Бап. Билiктi асыра пайдалану 12 страница

1. Жмыс берушiнi немесе лауазымды адамны азастан Республикасыны ебек занамасын он сегiз жаса толмаан жмыскерлердi ебегiн олдануа тыйым салынан жмыстара кмелетке толмаандарды тарту блігінде бзуы -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейінгі мерзімге айыра отырып, екі мы айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не екі жыла дейінгі мерзімге бас бостандыын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Мынадай:

1) адамдар тобыны алдын ала сз байласуымен;

2) бiрнеше рет;

3) екi немесе одан да кп адама атысты;

4) алдау немесе сенiмді теріс пайдалану жолымен;

5) кiнлi адама психикасыны бзылуынан зардап шегетiнi немесе дрменсiз кйде екенi крiнеу белгiлi кмелетке толмаан адама атысты жасалан дл сол іс-рекет -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейінгі мерзімге айыра отырып, бес мы айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не екі жылдан бес жыла дейінгі мерзімге бас бостандыын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

154-бап. Жмыскерлер кілдеріні зады ызметіне кедергі жасау

Жмыскерлер кілдеріні зады ызметіне лауазымды адамны зіні ызмет бабын пайдалана отырып кедергі жасауы, сол сияты оларды зады ызметіне лауазымды адамны зіні ызмет бабын пайдалана отырып жасаан, оларды ытары мен зады мдделерін елеулі трде бзуа кеп соан араласуы -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейiнгi мерзiмге айыра отырып, ш жз айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не екі жз ыры саата дейiнгi мерзiмге оамды жмыстара тартуа не жетпіс бес тулікке дейінгі мерзімге амаа алуа жазаланады.

155-бап. Жиналыс, митинг, демонстрация, шеру, пикет йымдастыруа, ткiзуге немесе олара атысуа кедергi жасау

1. Жиналыс, митинг, демонстрация, шеру, пикет, зге де зады кпшілік іс-шара йымдастыруа немесе ткiзуге немесе олара атысуа засыз кедергi жасау не олара атысуа мжбрлеу -

екі жз айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не бір жз сексен саата дейiнгi мерзiмге оамды жмыстара тартуа не алпыс тулікке дейінгі мерзімге амаа алуа жазаланады.

2. Лауазымды адам зiнi ызмет бабын пайдалана отырып жасаан не кш олданып немесе оны олдану атерін тндіріп жасалан дл сол іс-рекеттер -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейiнгi мерзiмге айыра отырып немесе онсыз, ш мы айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не ш жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

156-бап. Ебектi орау аидаларын бзу

1. ауіпсіздік техникасы, нерксіптік санитария аидаларын немесе ебекті орауды зге де аидаларын осы аидаларды сатауды йымдастыру немесе амтамасыз ету жніндегі міндеттер жктелген адам жасаан, абайсызда денсаулыа ауырлыы орташа зиян келтіруге кеп соан бзуы -

2. Абайсызда денсаулыа ауыр зиян келтіруге кеп соан дл сол іс-рекет -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейінгі мерзімге айыра отырып, ш жз айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не екі жз ыры саата дейiнгi мерзiмге оамды жмыстара тартуа не жетпіс бес тулікке дейінгі мерзімге амаа алуа жазаланады.

3. Осы бапты бірінші блігінде кзделген, абайсызда адам ліміне кеп соан іс-рекет -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейiнгi мерзiмге айыра отырып немесе онсыз, бес жыла дейінгі мерзімге бас бостандыын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

4. Осы бапты бiрiншi блiгiнде кзделген, абайсызда екі немесе одан да кп адамны ліміне кеп соан іс-рекет -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейiнгi мерзiмге айыра отырып немесе онсыз, жеті жыла дейінгі мерзімге бас бостандыын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

157-бап. Ереуiлге атысуа немесе ереуілге атысудан бас тартуа мжбрлеу

1. Ереуiлге атысуа немесе зады ереуілге атысудан бас тартуа мжбрлеу -

ш мы айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не ш жыла дейінгі мерзімге бас бостандыын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Адам зіні ызмет бабын пайдалана отырып жасаан не кш олдану немесе кш олдану атерін тндіру арылы жасалан дл сол іс-рекет -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейінгі мерзімге айыра отырып, алты мы айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не алты жыла дейінгі мерзімге бас бостандыын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

158-бап. Журналистi зады ксіби ызметiне кедергi жасау

1. Журналисті апаратты таратуа не таратудан бас тартуа мжбрлеу жолымен, сол сияты журналисті зады ксіптік ызметін орындауына кедергі жасайтын не оны осындай ммкіндіктен толы айыратын жадай туызу жолымен оны зады ксіптік ызметіне кедергі жасау -

бір жз айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не бір жз жиырма саата дейiнгi мерзiмге оамды жмыстара тартуа не ыры бес тулікке дейінгі мерзімге амаа алуа жазаланады.

