Бап. Билiктi асыра пайдалану 1 страница
452-бап. Билікті рекетсіздігі
453-бап. ызметке салырт арау
454-бап. Батып бара жатан скери корабльді тастап кету
455-бап. Соыс жргiзу ралдарын арсыласа беру немесе алдырып кету
456-бап. Ттына з еркiмен берiлу
457-бап. Морадерлік
458-бап. скери сипаттаы пия млiметтердi жария ету немесе скери сипаттаы пия млiметтер жеткізгіштерді жоалту
459-бап. скери млiктi асаана жою немесе блдiру
460-бап. скери млiктi абайсызда жою немесе блдiру
461-бап. скери млiктi жоалту
462-бап. ару-жарапен, сондай-а айналадаылара ауiп тндіретін заттармен жне нрселермен жмыс істеу аидаларын бзу
463-бап. Машиналарды жргiзу немесе пайдалану аидаларын бзу
464-бап. шу немесе оан дайындалу аидаларын бзу
465-бап. Корабль жргiзу аидаларын бзу
466-бап. Адамны алкогольдік, есірткілік немесе уытмарлы маса кйде машиналарды жргізуі, корабльдерді жргізуі, скери шу аппаратын басаруы, скери техниканы осындай адамны жргізуіне немесе басаруына беру не жргізуіне немесе басаруына жол беру
ОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР
467-бап. Осы Кодексті олданыса енгізу жне азастан Республикасыны кейбір занамалы актілеріні кші жойылды деп тану туралы
Жалпы блік
1-БЛІМ. ЫЛМЫСТЫ ЗА
1-бап. азастан Республикасыны ылмысты занамасы
1. азастан Республикасыны ылмысты занамасы азастан Республикасыны осы ылмысты кодексiнен трады. ылмысты жауаптылыты кздейтiн зге задар осы Кодекске енгiзілгеннен кейiн ана олданылуа жатады.
2. Осы Кодекс азастан Республикасыны Конституциясына жне халыаралы ыты жалпыа бірдей танылан аидаттары мен нормаларына негiзделедi. азастан Республикасы Конституциясыны жоары зады кші бар жне Республиканы барлы аумаында тікелей олданылады. Осы Кодекс пен азастан Республикасы Конституциясыны нормалары арасында айшылытар болан жадайда Конституцияны ережелері олданылады. Осы Кодексті конституциялы емес деп танылан, оны ішінде адамны жне азаматты азастан Республикасыны Конституциясында бекітілген ытары мен бостандытарына ысым жасайтын нормалары зады кшін жояды жне олданылуа жатпайды. азастан Республикасы Конституциялы Кеесі мен Жоары Сотыны нормативтік аулылары азастан Республикасы ылмысты занамасыны рамдас блігі болып табылады.
3. азастан Республикасы ратификациялаан халыаралы шарттар осы Кодекс алдында басымдыа ие болады жне халыаралы шартта оны олдану шін за шыару талап етілетіннен баса жадайларда олар тікелей олданылады.
2-бап. ылмысты кодекстi мiндеттерi
1. Осы Кодекстi мiндеттерi: адамны жне азаматты ытарын, бостандытары мен зады мдделерiн, меншiктi, йымдарды ытары мен зады мдделерiн, оамды тртiп пен ауiпсiздiктi, оршаан ортаны, азастан Республикасыны конституциялы рылысы мен ауматы ттастыын, оам мен мемлекетті замен оралатын мдделерін оама ауіпті олсушылытан орау, бейбiтшiлiк пен адамзат ауiпсiздiгiн сатау, сондай-а ылмысты ы бзушылытарды алдын алу болып табылады.
2. Бл мiндеттердi жзеге асыру шiн осы Кодексте ылмысты жауаптылы негiздерi белгiленеді, жеке адам, оам немесе мемлекет шiн андай ауiптi іс-рекеттерді ылмысты ы бзушылытар, яни ылмыстар немесе ылмысты теріс ылытар болып табылатыны айындалады, оларды жасааны шiн жазалар мен зге де ылмысты-ыты ыпал ету шаралары белгiленедi.
