Графиктік ережелер шін бейнеадаптер режимі

Дыбысты картаны ондырылуынан кейін кптеген олданушыларда толы ашылатын мультимедиялы ммкіндіктері бар Linux “жмыс стелін” круге мтылады.

Xfree86 XWindow (бл графиктік ортаны толы атауы) ашу шін конфигурациялы файл ру керек. Оны ішінде детте компьютерді бейнежйесіні, аріптерді, перне татасы мен тышанны параметрлеріні барлы жмыс режимдері крсетіледі. Бл файл те примитивті жабды-тарды конфигурациясымен жасалды, азіргі кезде бл функцияны зіне setup бадарламасы орындайды.

1 кесте

Linux-ті кмегінсіз жзеге асатын файлды жйелер

Трі	Тсініктеме
tmpfs	Уаытша файлдара арналан файлды жйе
ntfs	New Technology File System (жаа технологияны файлды жйесі, WinNT)
Stacker	MS-DOS шін архивтелінетін файлды жйе
Double Space	Stacker бадарламасынан рсатынсыз кшірілген аналогты жйе

Дыбысты карта сияты бейнеадаптер тріні анализі автоматты трде жзеге асырылады. XСonfigurator модулі бейнеадаптер шыарушыны, оны микросхемаларыны (“чипсет”) жиынын, RamDAC бейнелі генератор трін, бейнежадыны клемін жне бл жабдытармен жрдемдесетін бейнережим-дерін анытайды.

Содан кейін олданушыа ол жмыс істейтін бейнережимді тадауа ммкіндік береді, содан со тадалан режимдер орында монитор тесті теді. Егер айсыбір тадалан режим монитормен жрдемдеспейтін болса, онда ол тізімнен жойылады. XConfigurator ондыруды соында оптимальді бейнережимді (ол баса режимді абылдау немесе тадау здігінше болады) тадайды, тышан мен перне татасыны жйелік ондыруын санайды жне /etc/X11 каталогына сиятын XF86Config конфигурациялы файлды жасайды.

Монитор немесе дисплей – ДЭЕМ-ге міндетті трде ажет шеткері рылы, ол компьютерді жедел жадында делетін информацияны экранда кру шін ажет. Экран тстеріне арай дисплейлер монохромды (а-ара) жне трлі-тсті болып, ал экрана шыарылатын информация трлеріне байланысты символды (тек символды информация) жне графиктік (символды жне оан оса графиктік информация) болып блінеді. ЭЕМ-ні бейнелік рылысы екі бліктен: монитор мен адаптердан трады. Біз тек мониторды креміз, ал адаптер ЭЕМ орабыны ішінде орналасан мониторды басару блогы. Мониторды зінде тек электронды-сулелі ттікше бар. Ал адаптерде бейне сигналдарын беретін логикалы схемалар орналасан. Электронды суле экранда секундті 1/50 блігін амтиды, біра экран бейнесі одан баяу згереді. Сондытан экранны бір крінісі шін бейне сигналды бірнеше рет айталап беріп отыру керек. Адаптерде бейнелер крінісін сатауа жне паидалануа арналан бейнелік жад бар. Кбінесе символды режимде дисплей экранына 80 табадан тратын 25 жол млімет шыарылады (барлыы – 2000 табадан тратын стандартты машинка аазындаы символдар саны), ал графикалы режимдегі экранны бейнелеу (крсету ммкіндігі) абілеті адаптер ташасын жйелік блокты байланыстыру рылысыны ммкіндіктеріне бірдей болады. Экрандаы кескін крінісіні сапасы графикалы адаптерді типіне арай згеріп отырады.Мына адаптерлер ке таралан: ЕГА, ВГА жне СВГА. азіргі кезде ВГА жне СВГА (Супер ВГА) кеінен олданылады, СВГА-ны крсету абілеті те жоары. Адаптерлер бейнелерді айындап крсету абілетімен ерекшеленеді. Адаптерді бейнелеу абілеті оны графикалы режимде экранда крсетіле алатын бір жолдаы нктелер (пиксельдер) санына байланысты. Мысалы:720*348 ммкіндікті немесе одан да жоары монитор тік баытты 348 жол-нктені крсете алады, ал оны р жолында 720 нкте бар. Баспаана жйелерінде 800*600 жне 1024*768 ммкіндікті немесе одан да жоары мониторлар олданылады. Біра олар ымбатыра трады. Экран бетіні млшері диагональ стандарт (14 дюйм-1 дюйм=2,54см) бойынша жасалады, лкейтілген (15 дюйм) жне теледидар (17,20 жне 21 дюйм – диагоналі бойынша 54см-ге дейін) трізді болып та жасаландары кездеседі, олар трлі тсті (16млн-нан бірнеше ондаан млн тстерге дейін) немесе а-ара (монохромды) болып та шыарыла береді. Адаптерлер стандартты трлі тсті монитордаы тстер палитрасын (жиынын) анытайды: ЦГА (ескі модель) стнадартты режимде 4 тспен, ЕГА – 64 тспен, ВГА – 256 тске дейін, ал СВГА – млн-нан аса тстермен жмыс істе алады. Біра символды рнжимде крсетілген стандарттаы экрандарды барлыы да 16 тсті ана олданылады. Монитор типін ЭЕМ-де ойылан масата байланысты тадау керек. Егер тек мтіндік информациямен жмыс істейтін болса, онда монохромды символды монитор жеткілікті. Ал егер де автоматтандырылан жобалау жмыстарымен айналасу ажет болса, онда трлі тсті графикалы монитор ажет болады. Біра кптеген программалармен жмыс істеу кезінде трлі тсті графикалы мониторды олданан те ыайлы екенін мытпаан жн.

1. MDA (Monochrom Display Adapter) – монохромды.

2. CGA(Color Graphics Adapter) – 4 тс.

3. EGA (Enchanced Graphics Adapter) – 16 тс.

4. VGA (Video Graphics Array) – 256 тс.

5. SVGA (Super VGA) – 16.7 млн. тске дейін.