Жаа Зеландиялы алаай аашы.

Улы саралдатар

 

Улы саралдатар (лат. Ranunculus sceleratus)-саралдатар тымдасына жататын бір жне екі жылды шптектес сімдік.

Биіктігі 5-60см. Сабаы тік, тксіз жылтыр, шынан тарамдалып бтаталан. Жапыратары тамыра жаын, саба тбіне орналасандары зын сааты, жапыра татасыны жиектері тере ойыталып салаланан. Саба шына жаындаан сайын сааы ысара береді, жапыра татасыны пішіні де згеріп жіішкереді. Жапыры татасы жалпа жне жіішке болып 2 трлі пішінге згереді.Глдері ос глсерікті- 5 сарыш тсті тостаанша жапыраша, 5 алтын сары тсті клте, кп аталы, кп аналытан трады.Кктемні соында, жазды басында глдейді.Жемісі- кпжааша (многоорешек) р жаашасыны ішінде бір тым болады. Мамырдан ыркйекке дейін глдейді. сімдікті барлы мшесі улы. Мал жемейді. Улы саралдатар- ылалды шалындыта, сазды жерлерде, зендер мен бгеттерді (тоандарды) жаасында седі. Жасуша шырынында ртрлі алкалоидтар боландытан уы орталы жйке жйесіне (ми мен жлын), асорыту жйесіне жне бйрекке атты сер етеді. Саралдатар тымдасына жататын сімдіктерді 2000-нан астам трі бар, оларды басым кпшілігі улы.

Алып балдыран. Алып балдыран жай ана жанасудан со-а ауыр жараат келеді. Кн сулесі тскен кезде ою шырын бледі. Дл сол шырын теріге тиген кезде химиялы реакцияа тсіп, теріні, азаны жне жасушаларды луіне алып келеді. Алып балдыранны шырыны бетке тисе, кзді крмей алу да ммкін. детте алып балдырандарды биіктігі 2,5 метрге жетеді.

 

Жаа Зеландиялы алаай аашы.

Жаа Зеландиялы алаай аашы жанынан ткен адамны зін лтіруге абілетті сімдіктерді бірі. Бл сімдікті биіктігі 5 метрге дейін жетеді, біра баса сімдіктерді тасасында жасырынып седі. Ол нейротоксин уын блетін зын инелермен аруланан. Бірде сімдік сабаына олы тиіп кеткен бір ашыны жйке жйесіне заым келіп, кз жмыпты. Егер адам у серінен бірден аза таппаса, психикалы аурулара шалдыады.

атерлі камас. Камас Оук графтыындаы Солтстік-Батыс Америка ормандарында седі. Камасты тсі ашы келеді. Аталан сімдікті бірнеше трі кездеседі. Соларды ішіндегі улысы – солын тстісі. Камасты кішкене уыны зі азаа тссе, лімге алып келеді. 5. Періштедей бырлар.Бл сімдік Отстік Америкада сіп-неді. сімдік гипнозды асиетке ие – адам естен танбайды, біра з рекеттеріне жауап бере алмай алады.

 

Гималай ара блдіргені

деттегі ара блдіргеннен айырмашылыы «Гималай» сабаыны диаметрі 5 сантиметрге дейін жетеді жне ол акуланы тісі трізді зын тікенектермен апталан. деттегі ара блдірген жеуге жарамды болса, Гималай ара блдіргені те улы.

Джимпи-джимпи. Джимпи-джимпи деп аталатын аустралиялы осы бір ааш аса ауіпті рі улы. Джимпи-джимпи уыны серінен болан азапты аттылыы сонша, уланандар з-зіне ол жмсауа дейін баратын кездер болан. Мселен, аашты жапыраын олданан бір ер кісі уланып алып, азапа шыдай алмай атылып лген екен. Ааш рамындаы токсинні серінен адам денесі екі жыл уаыт кйіп жруі ммкін.

Сттіген Лорел.

Бл сімдікке арап отырып демі безендірілген саябата сетін сімдіктерді бірі шыар деген ой келеді. Алайда, бл алдамшы ой: сімдік те улы. Оны санаулы ана жидегін жеуді зі барлы аза мшелеріні заымдануына келіп, шарасыз лімге себепші болады. Бір ызыы, кей тайпалар сттіген Лорельді жпалы ауруа шалдыандара дрі ретінде олданан екен.