3-бап. Осы Кодексте амтылан кейбір ымдарды тсіндіру
Осы Кодексте амтылан ымдарды, егер зада ерекше нсаулар болмаса, мынадай маыналары бар:
1) адамды анау -
азастан Республикасыны задарында кзделген жадайларды оспаанда, кiнлi адамны мжбрлi ебекті, яни адам оны орындау шiн з ызметтерiн ерiктi трде сынбаан, осы адамнан кш олдану немесе оны олдану атерін тндіру арылы талап етiлетiн кез келген жмысты немесе ызметті пайдалануы;
кiнлi адамны алынан табыстарды иемденiп алу масатында баса адамны жезкшелiкпен айналысуын немесе ол крсететiн зге де ызметтерді пайдалануы, сол сияты кiнлi адамны осы масатты кздемей, адамды сексуалды сипаттаы ызметтер крсетуге мжбрлеуі;
адамды айыршылыпен айналысуа, яни баса адамдардан аша жне (немесе) зге млiктi срауа байланысты оама жат іс-рекет жасауа мжбрлеу;
кiнлi адам жне (немесе) баса адам шiн жмыстарды жне (немесе) крсетiлетiн ызметтердi орындаудан зiне байланысты емес себептер бойынша бас тарта алмайтын адама атысты меншiк иесiні кiлеттiктерiн кiнлi адамны жзеге асыруына байланысты зге де рекеттер;
2) айтарлытай залал жне айтарлытай млшер - 198 жне 199-баптарда - айлы есептік крсеткіштен бір жз есе асатын залал млшері немесе зияткерлік меншік объектілерін пайдалану ытарыны ны не авторлы ы жне (немесе) сабатас ытар объектілері даналарыны немесе нертабыстар, пайдалы модельдер, нерксіптік лгілер, селекциялы жетiстiктер немесе интегралды микросхемалар топологиялары амтылан тауарларды ны; 202-бапта - айлы есептік крсеткіштен бір жз есе асатын сомадаы залал; 214-бапта - ны бір мы айлы есептік крсеткіштен асатын тауарлар саны; 218-бапта - екі мы айлы есептік крсеткіштен асатын сомаа ылмысты жолмен алынан аша жне (немесе) зге млік; 233-бапта - айлы есептік крсеткіштен бес жз есе асатын сомада келтірілген залал; 325, 326, 328, 335, 337 жне 342-баптарда - оршаан ортаны жне табии ресурстарды ттынушылы асиеттерін алпына келтіру шін ажетті шыындарды бір жз айлы есептік крсеткіштен асатын млшердегі нды крінісі; зге баптарда - айлы есептік крсеткіштен бір жз есе асатын сомадаы залал млшері; 366 жне 367-баптарда - елуден ш мы айлы есептік крсеткішке дейінгі аша сомасы, баалы ааздарды, зге де млікті немесе мліктік сипаттаы пайданы ны;
3) аса ірі залал жне аса ірі млшер - 188, 189, 190, 191, 192, 194, 197, 202 жне 204-баптарда - айлы есептік крсеткіштен екі мы есе асатын млік ны немесе залал млшері; 214-бапта - сомасы жиырма мы айлы есептік крсеткіштен асатын табыс; 215 жне 216-баптарда - азамата айлы есептiк крсеткiштен бес мы есе асатын сомада келтiрiлген залал не йыма немесе мемлекетке айлы есептiк крсеткiштен елу мы есе асатын сомада келтiрiлген залал; 217-бапта - сомасы бес мы айлы есептік крсеткіштен асатын табыс; 229, 230-баптарда - айлы есептік крсеткіштен жиырма мы есе асатын сомадаы залал; 234-бапта - он мы айлы есептік крсеткіштен асатын, алып ткізілген тауарларды ны; 245-бапта - елу мы айлы есептік крсеткіштен асатын, бюджетке тспеген тлемдер сомасы; 253-бапта - екі мы айлы есептік крсеткіштен асатын аша сомасы, баалы ааздарды, зге де млікті немесе мліктік сипаттаы пайданы ны; 307-бапта - сомасы бес мы айлы есептік крсеткіштен асатын табыс; 324, 325, 326, 328, 329, 330, 332, 333, 334, 337 жне 343-баптарда - оршаан ортаны жне табии ресурстарды ттынушылы асиеттерін алпына келтіру шін ажетті шыындарды жиырма мы айлы есептік крсеткіштен асатын млшердегі нды крінісі; 365-бапта - азамата айлы есептік крсеткіштен бір мы есе асатын сомада келтірілген залал не йыма немесе мемлекетке айлы есептік крсеткіштен он мы есе асатын сомада келтірілген залал; 366 жне 367-баптарда - он мы айлы есептік крсеткіштен асатын аша сомасы, баалы ааздарды, зге де млікті немесе мліктік сипаттаы пайданы ны; зге баптарда - айлы есептік крсеткіштен екі мы есе асатын сомадаы залал млшері;
