Басты сот талылауыны тртібі
РІЖК-ні 326-бабыны 4-тармаына сйкес сот отырысыда тртіп траалы етушіге жктеледі. Басты сот талылауыны барлы атысушылары, сондай-а сот отырысы залында атысып отыран азаматтарды барлыы траалы етушіні сот отырысыны тртібін сатау туралы кіміне баынуа тиіс.
Р ІЖК-ні 326-бабыны 2-тармаында крсетілгендей сотты сот отырысы залына кіруіні алдында сот приставы «Сот келе жатыр» деп хабарлайды, сот отырысына атысып отырандарды брі орындарынан трады.
Сот талылауына атысушыларды брі сота арап сйлесетінде, айатар бергенде жне млімдеме жасаанда орындарынан трады. Р ІЖК-ні 326-бабыны 3-тармаына сйкес бл ережелерден ауытуа траалы етушіні рсатымен жол беріледі.
Сот отырысында тртіп бзан, траалы етушіні кімдеріне баынбаан кезде процеске атысушыа тртіпті айта бзуы оны сот отырысы залынан шыарып жіберуге кеп соатыны немесе кімшілік жаза олдануа кеп соатыны туралы ескертіледі.
Р ІЖК-ні 327-бабыны 3-тармаы бойынша сотталушы тртіпті айта бзса сотты аулысымен сот отырысы залынан шыарылады.
Сот отырысы залында сот процесіні тртібін бзан адама сотты кімімен кімшілік айыппл салынады.
Егер сот отырысы залынан сотталушы шыарып жіберілсе, онда кім оны кзінше жариялануа немесе ол жариялананнан кейін дереу олхат алып хабарлануы тиіс.
Егер тртіп бзушыны сот отырысындаы іс-рекетінде баса кімшілік ы бзушылыты немесе ылмысты белгілері болса, сот тиісті тртіппен ылмысты немесе кімшілік іс озау шін материалдар жібереді.
Бір ескерте кететін жайт, сот отырысы залында суретке тсіруге, дыбыс бейнежазбаларды олдануа жне киноа тсіруге траалы етушіні рсатымен ана жол беріледі.
Басты сот талылауыны хаттамасы(Р ІЖК-ні 328-бабы). Басты сот талылауы кезінде міндетті трде хаттама толтырылады. Кптеген загерлерді мойындауы бойынша хаттама — сот процесіні айнасы, онда іске атысушьшарды барлы рекетгері, андай іс аралып жатаны, кімні жариялананы жне оан шаымдану тртібі мен мерзімі крінеді.
Хаттамада: басты сот талылауыны кні, оны басталу жне аяталу уаыты; сотты атауы мен рамы; хатшыны тегі; аудармашы, айыптаушы, ораушы, сотталушы, жбірленуші, азаматты талапкер, азаматты жауапкер жне оларды кілдері, сондай-а сот шаыран баса да адамдар; андай іс аралып жатаны; сотталушыны жеке басы туралы деректер жне блтартпау шарасы туралы нсама крсетіледі.
Хаттамада іске атысушы адамдара оларды ытары мен міндеттері тсіндірілгені ескеріледі.
Сондай-а хаттамада сотты жргізілген реттегі іс-рекеті, іске атысушы адамдарды арыздары, арсылы білдірулері жне тініштері, сотты кеесу блмесіне бармай шыарылан аулылары, аулыларды кеесу белмесінде шыарылуына нсау крсетіледі.
Хаттамада айатарды егжей-тегжейлі мазмны, сарапшыа ойылан сратар жне оны жауаптары, сот мжілісінде жргізілген тексерулер мен длелдерді зерттеу жніндегі баса рекеттерді нтижелері, іске атысушы адамдар хаттамада куландыруды тінген фактілерге нсамалар крсетіледі.
Сонымен оса хаттамада тараптарды сот жарыссзінде сйлеген сздеріні жне сотталушыны соы сзіні негізгі мазмны, кімні жариялананы жне оан шаымдану тртібі мен мерзімі сотталушыа, жбірленушіге, ораушыа жне азаматты талапкер мен азаматты жауапкерге де тсіндірілгені туралы нсама крсетіледі. Бан оса, хаттамада егер тртіп бзушылы орын алан болса, тртіп бзушыны жеке басы мен сотты тртіп бзушыа олданан ыпал ету шаралары да атап крсетіледі.
Хаттама сот отырысы аяталаннан кейін бес туліктен кешіктірілмей жасалып, оан траалы етуші мен хатшы ол оюа тиіс. за уаыта созылан, тотатылан не кейінге алдырылан жадайда сот талылауы барысывда хаттама бліп-бліп жасалуы ммкін, олара жне бтіндей хаттамаа сот отырысына траалы етуші мен хатшы ол ояды.
