Егіншілік. Егіншілік орташа дрежеде дамыды.

ола дуіріндегі экономиканы басты – екі баыты болып табылатын мал шаруашылыы мен металургияны, сондай – а егіншілікті дамуы е алдымен еркектерді ебегін ажет етті; мны зі оамдаы ер азаматтарды ролін арттырды. Андронов мдениеті.азастанда ола дуіріндегі тайпалардан кптеген тратар, кен ескерткіштер алан. Бларды Андронов мдениеті деп атайды. Бл мдениет – Евразиядаы е ірі ола дуіріні мдениеті. Андронов мдениетіні бірінші ескерткіші 1914 жылы Сібір жеріндегі Андроовонысындаы Ашинск селосы маынан табылан.

Андровнов мдениеті шыыстаы Минусинск шнырынан бастап солтстік аса лкен Батыс Сібір жазыынан азастанны отстігіндегі Памир тауларына дейінгі ке-байта ауматы амтыан.

азастандаы ескерткіштері Солтстік Батыс жне Орталы азастанда орналасан осыларды ішіндегі е ірісі - Орталы азастан. Бл аймата ола дуіріні 150- ге жуы абірі, 30 – дай елді мекен траы бар.

Шаруашылыы. Андроновтытарда, негізінен, отырышы шаруашылы басым болан. Бл егін шаруашылыыны дамыанын крсетеді. Жер тесемен нделгендіктен, сол кездегі, егіншілік Андронов тайпаларында «теселі егіншілік» деп аталан. Кбінесе бидай, тары сіріген: башалы шаруашылы та дамыан.

Андроновтытар жылы, сиыр, ой, ешкі, кейіннен тйе сірген: жануарларды терісі мен жнін киім ретінде, еті мен стін тама ретінде жне осымша жануарларды клік, кш ретінде пайдаланан. Олар жннен тоылан баскиім, теріден тігілген лашын, кшесі жо аякиім т.б. киген.

Андронов кеншілері. ола дуіріндегі азастанны кен орындары: Жезазандаы мыс, алба мен Нарымдаы алайы, Ажал мен Степняктаы алтын кен орындары (б.з.б. ш мыжылды).

Кен ндіру дістері: а) опыру дістері; ) отпен гіту дісі; б) гіп азу дісі.

Андронов тайпалары ндірген кенді суда жуан. Ол кендер балыту пештеріне тасылан. Мндай балыту пештері Атасу, Суыбла, анай манындаы андроновтытар елді мекендерінен табылан.

оамды атынастар. Шаруашылыты дамуындаы згерістер андроновтытарда оамды йымдаы згерістерге жеткізді. леуметтік жіне скери саяси рылымдарда рулы – тайпалы блімшілер пайда болды.

Еркек-ксем, еркек–жауынгер, оамда, материалды игіліктерді ндіруге стем дреже алды; ол рулы ауымнны басшысы болды, туысты ке жаынан есептеле бастады. р руды з аты болды. Мал, й мліктері; ебек ралдары руды байлыы болып есептелді. Жеке меншік пайда болды. Осыдан млік тесіздігі кшейіп, бай мен кедей ымы дниеге келді. Трын йлері: жертле немесе жартылай жер бетіндегі йлер. ала дуіріні соындаы йлер – жер бетінде салынан сопаша йлер. Дін жне нер. ола дуірінлегі адамдар е алдымен табиат кштеріне табынды. Андроновтытар арасында лгендерге табыну да кшті болан, сондытан жерлеу рпына ерекше мн берілген:

1. Адамдарды жерлегенде басын батыса немесе отстік-батыса аратан. 2. лікті ая-олын бгіп абірге жатызан 3. Адам лігін ртеп, клін абірге ою рпы да болан.

Таса салынан среттер: жабайы ба, билеген адамдар, ос ркешті тйе, екі аяты арба, скерлер шайасы.

шекейлер: саина тріздес дгелек сыра, алтын білезік т.б. Бл шекейлер Жетісудаы Мышныр абірінен, Орталы азастандаы Айбас саасынан табылан.

Беазы-Дндібай мдениеті — ола дуіріні соы кезеінде (б.з.б. 9 - 8 асырлар) Орталы азастанды оныстанан тайпалар мдениеті. Бегазы мдениетіне жататын тарихи ждігерлер ерте заманнан, длірек айтанда, ола дуірден жеткен мралар болып табылады. Мандаты «Беазы» деген атау сол жердегі Беазы тауына, Беазы зеніне байланысты ойылан. Дндібай да жер атауы. Осы екі атау біріктіріліп, сол жердегі ежелгі ркениет онысын «Беазы - Дндібай мдениеті» деп атайды. Ерте дуірдегі азастанны тарихынан сыр озайтын «Беазы - Дндібай мдениеті» араанды облысындаы аудан орталыы Атоай кентінен 40 шаырымдай жерде. Бл тарихи мекенді зерттеп, оны ежелгі тарихымыз шін маызын айындаан алым - йгілі академик оымысты, тарихшы, этнограф лкей Марлан болды. Осы алым бастаан арнаулы археологиялы топ Бегазы - Дндібай мекенін 1947-1949 жне 1952 жылдары жан-жаты зерттеді. Осы зерттеулер негізінде азастан тарихы ана шін емес, кне дуірлердегі жалпы адамзат тарихы шін маызды ылыми орытындылар жасалды.

Беазы - Дндібай онысынан табылан заттар айатаандай, бл обалар бізді заманымыздан брыны Х- асырлара, яни ола дуіріні соы кезеіне жататын мдениетті сипаттайды. Академик лкей Марланны анытауынша, Беазы - Дндібай мдениетіні ерекшелігі - ескі ола мдениетіні трлері згеріп, соны негізінде оан самайтын жаа мдениет трлері алыптасан. Атап айтанда, билігі, діни сенімі, саяси кімшілік орталыы, ндірісі мен ндіргіш кштері дамыан, алашы мемлекеттік бірлестіктер ру дегейіне ктерілген тайпаларды боландыы аныталды. Беазы - Дндібай мдениетін алыптастыран бл тайпалар, алымдарды айтуынша, шыысында Абыралы, Шыыс тауларына, батысында лытауа дейінгі аралыты мекендеген.

Бегазы - Дндібай мдениеті ылымда - Беазы кешені, Беазы орымы, Дндібай, Былы -, Саыру Ы, ЫЫЫ, ойшоы сынды біратар археологиялы орындар деректері мен ждігерліктерін амтиды. Бл бізді ерте заман тарихымызды бір тарауы болып саналады.