4) ауыр зардаптар - осы Кодексте кзделген ылмысты ы бзушылы рамыны белгісі ретінде крсетілмеген жадайлардаы мынадай зардаптар:
адам лiмi; екі немесе одан да кп адамны лiмi; жбірленушіні немесе оны жаыныны (жаындарыны) зiн-зi лтiруі; денсаулыа ауыр зиян келтіру; екі немесе одан да кп адамны денсаулыына ауыр зиян келтіру; адамдарды жаппай сыраттануы, ауру жтыруы, сулеленуі немесе улануы; халы денсаулыы мен оршаан орта жай-кйіні нашарлауы; аламаан жктілікті болуы; техногендік немесе экологиялы зілзаланы, ттенше экологиялы ахуалды туындауы; ірі немесе аса ірі залал келтіру; жоары олбасшылы ойан міндеттерді орындамай алдыру; мемлекет ауіпсіздігіне атер тндіру, апаттар немесе авариялар; скери блімдер мен блімшелерді жауынгерлік зірлігі мен жауынгерлік абілеті дегейіні за уаыт тмендеуі; жауынгерлік міндеттерді орындамай алдыру; жауынгерлік техниканы істен шыуы; келтірілген зиянны ауырлыын куландыратын зге де зардаптар;
5) кімшілік-шаруашылы функциялар - йымны балансындаы млікті басаруа жне оан билік етуге азастан Республикасыны заында белгіленген тртіппен берілген ы;
6) скери ылмысты ы бзушылытар - осы Кодексті 18-тарауында кзделген, скери ызмет атаруды белгiленген тртiбiне арсы баытталан, шаыру бойынша не келiсiмшарт бойынша азастан Республикасыны арулы Кштерiнде, азастан Республикасыны баса да скерлерi мен скери ралымдарында скери ызмет ткеріп жрген скери ызметшiлер, сондай-а запастаы азаматтар жиындардан туi кезiнде жасаан іс-рекеттер;
7) банда - аруды не ару ретінде пайдаланылатын заттарды олданып немесе олдану атерін тндіріп азаматтара немесе йымдара шабуыл жасау масатын кздейтін йымдасан топ;
8) баса механикалы клік ралдары - тракторлар, мотоциклдер, здігінен жретін машиналар (экскаваторлар, автокрандар, грейдерлер, катоктар);
9) билік кілі - мемлекеттiк ызметте жрген, ызмет бабымен зіне туелді емес адамдара атысты азастан Республикасыны заында белгіленген тртіппен билік ету кілеттіктері берілген адам, оны ішінде ы орау немесе арнаулы мемлекеттік органны, скери полиция органыны ызметкері, оамды тртіпті амтамасыз етуге атысатын скери ызметші;
10) болмашы млшер - 187-бапта - йыма тиесілі млікті он айлы есептік крсеткіштен аспайтын немесе жеке тлаа тиесілі млікті екі айлы есептік крсеткіштен аспайтын ны;
11) денсаулыа ауыр зиян - адамны денсаулыына, оны міріне ауіпті зиян не денсаулыа: кру, сйлеу, есту абілетінен немесе андай да бір азадан айырылуа; азаны з функцияларын жоалтуына; бет-лпетіні алпына келмейтіндей бзылуына; жалпы ебек абілетіні кемінде штен бірін айтарлытай траты трде жоалтумен ласан денсаулыты бзылуына; ксіби ебек абілетін толы жоалтуа; жктілікті зуге; психиканы бзылуына; нашаорлыпен немесе уытмарлыпен ауыруа кеп соан зге де зиян;
12) денсаулыа ауырлыы орташа зиян - адамны денсаулыына, оны міріне ауіпті емес, денсаулыты за уаыт (жиырма бір кннен астам мерзімге) бзылуына немесе жалпы ебек абілетін (штен бір блігінен кем) траты трде айтарлытай жоалтуа кеп соан зиян;