Сот талылауы хаттамасыны дрыс жазылуы туралы сот отырысыны траалы етушісі мен хатшысыны арасында тсініспеушілік болан кезде соысы зіні келіспеушіліктерін жазбаша трде сот отырысы барысында жасалан жазбалармен бірге хаттамаа оса тіркеуге ылы. Хаттама бойынша келіспеушілік траалы етушіні шешімімен немесе сотты жеке арастыруымен шешіледі.
Басты сот талылауы кезінде киноа тсіру, бейне, дыбыс жазбасы олданылуы ммкін, оларды материалдары сот отырысы хаттамасына оса беріледі, олара мр басылып, іспен бірге саталады. Хаттамада аталан техникалы ралдарды олданыланы туралы белгі ойылады.
Траалы етуші тараптара басты сот талылауыны хаттамасы дайындаланы туралы хабарлауа жне онымен танысуа ммкіндік беруге міндетті.
Басты сот талылауында жауап алынан адам хаттамадаы з айатарыны жазылуымен таныстыру жнінде тініш жасауа ылы, мндай ммкіндік тініш млімделгеннен кейінгі кннен кешіктірілмей берілуге тиіс.
Хаттама олдан жазылуы немесе машинелік, не компьютерлік діспен дайындалуы ммкін. Хаттаманы толы болуын амтамасыз ету шін стенография олданылуы ммкін.
Басты сот талылауыны хаттамасына ол ойыланнан кейінгі бес тулікті ішівде тараптар, зге де адамдар хаттамаа ескерпелер беруге ылы. Тараптарды тініші бойынша аталан мерзімді сот он кнге дейін соза алады.
Басты сот талылауыны хаттамасына ескертпелер.Р ІЖК-ні 329-бабында крсетілгендей басты сот талылауыны хаттамасына ескертпелерді ол ойыланнан кейін арайды, ал егер ол за уаыт бойы болмаан кезде осы сотты баса сот трешісі арайды. Ол натылау шін ескертпе берген адамдарды шаыртуа ылы.
Ескертпелерді арау нтижелері бойынша сот трешісі оларды дрыстыын куландыру туралы не оларды абылдамау туралы длелді аулы шыарады. Хаттамаа жне сот трешісіні аулысына жасалан ескертпелер басты сот талылауыны хаттамасына оса тігіледі.
6. Егер басты сот талылауы барысында осы Кодекстi 37-бабыны бiрiншi блiгiнi 3-12-тарматарында крсетiлген жадайлар аныталса, сондай-а айыптаушы осы Кодекстi 317-бабыны алтыншы блiгiнi ережелерiне сйкес айыптаудан бас тартанда, iс басты сот талылауында ысартылуа тиiс. Iс осы Кодекстi 38-бабыны бiрiншi блiгiнде крсетiлген негiздер бойынша да басты сот талылауында ысартылуы ммкiн.
7.Басты сот талылауы кезiнде сот шешетiн барлы мселелер бойынша сот аулы шыарады, ол сот отырысында жариялануа тиiс. Iстi осымша тергеуге жiберу туралы, iстi ысарту туралы, iс бойынша iс жргiзудi тотата тру туралы, блтартпау шарасын тадау, згерту немесе оны кшiн жою туралы, бас тарту туралы, сараптама таайындау туралы аулылар жне жеке аулылар кеесу блмесiнде шыарылады жне жеке жат трiнде жазылады. зге аулылар сотты алауынша не осы бапты екiншi блiгiнде крсетiлген тртiппен, не сол орнында - сот отырысы залында аулыны сот отырысыны хаттамасына енгiзе отырып шыарылады.
Сот отырысында тртiп бзан, траалы етушiнi кiмдерiне баынбаан, сол сияты сотты рметтемеудi аны куландыратын зге де iс-рекеттер (рекетсiздiк) жасаан кезде траалы етушi сот отырысы залынан адамды шыарып жiберуге немесе сотты рметтемеу фактiсiнi аныталаны туралы жариялауа жне кiнлi адама кiмшiлiк ы бзушылы туралы занамада белгiленген тртiппен кiмшiлiк жаза олдануа ылы. Шыарып
жiберу, айыптаушы мен ораушыдан баса, процестi кез келген атысушысына немесе зге адама атысты жргiзiлуi ммкiн. кiмшiлiк жаза сотталушыа олданылмайды.
Егер сот отырысы залынан сотталушы шыарып жiберiлсе, онда кiм оны кзiнше жариялануа немесе ол жариялананнан кейiн дереу олхат алып хабарлануа тиiс.
