Р-ны апаратты саясаты,БА-ты дамуы

азастан Республикасыны 1995 жылы абылданан Конституциясыны 18-бабыны 3-пункті бойынша азаматтар мемлекеттік органдар мен оамды бірлестіктерден, сонымен атар баралы апарат ралдарынан еркін апарат алуа ыты. Осы салаа атысты баса да алыпты-ыты актілерде сз бостандыы жне апараттану ытары туралы айтылан. Азаматтар здеріні ой-пікірлерін еркін баяндауа да ыты. Бгінгі демократиялы оамдарды негізгі шарттарыны бірі еркін БА-ты болуында. БА-ты еркіндіктерімен атар мемлекетті леуметтік, саяси жне экономикалы мірін дамытудаы жауапкершіліктері де демократиялы елдерде алдыны атардаы маызды мселені бірі болып табылады.

Бізде демократиялы мемлекеттерде «тртінші кш» деп аталатын баралы апарат ралдары (БА) тірегіндегі дау басылар емес. лемні е демократиялы, е еркін саналатын елдеріні зінде БА сз бостандыыны жетіспейтіні жне журналистерді проблемалары туралы апараттарды таратып жатады. Мны негізінде жала ксіби себептерден грі БА-ты билейтін саяси, аржы жне экономикалы кштерді з масаттарын толытай орындай алмауы трса керек. йткені, ылмыскерлерді кесірінен тек журналистер ана емес, кптеген арапайым азаматтар да жапа шегуде. Ал, оларды олында газет яки телевидение болмаандытан, шулатып оамды пікір тудыра алмайды. Сол себепті, БА укілдеріне жасалан ылмысты рекеттерді, егер саяси астары немесе журналисті ксіби функциясына атысы болмаса, деттегі ылмыстармен бірдей араан жн. Сір, мемлекет азаматтарын ксіби ерекшеліктері бойынша емес, азамат боландытары шін орайды.

Елімізде сз бостандыы жне БА саласында кейбір зекті проблемаларды бар екені рас. Біра, бл задарымызды шикілігінен яки еркіндікті шектеуінен емес, кбінесе журналистер у атарушы билік укілдеріні за нормалары мен ксіби ережелерді жнді орындамауынан, з ытары мен бостандытарын жете білмеуінен туындауда. АШ, Германия (ГФР), Швеция, Швейцария, Тркия жне азастан елдеріні «БА», «Бараны мліметтендіру», «Апарат еркіндігі», «Баспасз еркіндігі туралы Акт», «Баспасз Заы» сияты задарын салыстыранда 1999 жылы абылданан «Баралы апарат ралдары туралы Р Заыны» халыараы талаптара сйкес екені аарылады. айта, аталмыш елдерді задарында бізден згеше шектеулер мен жазалау шараларыны (аржылай санкциялар мен бас бостандыынан айыру) бар екенін байауа болады.

Демакратияландыру жне азаматты оам мселелері боиынша лтты комиссияны ызметі

азастанны саяси дамуыны аса маызды мселелерi бойынша жалпылтты ндесудi тередету масатында азастан Республикасы Конституциясыны 44-бабыны 20) тармашасына сйкес АУЛЫ ЕТЕМIН:

Азастан Республикасы Президентiнi жанындаы консультативтiк-кеесшiсi орган ретiндегi Демократия жне азаматты оам мселелерi жнiндегi лтты комиссия рылсын. 2. лтты комиссияны ытары

4. лтты комиссияны:
азаматты оамды одан рi демократияландырумен жне дамытумен, азастанны саяси жйесiн жетiлдiрумен байланысты мселелер бойынша занамалы жне зге де нормативтiк ыты актiлердi жобаларын, сондай-а сынымдарды азастан Республикасы Президентiнi арауына енгізуге;
мемлекеттік органдармен консультациялар жргізуге;
орталы жне жергiлiктi мемлекеттiк органдардан жне зге де йымдардан ажеттi жаттар мен зге де материалдарды сратуа жне алуа;
жоарыда аталан мселелердi зерделеуге жне талдауа;
жекелеген жмыстарды жзеге асыру шiн белгiленген тртiппен мамандарды, алымдар мен туелсiз сарапшыларды тартуа;
лтты комиссия зыретiне жататын жекелеген мселелер бойынша сыныстар зiрлеу шiн жмыс топтарын руа;
мемлекеттік органдара жне оамды бiрлестіктерге арау шiн статистикалы, талдамалы, дiстемелiк жне зге де апаратты материалдарды жолдауа;
абылданан сынымдарды орындалу барысына баылау жасауды жзеге асыруа ыы бар.