13) денсаулыа жеіл зиян - денсаулыты ыса мерзімге (жиырма бір кннен аспайтын мерзімге) бзылуына немесе жалпы ебек абiлетiн (оннан бiр блігiнен кем) траты трде болмашы жоалтуа кеп соан адамны денсаулыына келтірілген зиян;
14) елеулi зиян - осы Кодексте кзделген ылмысты ы бзушылы рамыны белгісі ретінде крсетілмеген жадайлардаы мынадай зардаптар:
адамны жне азаматты конституциялы ытары мен бостандытарын, йымдарды ытары мен зады мдделерін, оамны жне мемлекетті замен оралатын мдделерін бзу; айтарлытай залал келтіру; жбірленуші адамда мірлік иын жадайды туындауы; йымдарды немесе мемлекеттік органдарды алыпты жмысыны бзылуы; маызды скери іс-шараларды ткізілмей алуы не скери блімдер мен блімшелерді жауынгерлік зірлігі мен жауынгерлік абілеті дегейіні ыса мерзімге тмендеуі; арулы топтарды немесе жекелеген арулы адамдарды, рлытаы, уе немесе теіз жауынгерлік техникасын дер кезінде байамау немесе олара тойтарыс бере алмау, адамдарды жне клік ралдарыны азастан Республикасыны Мемлекеттік шекарасы арылы кедергісіз засыз туіне, контрабандалы жктерді ткізілуіне жол беру, шекараны орайтын шекара рылыстарына, техникалы ралдара залал келтіретін іс-имылдара салырт арау; келтірілген зиянны елеулі екендігін куландыратын зге де зардаптар;
15) жалдамалы - арулы атыыса, соыс имылдарына немесе мемлекетті конституциялы рылысын латуа немесе блдіруге не ауматы ттастыын бзуа баытталан зге де кш олдану рекеттеріне атысу шін арнайы азырып кндірілген, материалды сыйаы алу немесе зге де жеке басыны пайдасы масатында рекет ететін, атыысып жатан тарапты немесе крсетілген іс-имылдар арсы баытталан мемлекетті азаматы болып табылмайтын, атыысып жатан тарапты арулы кштеріні жеке рамына кірмейтін, зіні арулы кштеріні рамына кіретін адам ретінде ресми міндеттерді атару шін баса мемлекет жібермеген адам;
16) жауапты мемлекеттiк лауазымды атаратын адам - мемлекет функцияларын жне мемлекеттiк органдарды кiлеттiктерiн тiкелей атару шiн азастан Республикасыны Конституциясында, азастан Республикасыны конституциялы жне зге де задарында белгiленген лауазымды атаратын адам, оны ішінде Парламент депутаты, судья, сол сияты азастан Республикасыны мемлекеттiк ызмет туралы занамасына сйкес мемлекеттiк саяси лауазымды не «А» корпусыны мемлекеттік кімшілік лауазымын атаратын адам;
17) жымыру - бтен млiктi осы млiктi меншiк иесiне немесе зге иеленушiсiне залал келтiре отырып, кінлі адамны немесе баса адамдарды пайдасына пайдакнемдiк масатта жасалан ыа арсы теусіз алып ою жне (немесе) айналдыру;
18) засыз скерилендірілген ралым - азастан Республикасыны занамасында кзделмеген, скерилендірілген типтегі йымды рылымы бар, жеке-дара басшылыа ие, соыса абілетті, ата тртіпке баынан ралым (бірлестік, жаса, дружина немесе ш жне одан да кп адамнан тратын зге де топ);
19) коммерциялы немесе зге йымда басару функцияларын орындайтын адам - мемлекеттiк орган, жергiлiктi зiн-зi басару органы не мемлекеттi лесi елу пайыздан асатын йым болып табылмайтын йымда траты, уаытша не арнайы кiлеттiк бойынша йымдастырушылы-кiмдiк немесе кiмшiлiк-шаруашылы мiндеттердi орындайтын адам;
20) клік - темiржол, автомобиль, теiз, ішкі су, оны ішінде шаын клемді теіз жне зен кемелерi, уе, алалы электр, оны ішінде метрополитен, сондай-а азастан Республикасыны аумаындаы магистральды быржол клігі;
21) оамды бірлестік лидері - зіні ыпалы мен беделі арылы осы оамды бірлестікті ызметіне жеке-дара басарушылы ыпал жасауа абілетті оамды бірлестікті басшысы, сондай-а оамды бірлестікті зге де атысушысы;