2. Адам зіні ызмет бабын пайдалана отырып жасаан, сол сияты журналиске немесе оны жаындарына атысты кш олданып немесе оны олдану атерін тндіріп не оларды млкін блдіріп немесе жойып жасалан дл сол іс-рекет -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейінгі мерзімге айыра отырып немесе онсыз, екі мы айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не екі жыла дейінгі мерзімге бас бостандыын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

159-бап. Апаратты ресурстара ол жеткiзу ыын засыз шектеу

Апаратты ресурстара ол жеткiзу ыын засыз шектеу -

бір жз айлы есептiк крсеткiшке дейiнгi млшерде айыппл салуа не сол млшерде тзеу жмыстарына не бір жз жиырма саата дейiнгi мерзiмге оамды жмыстара тартуа жазаланады.

4-тарау. БЕЙБIТШIЛIККЕ ЖНЕ АДАМЗАТ АУIПСIЗДIГIНЕ АРСЫ ЫЛМЫСТАР

160-бап. Басыншылы соысты жоспарлау, дайындау, ттандыру немесе жргiзу

1. Басыншылы соысты жоспарлау немесе дайындау -

он жылдан он бес жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Басыншылы соысты ттандыру немесе жргiзу -

он бес жылдан жиырма жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа не мiр бойына бас бостандыынан айыруа не лiм жазасына жазаланады.

161-бап. Басыншылы соысты ттандыруа насихат жргiзу немесе жария трде шаыру

1. Басыншылы соысты ттандыруа насихат жргiзу немесе жария трде шаыру -

бес жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Баралы апарат ралдарын немесе апаратты-коммуникациялы желілерді пайдалана отырып жасалан не жауапты мемлекеттік лауазымды атаратын лауазымды адам жасаан дл сол іс-рекет -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейінгі мерзімге айыра отырып, ш жылдан жеті жыла дейінгі мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

162-бап. Жаппай ырып-жою аруын ндiру, иемдену немесе ткізу

азастан Республикасыны халыаралы шартында тыйым салынан химиялы, биологиялы, ядролы, сондай-а жаппай ырып-жою аруыны баса да трiн ндiру, иемдену немесе ткiзу -

бес жылдан он жыла дейiнгі мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

163-бап. Соыс жргiзудi тыйым салынан ралдары мен дiстерiн олдану

1. скери ттындара немесе азаматты трындара атыгездікпен арау, азаматты трындарды депортациялау, оккупацияланан аумата лтты млiктi жою немесе тонау, азастан Республикасыны халыаралы шартында тыйым салынан ралдар мен дiстердi арулы атыыста олдану -

он жылдан он бес жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. азастан Республикасыны халыаралы шартында тыйым салынан жаппай ырып-жою аруын олдану -

164-бап. Соыс задары мен дстрлерін бзу

1. Оккупацияланан аумата немесе соыс имылдары ауданында аруын тапсыран немесе орану ралдары жо, жараланан, ауру, корабль апатына шыраан адамдарды, медицина жмыскерлерін, санитариялы жне діни персоналды, скери ттындарды, азаматты трындарды, соыс имылдары уаытында халыаралы орауды пайдаланатын зге де адамдарды арсы жаты арулы кштеріне ызмет етуге немесе оныс аударуа мжбрлеу не оларды туелсіз жне бейтарап сота ыынан айыру не ылмысты сот ісін жргізуде осы адамдарды орану ыын шектеу -

ш жылдан жеті жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Осы бапты бірінші блігінде тізбеленген адамдарды лтіру -

165-бап. арулы атыыстар уаытында халыаралы гуманитарлы ы нормаларын ылмысты бзушылытар

оралмаан жергілікті жерлерді жне демилитарландырылан айматарды шабуыл жасау объектісіне айналдырудан не бітімгершілік, соыс имылдарын тотата тру туралы келісімдерді немесе шайас алаында алан жаралылар мен аза тапандарды алып шыу, айырбастау немесе тасымалдау масатында жасалан жергілікті келісімдерді бзудан не азаматты трындара немесе азаматты объектілерге шабуыл жасаудан не оккупацияланан аумаа зіні азаматты трындарыны бір блігін кшіруден не скери ттындарды жне азаматты адамдарды репатриациялауа исынсыз кедергі келтіруден болан арулы атыыс уаытында халыаралы гуманитарлы ы нормаларын бзу -

