Нарыты экономика жадайында экономикалы тиімділікті амтамасыз ету мселелері.

Нарыты экономика, рынокты экономика, базарлы экономика – еркін ксіпкерлік, ндіріс рал-жабдыына меншік нысандарыны кптігі, нарыты баа белгілеу, шаруашылы жргізуші субъектілер арасындаы шартты атынастар, мемлекетті шаруашылы ызметке шектеулі трде араласуы аидаттарына негізделген экономика, яни тауарлар мен ызметтерді ндіру, блу, оны бадарламалау жне реттеу саласы нарыта біріктірілетін экономика. Тиімділік – ксіпорынны аржылы ызметіні жалпылама крсеткіші. Шаруашылыты жргізуді тпкілікті нтижелерін пайдадан грі нерлым толы сипаттайды, йткені оны шамасы нтижелілікті олда бар жне пайдаланылан ресурстармен араатынасын крсетеді. Тиімділік крсеткіштері ксіпорынны аржылы ызметін баалау шін жне инвестициялы саясат пен баа белгілеу шін олданылады. Тиімділік крсеткіштеріні трлері: ндіріс пен инвестициялы жобалар шыыныны тиімділігін (зін-зі теуді) сипаттайтын крсеткіштер; сатылым тиімділігін сипаттайтын крсеткіштер; капитал мен оны бліктеріні табыстылыын сипаттайтын, активтерді тиімділігін сипаттайтын крсеткіштер.

2.АD-АS моделіндегі макроэкономикалы тепе – тедік

Макроэкономикалы тепе-тедік - жиынты сраныс пен жиынты сынысты тепе-тедік крінісі. Жиынты сраныс пен жиынты сынысты сызытарыны иылысуыны маынасы – бл баа дрежесіні тедігі мен лтты ндірісті тепе - тедігі.

3. Инвестиция, оны азіргі экономиканы дамытудаы рлі. Инвестициялар - пайда немесе табыс табу масатымен з еліндегі не шетелдегі белгілі бір халы шаруашылыы саласына, ксіпорындара, нерксіпке, рылыса, т.б. за мерзімге крделі аржыны (капиталды) сатылуы немесе жмсалуы. Инвестициялы банктер - за мерзімді аржыландырумен айналысатын банктер. Халыаралы несие – бл айтарымдылы, жеделдік, процент тлеу шарты бойынша валюталы жне тауар ресурстарыны берілуі, яни мемлекеттерді бір - біріне аша немесе тауар ресурстарын арыза беруі. Бл жадайда арыз беруші мен арыз алушы рлінде жеке фирмалар, компаниялар, мемлекетті кіметі, айма, облыс, ала кімшіліктері мен халыаралы мекемелер болады. Валюталы несиелер берілу валюта бойынша блінеді. Халыаралы жмысшы кші нарыы жмыс кшіні сырттан келуімен (эмиграция) жне кетуімен (иммиграция) алыптасады, яни лтты шаруашылытар арасындаы жалдамалы ебекті ауысуы (миграция) Дниежзілік шаруашылыты интернациалануыны тередеуі жадайында капитал экспортыны мні суде. Капиталды миграциясы – бл белгілі бір лтты айналымында жрген капитал блігін баса елді экономикасына тауар немесе аша формасында енгізу процесі. Оны басты себебі: бір елде капитал млшеріні салыстырмалы трде кр болуы, яни оны шектен тыс кп жинаталуы.

БИЛЕТ-5

1.Экономикалы жйе теориялары: лшемдері жне модельдері.

2.оамды игіліктер жне оамды тадау.

3.Халыаралы несие, трлері. Капитал миграциясы

1.Экономикалы жйе –бл материалды, рухани игіліктер мен ызметтерді ндірушілер мен ттынушылар арасындаы байланыстарды ерекше реттелген жйесі.

Дстрлі экономикалы жйе дет-рыпа, дстрлерге негізделеді. ндіріс процесі, айырбас, блу жне ттыну уаыт алыптастыран дет-рыпа сйенеді.

Нарыты экономикалы жйе жеке меншік ыыны аныталуына, келісім-шарт кепілдігіні саталуына орай жеке меншіктікке жне экономикалы мселелерді шешуге негізделеді. Ол ресурстарды тиімді пайдалануа жне экономиканы тез ктерілуіне ыпал етеді, алайда табыс жнінен оамны блшектенуіне ыпал етеді.

Аралас экономикалы жйе.Аралас экономика идеясы ХІХ асырда леуметтік мселені шешу ажеттігі туындап, мемлекетті шаруашылы мірге араласуы нтижесінде пайда болан, яни аралас экономика теорияларында е алаш рет экономика ілімінде мемлекетті экономикаа араласу ажеттігі турасында ой-тжырымдар айтылан. Экономикалы мселелер жеке ндірушілер дегейінде нары арылы шешіледі. оамды сипаттаы мселелер мемлекетпен шешіледі