Сот отырысы залынан процеске атысушыны шыарып жiберу жне кiмшiлiк жаза олдану туралы сот аулы шыарады.
Сот отырысы залында атысып отыран, бiра процеске атысушы болып табылмайтын адамдар тртiп бзан жадайда олар траалы етушiнi кiмi бойынша сот отырысы залынан шыарылады. Бан оса сот олара кiмшiлiк жаза олдануы ммкiн.
8.Басты сот талылауыны хаттамасы 328-бап. Басты сот талылауы кезiнде сот отырысыны хатшысы хаттама жргiзедi. Хаттама олдан жазылуы немесе мшинкелiк, компьютерлiк не электронды (цифрлы дыбыс-, бейнежазбаны оса аланда) дiспен дайындалуы ммкiн. Хаттаманы толы болуын амтамасыз ету шiн стенография жне (немесе) аудио, бейнежазба олданылуы ммкiн.
Хаттамада: басты сот талылауыны кнi, оны басталу жне аяталу уаыты; андай iс аралып жатаны; сотты атауы мен рамы, хатшы, аудармашы, айыптаушы, ораушы, сотталушы, сондай-а жбiрленушi, азаматты талапкер, азаматты жауапкер жне оларды кiлдерi, сот шаыран баса да адамдар; сотталушыны жеке басы туралы деректер жне блтартпау шарасы; сотты жргiзiлген реттегi iс-рекетi, iске атысушы адамдарды арыздары, арсылы бiлдiрулерi жне тiнiштерi; сотты кеесу блмесiне бармай шыарылан аулылары, аулыларды кеесу блмесiнде шыарылуына нсау; iске атысушы адамдара оларды ытары мен мiндеттерiнi тсiндiрiлуi; айатарды егжей-тегжейлi мазмны; сот блген немесе жауап алынатын адам жауап беруден бас тартан жауап алуа атысан адамдарды сратары; сарапшыа ойылан сратар жне оны жауаптары; сот мжiлiсiнде жргiзiлген тексерулер мен длелдердi зерттеу жнiндегi баса iс-рекеттердi нтижелерi; iске атысушы адамдар хаттамада куландыруды тiнген фактiлерге нсамалар; тараптарды сот жарыссзiнде сйлеген сздерiнi жне сотталушыны соы сзiнi негiзгi мазмны; кiмiнi жариялананы жне оан шаымдану тртiбi мен мерзiмi тсiндiрiлгенi туралы нсама крсетiледi. Айатар бiрiншi жатан жне ммкiндiгiнше сзбе-сз жазылады, сратар мен олара жауаптар жауап алу кезiнде орын алан жйелiлiк бойынша жазылады. Бан оса, хаттамада егер орын алан болса, сотты сыйламаушылыты куландыратын фактiлер жне тртiп бзушыны жеке басы мен сотты тртiп бзушыа олданан ыпал ету шаралары да атап крсетiледi.
Хаттама сот отырысы аяталаннан кейiнгi бес тулiктен кешiктiрiлмей жасалып, оан траалы етушi мен хатшы ол оюа тиiс. Сот талылауы барысында хаттама блiп-блiп жасалуы ммкiн, олара жне бтiндей хаттамаа сот отырысына траалы етушi мен хатшы ол ояды.
Сот талылауы хаттамасыны дрыс жазылуы туралы сот отырысыны траалы етушiсi мен хатшысыны арасында тсiнiспеушiлiк болан кезде соысы зiнi келiспеушiлiктерiн жазбаша трде сот отырысы барысында жасалан жазбалармен бiрге хаттамаа оса тiркеуге ылы.
Басты сот талылауы кезiнде киноа тсiру, бейне, аудио жазбасы олданылуы ммкiн, оларды материалдары сот отырысы хаттамасына оса берiледi, олара сргiш салынып, iспен бiрге саталады. Хаттамада аталан техникалы ралдарды олданыланы туралы белгi ойылады.
Траалы етушi тараптара басты сот талылауыны хаттамасы дайындаланы туралы хабарлауа жне онымен жне аудио-, бейнежазба материалдарымен танысуа ммкiндiк беруге мiндеттi.
Басты сот талылауында жауап алынан адам хаттамадаы жне аудио-, бейнежазба материалдарындаы з айатарыны жазылуымен таныстыру жнiнде тiнiш жасауа ылы. Мндай ммкiндiк тiнiш млiмделгеннен кейiнгi кннен кешiктiрiлмей берiлуге тиiс.
Сот тараптарды немесе осы бапты сегiзiншi блiгiнде аталан адамдарды тiнiшi бойынша сот отырысыны траалы етушiсi мен хатшысыны электронды цифрлы олтабасымен куландырылан электронды жат