Тртінші блім: ажылыты сннеттері
1 -Ихрама сыл йынып кіру жне екі ркат ихрам намазын оу.
2 -Ихрама кіргенде жне р намазды соында тлбия айту. Кндіз бен тн ауысан уаыттарда, клікке мінгенде, кліктен тскенде, биікке ктерілгенде, тмен тскенде тлбия айту. Ал-Харам мешітінде кп намаз оу.
3 -Келу тауафы. Келу тауафы Меккеге ажылы немесе умра жасау шін келген кісіге сннет. Меккеліктер мен миаттарды асында тратындар келу тауафын жасамайды. Бл тауафты сыры - абаа слемдесу. Сол себептен ол слем тауафы деп те аталады.
Айша анамыз, Алла таала оан разы болсын, айтуынша пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) Меккеге келгенде е бірінші атаран нрсесі, дрет алып, тауаф жасады»[1212]. Бл сннеті орындаусыз алдыру мкр.
4 -Злхижжаны сегізінші кніне араан тні Минада ону. Ол тндері Минадан баса жерде ону мкр танзиан. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Пайамбар (саллаллау алайи уа саллам) Меккеде тнеуге ешкімге рсат етпеді. Адамдара су беруі шін Аббаса ана (Меккеде онуына) рсат етті»[1213]. Злхижжаны сегізінші кні бес намазды Минада оу сннет.
5 -рбан шалынатын кнге араан тні Мздлифада ону жне та атып жары тскенше сонда болу.
6 -Ташри кндеріне араан тндері Минада ону.
7 - Минадан Меккеге озаланда Мухассаб сайында сл кідіріп да жасау. Нафиъті айтуынша Ибн Омар Мухассабта труды сннет кретін[1214].
8 -ажылыты ташри кндеріні соы кнінде аятау. Алла таала ранда бл жайында былай дейді: «Белгіленген ташри кндері Минада боландарыда Аллаты еске алыдар! Сонда кім асыан болса, екі кнде аятауында кн жо жне (шінші кнге) алан кісіге де кн жо, рине, егер (ажылыта жне йлеріне ораланда) тауалы ылса. Аллатан орыдар жне Оны алдына жиналатындарыды білідер!»[1215]. Бл аят ажы кісіге екі нсаны біреуін тадауына ерік береді. рине, абзалы - екінші нса.
9 -Змзм суынан ішу. Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( : . : . : . : . : )
Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) су берілетін орына келіп, су срады. Сонда Аббас: «й, Фадыл, ананы асына барып, Аллаты елшісіне (саллаллау алайи уа саллам) сусын кел»-деді. Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам): «Мына суынан берші»-деді. Аббас оан: «й, Аллаты елшісі, адамдар оан олдарын салады ой»-деді. Ол: «Су берші»-деді. Аббасты берген суын ішіп, змзма барды. Оны асындаылар адамдара змзм ішкізіп, ебек етіп жатыр екен. Ол олара: «Ебек етідер, расында, сендер салиалы амал жасаудасыдар»[1216].
Змзм ішкенде демді ш зіп жне абаа арап ішу мустахап. Осман ибн суад, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( - - : " : . : : : : ( )
Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, зіне келген бір кісіден: «айдан келесі?»-деп срады. Ол: «Змзм суын іштім»-деді. Ибн Аббас одан: «Оны дрыстап ішті бе?»-деп срады. Ол: «й, Ибн Аббас, дрыстап ішуі алай?»-деді. Ибн Аббас: «Змзм ішкеніде абаа арап, Аллаты атын айт. Деміді ш зіп, ккірегі толанша іш. Ішіп боланыда Аллаты мадата. Расында, Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) былай деді: «Бізді мнафытардан ажырататын белгі - олар змзмді кеуделері толанша ішпейді»[1217].
Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, Аллаты елшісіні былай дегенін айтты:
( )
«Змзм суы андай ниетпен ішілсе, сол ниет орындалады. Егер оны шипа тілеп ішсе, Алла саан шипа береді. Егер оны зияна арсы саты тілеп ішсе, Алла сені сатайды. Егер оны шліді андыру шін ішсе, шліді басады»[1218].
Ибн Аббас, Алла таала оан разы болсын, змзм ішкенде:
" "
«Аллаым, Сенен пайдалы білім, мол нсіп жне бкіл дертке арсы шипа тілеймін»-дейтін[1219].
10 -Имамны ш тпа айтуы.
- Бірінші тпа злхижжаны жетінші кні бесін намазынан кейін абаны асында айтылады. Бл бір ана тба етіп айтылады. Ибн Омар, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( )
«Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) таруиядан[1220] брын тпа айтанда адамдара ажылы амалдарын білдіретін»[1221].
- Екінші тпа Арафа кні бесін намазынан брын Намирада екі тпа етіп айтылады. Жбир, Алла таала оан разы болсын, былай деді:
( , )
«..Аллаты елшісі (саллаллау алайи уа саллам) (Мздлифадан) тіп, Арафаа келді. Намирада зіне тігілген шатырды кріп, сонда тотады. Кн тал тстен шалайанда асуа атты тйесін орнынан трызып, оан мінді. Ъурана сайыны ортасына келіп, адамдара тпа айтты...»[1222]
Бл тпаны бірінші блігінде имам ажылара Арафада тру уаыты, одан Мздлифаа озалу уаыты, Мздлифада ону, тас теру секілді ажылы амалдарыны кімдерімен таныстырады.
- шінші тпа злхижжаны он бірінші кнінде Минада бір тпа етіп айтылады. Бл тпада ажылыты ташри кндеріні екі кнінде тездетіп аятаысы келгендерге тездетіп атару, асыпай атару, оштасу тауафы секілді амалдармен байланысты кімдер айтылады. Бну Бкір руынан болатын екі кісі былай деді:
( . )
«Аллаты елшісіні (саллаллау алайи уа саллам) ташри кндеріні ортасында адамдара тпа айтанын крдік. Сол кезде біз оны тйесіні асында трды»[1223].