он жылдан он бес жыла дейінгі мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

166-бап. арулы атыыс уаытындаы рекетсіздік не ылмысты бйры беру

1. Бастыты немесе лауазымды адамны арулы атыыс уаытында соыс задары мен дстрлерін немесе халыаралы гуманитарлы ы нормаларын баынышты адамны дайындап жатан ылмысты бзушылытарын алдын алу немесе жасайтын ылмысты бзушылытарыны жолын кесу шін барлы ытимал шараларды з кілеттіктері шегінде асаана олданбауы -

жеті жылдан он бес жыла дейінгі мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Бастыты немесе лауазымды адамны арулы атыыс уаытында баынышты адама ешкімді тірі алдырмауа бйры немесе соыс задары мен дстрлерін немесе халыаралы гуманитарлы ы нормаларын ылмысты бзушылытар жасауа баытталан зге де крінеу ылмысты бйры немесе кім беруі -

он жылдан жиырма жыла дейінгі мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

167-бап. Халыаралы шарттармен оралатын белгілерді засыз пайдалану

Соыс имылдары уаытында халыаралы шарттара арамастан ызыл Крест, ызыл Жарты ай, ызыл Кристалл эмблемаларын немесе мдени ндылытара арналан орау белгілерін немесе халыаралы ыпен оралатын зге де белгілерді асаана пайдалану не арсыласты, бейтарап мемлекетті мемлекеттік туын немесе мемлекеттік айырым белгілерін, халыаралы йымны туын немесе белгісін пайдалану -

бес жыла дейінгі мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

Бап. Геноцид

1. Геноцид, яни лтты, этносты, нсiлдiк немесе дiни топты осы топты мшелерiн лтiру, оларды денсаулыына ауыр зиян келтiру, бала тууа кшпен бгет жасау, балаларды мжбрлеп беріп жіберу, кштеп кшiру не осы топты мшелерiн ырып-жою масатында зге де тiршiлiк жадайларын туызу арылы толы немесе iшiнара жоюа баытталан асаана іс-рекеттер -

он бес жылдан жиырма жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа не мiр бойына бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Соыс уаытында жасалан дл сол іс-рекеттер -

Бап. Экоцид

сiмдiктер лемін немесе жануарлар дниесiн жаппай жою, атмосфераны, жер немесе су ресурстарын улау, сондай-а экологиялы зілзаланы немесе ттенше экологиялы ахуал туызан немесе туызуы ммкiн зге де рекеттердi жасау -

он жылдан он бес жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

170-бап. Жалдамалылы

1. Жалдамалыны азырып кндiру, оытып-йрету, аржыландыру немесе зге материалды амтамасыз ету, сол сияты оны арулы атыыста, соыс имылдарында немесе конституциялы рылысты латуа немесе оан нсан келтіруге баытталан зге де кш олдану рекеттеріне пайдалану не мемлекетті ауматы ттастыын бзу -

млкі тркіленіп немесе онсыз, бес жылдан он жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Адам зiнi ызмет бабын пайдалана отырып жасаан немесе кмелетке толмаан адама атысты жасалан дл сол іс-рекеттер -

млкi тркiленiп немесе онсыз, жетi жылдан он бес жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

3. Жалдамалыны арулы атыыса, соыс имылдарына немесе конституциялы рылысты латуа немесе оан нсан келтіруге баытталан зге де кш олдану рекеттеріне атысуы не мемлекетті ауматы ттастыын бзуы -

жеті жылдан он жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

4. Осы бапты шiншi блiгiнде кзделген, адамдарды аза табуына немесе зге де ауыр зардаптара кеп соан іс-рекет -

млкi тркiленiп немесе онсыз, он бес жылдан жиырма жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа не мiр бойына бас бостандыынан айыруа не лiм жазасына жазаланады.

171-бап. Жалдамалыларды дайындайтын базалар (лагерьлер) ру

Жалдамалыларды дайындау шін крiнеу базалар (лагерьлер) ру не й-жайды немесе жер учаскесін осы масаттара крiнеу беру -

млкі тркіленіп, бес жылдан он жыла дейінгі мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

172-бап. Шетелдік арулы атыыстара атысу

азастан Республикасы азаматыны шет мемлекетті аумаындаы арулы атыыса немесе соыс имылдарына жалдамалылы белгілері болмаан кезде асаана ыа сыйымсыз атысуы -

ш жылдан жеті жыла дейінгі мерзімге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