Ы орау жне сот органдарыны ызметін жетілдіру.2003 жылы 2 желтосандаы азаматты жне саяси ытар туралы пакт жне оны жзеге асыру.

Бл Жарлыты жобасы Мемлекет басшысыны тапсырмаларын жне 2000 жылы 9 арашада ы орау органдары жетекшілеріні кеесінде абылданан шешімдері іс жзіне асыру масатында талдап жасалан.
Жарлыты негізгі масаты ы орау органдарыны ызметін одан рі жетілдіру жне оларды рылымын ала ойылан міндеттерге сйкес келтіру болып табылады.
Жарлыта азастан Республикасы аржы полициясы агенттігін ру кзделген. Бл Агенттікке экономика жне аржы ызметі саласындаы ы бзушылытарды алдын алу, анытау жне жолын кесу жніндегі міндеттерді орындау жктеледі. Экономикалы ылмыса арсы кресті ахуалына толы жауапты, дербес органны рылуы бл кресті тиімділігін арттырады, сонымен бірге ксіпкерлерді тексеру саныны жне жеке бизнеске засыз араласу жйттеріні азаюына жадай жасайтын болады.
Сот шешімдері орындалуыны орын алып отыран проблемасы (сотты рбір тртінші шешімі орындалмай алады) атару ндірісі органыны мртебесін арттыру жнінде шаралар абылдауды талап етті. Осы масатта ділет министрлігіні Сот аулыларын орындау жніндегі комитетіні функциялары мен штатты саны азастан Республикасы Жоары Сотыны жанындаы Сот кімшілігі жніндегі комитетке беріледі.
Бл шешімні абылдануы сот аулыларыны орындалуын жасартуа ана ммкіндік беріп оймайды, сонымен бірге ттастай аланда сот билігіні беделін арттырады.
Сота рмет крсетпеу жне сот шешімдерін орындау тртібін бзуа байланысты ылмыстар туралы істер жніндегі алдын ала анытау ыы ішкі істер органдарына беріледі.
Прокуратура органдарыны ызметін жасарту масатында кіметке прокурорлы адаалау актілерін олданыстаы зада белгіленгеніндей міндетті трде арауды ана емес, сонымен бірге міндетті трде орындауды, сондай-а оларды мжбрлеп орындату тетіктерін анытауды кздейтін за жобасын зірлеуге тапсырма берілді. Аталан згерістерді абылдау прокурорлы адаалауды тиімділігін, сіресе азаматтарды конституциялы ытарын орау блігінде айтарлытай арттыруа ммкіндік береді.
Кеден органдары таза фискалды органдар болып табылуын ескеріп, оларда контрабанда жне кеден тлемдерін тлеуден жалтару туралы істер бойынша алдын ала анытау ыын сатай отырып, жедел іздестіру ызметін жзеге асыру кілеттігінен айыру блігінде ы орау функцияларын шектеу шаралары алынды.
ділет министрлігіні жанындаы Авторлы ы жніндегі комитет пен "азпатент" Патенттер жне тауар белгілері жніндегі республикалы мемлекеттік ксіпорны іс жзінде бірдей функциялар атаратындыына байланысты бір ана азастан Республикасы ділет министрлігіні Санаткерлік меншік ыы жніндегі комитетін ру сынылады.

азастан Республикасы 2005 жылы 28 арашада ратификациялаан Азаматты жне саяси ытар туралы халыаралы пактіні 40-бабына (link is external) сйкес азастан Республикасыны кіметі АУЛЫ ЕТЕДІ:
1. оса беріліп отыран азастан Республикасыны Азаматты жне саяси ытар туралы халыаралы пактіні орындауы туралы екінші кезедік баяндама (link is external) бекітілсін.
2. азастан Республикасы Сырты істер министрлігі белгіленген тртіппен азастан Республикасыны Азаматты жне саяси ытар туралы халыаралы пактіні орындауы туралы екінші кезедік баяндаманы Біріккен лттар йымыны Бас хатшысына жіберсін.
3. Осы аулы ол ойылан кнінен бастап олданыса енгізіледі.