Тауафты сннеттері

1 -Тауафа ниет жасаларда ара тасты асына келу. Оны олмен стау жне сю. Жбир, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) Меккеге келгенде ара таса таяп, оны сйді..»[1153].

 

2 -ара тасты олмен стау, сю жне оан мадайын тигізу. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : )

«Хаттаб лы Омарды ара тасты сйгенін жне оан мадайын тигізгенін крдім жне былай дегенін естідім: «Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) осылай істегенін крдім жне солай істедім»[1154].

 

Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( : )

«Хаттаб лы Омар, Алла таала оан разы болсын, ара тасты сйіп былай деді: «Аллапен ант етемін, сені тас ана екеніді білемін. Сені Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) сйгенін крмегенімде сені млде сймес едім[1155]. Сннет бойынша ара тас р айналымны басында жне тауафты соында сталады жне сйіледі.

Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) абаны йемендік абырасы мен ара тасты стауын ешбір тауафында тастамаан[1156].

Бл хадисті негізінде сннет бойынша р айналымны соында абаны йемендік ырын стауа болады. Біра сюге жне мадайын тигізуге болмайды.

Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) абаны тек ана ара тасы мен йемендік абырасын стайтын»[1157].

Ескерту:Бл сннетті атару ісі адам саны аз болса ана оай тседі. Адамдарды кптігінен ыспа боланда ара тасты стау шін айналасындаы адамдарды итеріп кіруге болмайды. йткені бл адамдара зиян тигізуге жатады. Омар, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) оан былай дегенін айтты:

( , )

«й, Омар! Сен - кшті адамсы. Тасты стау шін ыспа жасама! йтпесе, лсіз кісіге зиян тигізесі. Бос орын тапса (тасты ста). йтпесе «Л ила иллллау» мен ткбір айтуы да жеткілікті»[1158].

Адамдарды итеріп, олара зиян тигізіп, кшпен туді нтижесінде ара тасты сю кн саналады. бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Сендерге бйыран нрселерімнен шамалары келетінін істедер»[1159].

 

ара таса жаындауа шамасы келмеген кісі ара таса олын немесе олындаы нрсесін сілтесе де болады. бу ат-Туфайл, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) абаны айналанын жне ара таса аса таяын тигізіп, аса таяын сйгенін крдім[1160].

3 -Да жасау. ли, Алла таала оан разы болсын, былай деді: Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) ара тасты стаанда: «Аллаым, зіе деген иманмен, кітабыды растаушы сеніммен, зіе берген сертімді орындауыммен, сондай-а пайамбары Мхаммедті сннетіне еруіммен»-дейтін.

Бл да р айналымны басында айтылуы сннет. Бл даны арапша мтіні:

 

" "

абаны есігіне арама-арсы транда мына даны айтылады:

 

" "

«Аллаым! Расында, аба да - Сенікі, Ал-Харам да - Сенікі, ауіпсіздік те - Сенікі. Сондай-а бл жер - ота арсы Сенен пана тілеушіні тран орны».

 

абаны йемендік абырасына арама-атар боланда мына да айтылады:

 

" " , " "

 

«Раббымыз, дниеде жасылы бер жне аиретте жасылы бер жне от азабынан сатай гр», «Раббым, берген нсібіе анаатты ыл жне оны маан берекелі ете гр. Сондай-а андай бір нрседен айрылан болсам, оны артынан маан жасылы бере гр».

абаны йемендік ырыны асында мына да жасалады:

" "

 

«Аллаым, мнымды игі, рі ке, рі матарлы ажылы ете гр. Сондай-а оны абыл етілуші амал жне пайдасы таусылмайтын сауда ете гр, й, стем, й, Кешірімді (Аллаым)».

Жалпы тауафты кезінде жасалатын да:

 

" "

 

«Аллаым, расында, ширктен, кмн келтіруден, нифатан, арсы келуден, жаман мінезден, сондай-а отбасыма, мал-млкіде жне балама атысты жаман згеріске шыраудан Саан сиынамын».

 

Да жасау осы далармен ана шектелмейді. Сонымен атар ажы кісі Аллаты елшісінен (саллаллау алайи уа саллам) жеткен далардан жадында жаттааны болса, нр стіне нр. Ал жаттаан далары болмаса, ран оыса болады. йткені ран оу - зікірлерді е абзалы. Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) дси хадистеріні бірінде Алла таала былай дейді:

( )

«Менен срай беруді орнына Мені еске алумен шылданан лыма сраушылара беретінімнен де абзалыраын беремін. Алла тааланы адір-асиеті бкіл жаратылан нрселерден аншалыты арты болса, Алла тааланы сзіні де адір-асиеті бкіл сздерден соншалыты арты трады»[1161].

4 -Ер адамдарды алашы ш айналымды тез жрулері, ал алан тртеуін кдімгі жріспен жрулері сннет. йел кісілер жеті айналымды да кдімгі жріспен жреді. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді: Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) мен сахабалары Меккеге келгенде Мдинаны ыстыынан бден лсіреп алан болатын. Оларды келе жатанын естіген мшріктер: «Ерте сендерге Мдинаны ыстыынан лі кетіп, бден болдыран адамдар келеді»-деп, оларды маза ылу шін «Хижр» дуалына арама-арсы отырады. Мшріктер мсылмандарды тзімділігін крулері шін, пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) сахабаларына алашы ш айналымды тез жрулерін...бйырады. Сонда мшріктер бір-бірлеріне: «Ыстытан лсіреді,-деп пайымдаан кісілері мыналар ма? Мыналары пленшеден де, пленшеден де тзімдірек ой»-дейді[1162].

5 -Ер адам алашы ш айналымны кезінде о иыын ашы стауы сннет. Бл шін стіндегі ридні о жаын о олыны астынан ткізіп, сол иыыны стіне тастайды. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді:

( )

«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) мен сахабалары Жиъранадан умра жасаанда абаны айналып тез жреді жне ридаларын олтытарынан ткізіп, сол иытарыны стілеріне тастады»[1163].

6 -Айналымдар арасында себепсіз зіліс жасамау сннет. Тауафты парыз намазы шін, немесе жаназа намазы шін, немесе дрет алу шін зуге болады. Кейін зген жерінен жаластырады.

7 -Ер адамны, рине, егер ммкін болса, абаа жаын жруі. Бл ара тасты стауы мен сюіне оайлы тудырады. Алайда бл шін итерісіп, ыспа тудыруына млде болмайды.

8 -Тауаф пен (Маам артында оылатын) екі ркат намаз арасында зілісті болмауы. Екі ркат намазды кешіктіру мкр танзиан.

9 -Зікір мен дадан баса сзді айтылмауы. бу урайра, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) былай дегенін айтты:

( )

«Кім абаны жеті мрте айналса жне «Субханаллаи, л-хамду лиллаи, л ила иллаллау, Аллау кбар, Л хаула уа л ууата илла билли»-ден баса сз сйлемесе, оны он жамандыы шіріліп, оан он жасылы жазылады. Сондай-а он дрежеге ктеріледі»[1164].