173-бап. Халыаралы орауды пайдаланатын адамдара немесе йымдара шабуыл жасау

1. Шет мемлекеттi кiлiне немесе халыаралы орауды пайдаланатын халыаралы йымны ызметкерiне немесе онымен бiрге тратын оны отбасы мшелерiне, сол сияты халыаралы орауды пайдаланатын адамдарды ызметтiк немесе трын й-жайларына не клiк ралдарына шабуыл жасау, сол сияты осы адамдарды рлау немесе бас бостандыынан кштеп айыру, сондай-а крсетілген рекеттерді жасау атерін тндіру -

ш жылдан сегiз жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Бiрнеше рет не аруды немесе ару ретінде пайдаланылатын заттарды олданып не адамдар тобыны алдын ала сз байласуымен жасалан не денсаулыа ауыр зиян келтiрумен штасан, сол сияты соыса арандату немесе халыаралы атынастарды ушытыру масатында жасалан дл сол іс-рекеттер -

млкi тркiленiп немесе онсыз, он жылдан он бес жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

3. Осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген, абайсызда адам ліміне кеп соан немесе ылмысты топ жасаан іс-рекеттер -

млкi тркiленiп немесе онсыз, он бес жылдан жиырма жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

174-бап. леуметтiк, лтты, рулы, нсiлдiк, тектік-топты немесе дiни алауыздыты оздыру

1. леуметтiк, лтты, рулы, нсiлдiк, тектік-топты немесе дiни алауыздыты оздыруа, азаматтарды лтты ар-намысы мен адiр-асиетiн не дiни сезiмдерiн орлауа баытталан асаана рекеттер, сол сияты азаматтарды дiнге кзарасы, тектiк-топты, лтты, рулы немесе нсiлдiк атыстылыы белгiлерi бойынша оларды айрышалыын, артышылыын не толыанды еместігін насихаттау, егер бл іс-рекеттер жария немесе баралы апарат ралдарын немесе апаратты-коммуникациялы желілерді пайдалана отырып, сол сияты леуметтiк, лтты, рулы, нсiлдiк, тектік-топты немесе дiни алауыздыты насихаттайтын дебиетті немесе зге де апарат жеткiзгiштердi дайындау немесе тарату жолымен жасалса, -

екi жылдан жеті жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыын шектеуге не сол мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. Адамдар тобы, алдын ала сз байласу арылы адамдар тобы жасаан немесе бiрнеше рет жасалан немесе кш олданумен не оны олдану атерін тндірумен ласан, сол сияты адам зiнi ызмет бабын пайдалана отырып не оамды бiрлестiк лидері жасаан дл сол рекеттер -

белгiлi бiр лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейiнгi мерзiмге айыра отырып немесе онсыз, бес жылдан он жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

3. Осы бапты бiрiншi немесе екiншi блiктерiнде кзделген, ылмысты топ жасаан не ауыр зардаптара кеп соан іс-рекеттер -

белгiлi лауазымдарды атару немесе белгiлi бiр ызметпен айналысу ыынан ш жыла дейiнгi мерзiмге айыра отырып немесе онсыз, он екі жылдан жиырма жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

5-тарау. МЕМЛЕКЕТТI КОНСТИТУЦИЯЛЫ РЫЛЫСЫНЫ НЕГІЗДЕРІНЕ ЖНЕ АУIПСIЗДIГIНЕ АРСЫ ЫЛМЫСТЫ Ы БЗУШЫЛЫТАР

175-бап. Мемлекетке опасызды жасау

1. Мемлекетке опасызды жасау, яни азастан Республикасы азаматыны арулы атыыс уаытында жау жаына тiп кетуінен, сол сияты тышылы жасауынан, мемлекеттiк пияларды шет мемлекетке, халыаралы немесе шетелдiк йыма не оларды кiлдерiне беруінен, сол сияты азастан Республикасыны лтты мдделеріне арсы баытталан рекетті жргізуге оны зге де кмек крсетуінен крінген асаана іс-рекеттері -

он жылдан он бес жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа жазаланады.

2. рыс жадайында жасалан дл сол іс-рекеттер -

3. Осы бапты бірінші блігінде кзделген, соыс уаытында жасалан іс-рекеттер -

он бес жылдан жиырма жыла дейiнгi мерзiмге бас бостандыынан айыруа не мiр бойына бас бостандыынан айыруа не лім жазасына жазаланады.

Ескерту. Осы бапта, сондай-а осы Кодекстi 176 жне 179-баптарында кзделген ылмыстарды жасаан адам, егер ол мемлекеттiк органдара ерiктi трде жне дер кезiнде хабарлауымен немесе згеше жолмен азастан Республикасыны мдделерiне нсан келтiрудi болдырмауа ыпал етсе жне егер оны рекеттерiнде зге ылмыс рамы болмаса, ылмысты жауаптылытан босатылады.