Дірілді доалы балыма абат тсеу
Дірілді доалы балыма абат тсеуді артышылыы, бл, блшекті алпына келтірілуші бетіні лсіз ызуы жне де термиялы сер ету аймаыны аз шамасы. Білік материалыны физико-механикалы асиеттері тіпті згермейді, ал балытылып тселген абата іргелес жатан материал аймаында структура алашы алыпта саталады. Тіпті кміртектік рамдаы электродтарды олдану барысында зіндік жоары беріктік жне де тозуа тратылыымен згешеленетін балытылан болатты шынытырылан структурасыны барлы трін алуа ммкіндік туады. Дірілдоалы балыма абат тсеуді шынытырылан жне шынытырылмаан болаттар шін, сондай-а цементецияланылан тмен оспалы болаттардан дайындалан блшектерді алпына келтіру шін олдануа болады. Бл тсілмен диаметрі 15 мм жне онан жоары цилиндрліка блшектерде балыма абат тсеуге, подшипникті отырызылу беттерін алпына келтіруге болады. Бл дісті бранда, майда шлица тріндегі пішінді беттер шін олдану тиімсіз.
Дірілдоалы балыма абат тсеуді негізгі кемшіліктері: алпына келтірілген болатты шаршау беріктігіні тмендеуі; кейінгі деуді крделенуі; осы діспен балытылып тселген абатта толы жаймайынша айта балыма абат тселумен немесе алпына келтіруді баса дістерімен алпына келтіруді ммкін болмауы.
Бл діспен балыма абат тсеуді маынасы тмендегідей.
Балыма абат тсеу орнына берілген, дірілдемелі электродты сыммен балыма абат тселуші блшек арасында мезгілді электрлік доасы оздыруды нтижесінде, доа есебінен электрод шыны жне блшек беті бали отырып, балыан болат ваннасы алыптасады. Балыту орнына суытушы сйы беріледі, осыан орай болат жылдам суытады. Блшекті тиімді айналу жылдамдыында бетінде ені электрод димаетріне араанда екі есе лкен болатындай балытылан валик алыптасады. атарына тселген валик пен зара бали отырып ттас абат тзеді. Суыту сйыы ретінде глициринні кальциленілген соданы судаы ертіндісі олданылады.
Тжірибемен орнатыландай, суыту сйыы ретінде 10-20 % глициринні ертіндісін олдану барысында жасы нтиже амтамасыз етіледі.
Процесті тратылы негізінен суытылу сйыыны млшеріне жне оны берілу тсіліне байланысты. детте, суыту сйыы тікелей балыма абат тселуші аймаа емес, пісіру доасы жанын жатан орыннан 10-20 мм ашытыта беріледі, ал орташа кміртекті болатта балыма абат тсеу барыснда бл араашыты 30-40 мм аралыын арастырады. Суытылушы сйы аыныны балыан болат ваннасына тсу балытылан абат жігінде уыстылы пен кеуектіліктерді алыптастырады.
Сымны берілу жылдамдыын наты жадайа байланысты тадап абылдайды. Бл жылдамдыты тимді шамасы 0,6-1,5 м/мин деп есептеледі. Едуір тмен жылдамдыта денені жануында зіліс болады жне де балытылан тселген валикте уыстылы алыптасады. Ал сымны берілуіні едуір жоары жылдамдытарында, ол балып лгермейді.
5,4 кесте
| Тселген балыма абат алыдыы, мм | Жылдамдыы, м/мин | Балыма абатты тселуі | Электрод амплитудасы, мм | |
| Балыма абат тселу | Сымны берілу | |||
| 0,5 | 0,8 | 1,5 | 1,5 | |
| 0,7 | 1,5 | 0,4 | 1,5 | 1,8 |
| 0,9 | 1,5 | |||
| 1,5 | 0,6 | 1,2 | 1,8 |
Блшекті алпына келтіруді 14-18В кернеулікте орындайды. Кернеулікті жоарылауы барысында, процесс біршама траты жреді – ток кші седі, ал осыан сйкес жылу бліну интенсивтілігі жоарлайды. Пісіру жйесінде ток здігінен реттелініп отырады. Траты керену барысында ток кшіні шамасы электродты сымны диаметріне жне оны берілу жылдамдыына туелді болады. Дірілдоалы балыма абат тсеу тртібі 5,4 кесетед берілген.
Сйытаы дірілді балыма абат тсеу процессі тзілген абатты шыныуымен жретін боландытан, алпына келтіруші блшекті механикалы делуі тек ажарлау дісіні кмегімен жреді.
Металлдау
Металдау соылы кш жадайында жмыс істемейтін блшектерді алпына келтіру шін оладанады. Арнаулы ондырыда балытылан метал, - метализаторда, бірнеше микрондаы тйіршіктерге шашыратыла отыырп сыылан ауамен ылпына келтірілуші блшек бетіне тселеді. Шашыратылып тселген абат пен блшек арасындаы ілігісу молекулярлы-механикалы кш есебінен жреді де ол шама 10-25 МПа жетеді. Металдау мен блшекті алпына келтіру процесі кезектесе орындалатын келесі ш сатыдан трады: 1) тсемді тсеу шін блшек бетін дайындай; 2) металды тсеу; 3) металдаудан со бетті деу.
Бетті металдауа дайындау, оны тазарту жне оны бетінде «здік бранда» ою тсілімен ажетті адырлыта алыптастырумен жреді. Мндай адырлы шашыратылан абатпен блшек беті арасында сенімді ілігісуді амтамасыз етеді. Металдауа таайындалан блшекті, оан дрыс пішін беру масатында алдын ала жонады. Сонан со шкір кесу ыры бар кескішпен делген бетте здік бранданы ояды, здік бранда алу шін кескіш шын білікті айналу осінен 2,6-дан 6 мм-ге дейін араашытыа тмен арай соыстырады. деу процесінде білікті дірілі пайда болады, бл делуші блшек бетінде металды лайтылуына жне де лкен адырлы шамасыны лыптасуына келіп соады. Металданушы бетте ойытар шегі болса, соншалыты оын беттегі саны кп болады да негізгі материалмен шашыратылан абат арасындаы байланыс жасы болады.
Метализаторлар металды балыту тсіліне байланысты газ жалынды жне электрлік болып келеді. ндіріс орындарында жиі электрлік метализаторларды кеінен олданады. Электродты балыту шін, оларды арасында оздырылушы, электр доасын олданады. Электродта шашыратыш аасында орналастырылады.
Металды тсеу процесі келесі кезектілікте орындалады – металды балыту орнына беру; метал тйіршіктеріне елеулі жылдамды беру, жылдам озалып келе жатан тйіршікті блшек бетіне сотыысуы жне тсемні алыптасуы.
Металдау барысында блшекті механикалы асиеті згермейді, ал келтірілген елеусіз жылу салдарынан майысаталуы ммкін.
Металдауды кемшілігі – тсемні блшек материалымен ілігісуіні тмен беріктігі мен процессті лкен ебек сыйымдылыы. Сол себепті металдауды олданылуы, сйы йкелісу маен елеусіз жктемелер жадайында жмыс істейтін ірі блшектерді алпына келтіру шін шектелген.