Екінші ішкі парыз: Арафада тру

Абдрахман ибн Яъмар ад-Дайли, Алла таала оан разы болсын, пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«ажылы дегеніміз - Арафа»[1124].

Бл хадисті маынасы, Арафада тратын уаытты кім ткізіп алса, тауап пен саъи жасап, ихрамнан шыады. Сосын келесі жылы ажылыыны азасын тейді.

 

Арафаны аумаы

Негізінде, Арафаны аумаы Мушриф тауынан Ъурананы стімен зіне арама-арсы орналасан таулара шейін, ал одан Ъамир улетіні башаларына дейін созылады. ажылар шін оайластырылып, бгінгі кні оны шекаралары белгіленіп крсетілген. Жабал ар-Рахманы етегінде жатан лкен тастарды асында жзді былаа аратып тотау мустахап. Жбир, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«..Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) асуа атты тйесін лкен тастарды асына шктірді. Ізімен келе жатан ажыларды сабы оны алдыы жаынан крінді жне зі былаа араан алыпта тотады..»[1125].

 

 

Арафада трылатын орын

Жбирден жеткен хадисте пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) былай деді:

( )

«Мен мына жерге тотадым. Сондай-а Арафаны кез-келген жерінде тотауа болады»[1126].

Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Арафа, бтіндей, - тру орны. Алайда Батн Ъуранадан трегелідер..»[1127].

 

Бл хадистерден тсінетініміз, ажы кісіге Арафаны Батн Ъуранадан баса кез келген жерінде тотауына болады. Сонымен атар Арафаны е абзал жері - Жабал ар-Рахма. Алайда Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) жасаан умралары мен ажылыында Арафаа тотаанда оны ртрлі жерінде тотаан болатын. Сондытан ажылара бір жерге таласпай, деп сатап, оны кез келген жерінде тотаандары жн. Батн Ъуранада тотауа болмайтын себеп, ол шайтан аары саналады[1128].

 

 

Арафа труды шарты

Арафада труды жалпы шарты -Арафада труа шариат тарапынан белгіленген уаыт аралыында тру. Кім бл уаытты Арафадан баса жерде ткізсе, Арафада труды дрыстыы тгіл, жалпы ажылыты дрыстыын бзып алады. Ханафи, млики жне шафии мзаптарында Арафада тру уаыты Арафа кні, яни злхижжаны тоызында тал тстен кейін басталып, рбан шалынатын кнні таы атуымен аяталады. Кім осы аралыта Арафада труа лгерсе, онда ажылыа лгерген саналады. Жбир, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( , ..... , , )

«..Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) (Мздлифадан) тіп, Арафаа келді. Намирада зіне тігілген шатырды кріп, сонда тотады. Кн тал тстен шалайанда асуа атты тйесін орнынан трызып, оан мінді. Ъурана сайыны ортасына келіп, адамдара тпа айтты.... Сосын тйесіне мініп, тратын орына келді. асуа атты тйесін лкен тастарды асына шктірді. Ізімен келе жатан ажыларды сабы оны алдыы жаынан крінді жне зі былаа араан алыпта тотады. Содан кн батып, сарыштыы сл тараанша жне кн шарасы батанша трегеп трды. Усама пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) тйесіне мінгесті. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) тйесіні тізгінін тартып, Арафадан Муздалифаа озалды...»[1129]

Ханафи, млики жне ханбали мзаптарында ажы кісі Арафада тннен де, кндізден де лес алуы шін, онда кн батанша труы ужіп. йткені Жбирден жеткен хадисте пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) Арафада кн батана дейін трды. Сондай-а ли мен Усамадан жеткен хадисте пайамбарды (саллаллау алайи уа саллам) Арафадан кн батанда кеткені айтылады[1130]. Егер ажы кісі Арафадан кнні батуын ктпей кететін болса, Ат-Тирмизиден жеткен сахих хадисті негізінде Арафада тру парызын атаран саналады. Біра ханафи мен ханбали мзаптарында кнні батуын ктпей кеткені шін ой шалуы ужіп.

Арафада тран кісіні кіші дретсіздігі мен лкен дретсіздігіні бзылуы зиян тигізбейді. йткені Арафада тру шін дретті болу шарт емес. ажылы кезінде Айша анамызды, Алла таала оан разы болсын, етеккірі келгенде пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) оан:

( )

«ажы кісі істейтін нрселерді брін істей бер жне тазараныша абаны тауап етпесе болды»-дейді[1131].