22) ылмысты рекеттерді йлестіру - ылмыстарды бірлесіп жасау масатында йымдасан топтар (ылмысты йымдар) арасындаы келісу (йымдасан топтар (ылмысты йымдар) басшыларыны немесе зге де атысушыларыны арасында траты байланыстар орнату, ылмыстар жасау шін жоспарлар зірлеп, жадайлар жасау, сондай-а ылмысты ыпал ету аясын, ылмысты рекеттен тсетін табыстарды блісу);
23) ылмысты оамдасты - бір немесе бірнеше ылмысты ы бзушылыты бірлесіп жасау шін сз байласан екі немесе одан да кп ылмысты йымны бірігуі, сол сияты осы ылмысты йымдарды кез келгеніні бір немесе бірнеше ылмысты ы бзушылыты з бетінше жасауына жадайлар жасау;
24) ылмысты топ - йымдасан топ, ылмысты йым, ылмысты оамдасты, транслтты йымдасан топ, транслтты ылмысты йым, транслтты ылмысты оамдасты, террористік топ, экстремистік топ, банда, засыз скерилендірілген ралым;
25) ылмысты йым - атысушылары йымды, функционалды жне (немесе) ауматы ошауланан топтара (рылымды блімшелерге) блінген йымдасан топ;
26) лауазымды адам - траты, уаытша немесе арнайы кiлеттiк бойынша билік кiлi функцияларын жзеге асыратын не мемлекеттiк органдарда, жергiлiктi зiн-зi басару органдарында, сондай-а азастан Республикасыны арулы Кштерiнде, азастан Республикасыны баса да скерлерi мен скери ралымдарында йымдастырушылы-кiмдiк немесе кiмшiлiк-шаруашылы функцияларды орындайтын адам;
27) мемлекеттік функцияларды орындауа укілеттік берілген адам - азастан Республикасыны мемлекеттік ызмет туралы занамасына сйкес мемлекеттік ызметші, мслихат депутаты;
28) мемлекеттік функцияларды орындауа укілеттік берілген адамдара теестірілген адам - жергілікті зін-зі басару органдарына сайланан адам; азастан Республикасыны заында белгіленген тртіппен азастан Республикасыны Президенттігіне, азастан Республикасы Парламентіні немесе мслихаттарды депутаттыына, сондай-а жергілікті зін-зі басаруды сайланбалы органыны мшелігіне кандидат ретінде тіркелген азамат; жергілікті зін-зі басару органында траты немесе уаытша жмыс істейтін, ебекаысы азастан Республикасыны мемлекеттік бюджетіні аражатынан тленетін ызметші; мемлекеттік йымда немесе жарылы капиталындаы мемлекетті лесі елу пайыздан асатын йымда, оны ішінде акционері мемлекет болып табылатын лтты басарушы холдингте, лтты холдингте, лтты компанияда, лтты даму институтында, дауыс беретін акцияларыны (атысу лестеріні) елу пайызынан астамы здеріне тиесілі оларды еншілес йымында, сондай-а дауыс беретін акцияларыны (атысу лестеріні) елу пайызынан астамы крсетілген еншілес йыма тиесілі зады тлада басару функцияларын орындайтын адам; азастан Республикасы лтты Банкіні жне оны ведомстволарыны ызметшілері;
29) сыбайлас жеморлы ылмыстар - осы Кодексті 189 (шінші блігіні 2) тармаында), 190 (шінші блігіні 2) тармаында), 215 (екінші блігіні 3) тармаында), 216 (екінші блігіні 4) тармаында), 217 (шінші блігіні 3) тармаында), 218 (шінші блігіні 1) тармаында), 234 (шінші блігіні 1) тармаында), 249 (шінші блігіні 2) тармаында), 307 (шінші блігіні 3) тармаында), 361, 362 (тртінші блігіні 3) тармаында), 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 450, 451 (екінші блігіні 2) тармаында) жне 452-баптарында кзделген іс-рекеттер;
30) террористік ылмыстар - осы Кодексті 170, 171, 173, 177, 178, 184, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 269 жне 270-баптарында кзделген іс-рекеттер;