге бола ма»-деп сраланда ол: «Жо»-деп жауап береді[1103].

3 -Хош иіс пен семдік шін пайдаланылатын майларды ихрамдаы кісі шашы мен денесіне жауа болмайды. Емдік заттар мен вазелин секілді нрселерді олдануа болады.

4 -Тырна алуа болмайды. Ихрамдаы кісіге з тырнаын да, біреуді тырнаын да алуа болмайды. Тек ана сынан тырнаты алып тастауа болады. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, ихрамдаы кісіге атысты былай деді:

( )

«...Егер тырнаын сындырып алса, оны алып тастасын»[1104].

5 - Тсек атынаса тсу жне ол туралы адамдара, сіресе йелдерге айту. Алла таала ран Крімде айтады:

«..ажылыта тсек атынасына тсуге, сондай-а пасыты жасауа жне дауласуа болмайды..»[1105].

ажы кісі жбайымен тсектік атынаса Арафадаы трыса дейін тссе, ажылыы бзылады. ажылыы бзылуымен атар сахабалардан жеткен хабарды негізінде бір ой шалуы ужіп. Кім тсектік атынаса Арафадаы трыстан кейін, шаш ырудан брын тссе, «ажылы дегеніміз - Арафа» деген хадисті негізінде оны ажылыы бзылмайды, алайда ателігін жуу шін тйе шалуы ужіп.

Кім тсектік атынаса тспей, марлыпен жбайын стаса, шатаса, сйсе немесе аймаласа, нтижесінде шует блінсе де, блінбесе де ажылыы бзылмайды. Біра кффаратын тейді.

6 - Пасыты жасау. Пасыты дегеніміз - Алла таалаа бой сынудан жалтару, шариат ережелерін станудан блтарып, кн жасау. бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Бл йге (абаа) ажылы жасаушы кісі тсек атынасына тспесе, сондай-а пасыты жасамаса, анасынан туан кндегідей оралады»[1106].

7 -Дауласу. Ихрамдаы кісі асына еріп шыан адамдармен болсын, бтен адамдармен болсын, млде таласуына, дауласуына, рысуына болмайды. Алла таала ран Крімде айтады:

«..ажылыта жынысты атынаса тсуге, сондай-а пасыты жасауа жне дауласуа болмайды..»[1107].

8 - рлытаы а-сты еті желінетінін аулауа, ал еті желінбейтінін лтіруге болмайды. Алла таала ран Крімде айтады:

«Балы аулаулары жне теіз таамы рааттанулары шін сендерге: трылытыларыа да, жолаушыларыа да адал етілді. Сондай-а ихрамнан босаандарыша, рлыта ашылы жасаулары арам етілді»[1108].

 

Таы бір аятта былай делінеді:

«й, иман келтіргендер, ихрам кездеріде а-с лтірмедер!..»[1109].

Ихрамдаы кісіге жай кісіні ашылыына кмектесуіне немесе а-сты тарапына жол сілтеуіне болмайды. Алайда оан жай кісі аулаан а-сты етінен жеуге болады. бу атаданы баласы Абдулла былай деді:

( . " " : ( : . : )

«бу атада бір топ ихрамдаы кісілерді арасында болады. бу атада зі ихрамда емес. Ол ашылы жасап, бір ланды ола тсіреді. Сонда ихрамдаы адамдар Аллаты елшісінен (саллаллау алайи уа саллам) оны жеу кімі жайлы срайды. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) олардан: «Сендерден біреу оан аа жол сілтеді ме? Немесе сендерден біреу оан бйырды ма?»-деп срайды. Олар: «й, Аллаты елішісі, жо»-дейді. Ол: «Онда жей берідер»-дейді»[1110].

 

9 - Жндіктерді лтіруге болмайды. Алайда бргені, кенені, шыбынды, жыланды, шаянды, тышанды, асырды, араны жне лашынды лтіруге болады. йткені блар зиянкестер атарынан саналады. Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( : )

«Бес нрсе - зиянкестерден. Оларды кдімгі жадайларыда да, ихрамда да лтірідер. Олар: жылан, тебіл ара, тышан, абаан ит жне лашын»[1111].

10 -Меккені ааштарын кесуге жне сындыруа болмайды. бу урайра, Алла таала оан разы болсын, былай деді: Мекке алынан со Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) адамдарды алдына шыып, Алла тааланы пктеді жне мадатады. Сосын былай деді:«Алла тааланы тиым салуымен Меккеге (Абраха келген) піл де кіре алмады. Алайда бл алаа елшісі мен мміндерді кіруіне рсат етті. Менен брын ешкімге Меккеде соысуы адал етілмеді. Тек маан ана Меккеде кндізді бір ана саат уаытын соысуа рсат етілді. Бл рсат, енді ешкімге берілмейді. Бл жерде ашылы жасауа жне тікенекті сындыруа болмайды. Бл жерде біреуді жоалан млкі табылса, оны тек табыланын жариялау шін ана алуа болады. Мнда біреуді туысы лтірілсе, зардап шегуші тарап екі шешімні бірін абылдай алады». Бл кезде пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) немере аасы Аббас былай деді: «й, Аллаты елшісі, бл тыйым изхирден басасына айтылсын. Біз оны абірлерге жне йлерімізді тбелерін жабуа пайдаланымыз». Ол (саллаллау алайи уа саллам): «Изхирден басасына»-деді[1112].