Таырып. ылмысты істердін жекелеген санаттары бойынша іс жргізуді ерекшеліктері.

Дріс масаты:ылмысты істердін жекелеген санаттары бойынша іс жргізуді ерекшеліктерін ашу.

ысаша мазмны:

1. Жеке тртіппен ылмысты ізге тсуді жзеге асырылуыны тсінігі, мні. ылмысты ізге тсу жеке трде асырылуы ммкін ылмыстарды тізбегі. Жеке айыптау істері бойынша судьяны іс рекеті. Жеке айыптау істері бойынша шагымды арау бойынша судьяны іс рекеттері. Жеке айыптау істері бойынша тараптарды ынтасымен длелдемелерді сыну мен жинау. Сот отырысында жеке айыптау істерін арау тртіптері. Сот талылауын таайындауды мерзімдері.

2. Кмелетке толмаандара катысты ылмысты істер бойынша сот трелігін жзеге асырудын халыаралы стандартты жне тртіптері. Кмелетке толмаандарды ылмыстары бойынша іс жргізуді блектеу. Кмелетке толмаандарды ылмыстарды туралы істер бойынша іс жргізу тртібі. Кмелетке толмаандарды ылмыстары туралы істері бойынша іс жргізуді задылыына прокурорлы адаалау. азастан Республикасыны Конституциясы - барлыыны за жне сот алдындагы тедігі туралы.

3. азакстан Республикасыны депутатына атысты ылмысты істі козау, амауа алу, кштеп келуді іс жргізушілік тртіптері.

4. азастан Республикасыны Конституциялы Кеесіні траасы мен мшелеріне атысты ылмысты іс озау, алдын ала тергеу жргізуді, ылмысты жауапа тартуды, камауа алуды, кштеп алуды іс жргізушілік тртіптері.Судьяа атысты алдын ала тергеуді жргізуді ерекшеліктері. азастан Республикасыны Бас прокурорына атысты алдын ала тергеу жргізуді ерекшеліктері. азакстан Республикасыны Бас прокурорына атысты ылмысты ісі бойынша алдын ала тергеуді задылыына кадаалау. азастан Республикасы Парламент депутаттарына, азастан Республикасы Конституциялы Кеесіні траасы мен мшелеріне, судьяларына, азастан Республикасыны Бас прокурорына атысты сот талылауын жргізуді ерекшеліктері.

5. ылмысты ізге тсуден дипломатиялы иммунитеттері бар тлалар.Дипломатиялы иммунитеттері бар тлалара атысты ылмысты іс озау жне оларды ылмысты жауапа тарту ерекшеліктері. Дипломатиялы иммунитеттері бар тулаларды стау мен камауа алу. Жауап беруден дипломатиялы иммунитет. Мекен-жайлар мен жаттарды дипломатиялы иммунитеттері.

1.Жеке айыптау істері бойынша ндіріс — жасааны шін жазалау шарасы ш жылдан аспайтын ылмысты істерге ылмысты жазаны олданудан, сотталушыны кінсі бар не жо екендігін сот трешілеріні жеке дара анытауынан тратын бірінші сатыдаы соттаы ылмысты істі сотты талылауды бір нысаны.

азастан Республикасыны ылмысты іс жргізу кодексіні 33 жне 390-баптарына сйкес сота берілуге жататындар болып азастан Республикасыны ылмысты кодексіні 105, 111, 123, 129, 130, 136, 140, 142-баптарымен, 144-бапты 1 жне 2-бліктерімен, 145-бапты 1-блігімен, 189-бапты 1-блігімен, 300-бабымен кзделген ылмыстар бойынша жеке айыптау істері табылады.

Жеке айыптау істері бойынша ндірісті ерекшелігі мынадан крінеді:

- олар бойынша іс материалдарыны сота дейінгі дайындыы жргізілмейді;

- сот трешісіні ылмысты істерді озауа ыы жо;

- осы істер бойынша ндіріс жбірленушіні айыпталушымен немесе сотталушымен татуласуына байланысты істі тотату ммкіндігін крсетеді.

азастан Республикасы ІЖК 390-бабына сйкес жеке айыптау ылмысты ісі жбірленуші немесе оны занды кілі сота адамды ылмысты жауаптылыа тарту туралы шаым беру арылы озалады. Жбірленушіні айтыс болуына байланысты жеке айыптау ісі оны жаын туыстарыны сота шаым беруімен озалады. Жбірленуші анытау органына, тергеушіге немесе прокурора шаым берген кезде ол шешім кабылдау шін сота жіберілу керек. Шаымда ол берілген сотты атауы, ылмысты оианы сипаттамасы, длелдері крсетіле отырып, оны жасалан орны мен уакыты, істі іс жргізуге абылдау туралы сота тініш, ылмысты жауаптылыа тартылан адам туралы мліметтер, сота шаырылуы кажетті кулерді тізімі амтылуы ажет.

Егер жбірленуші зіні дрменсіздігі немесе зге де себептер бойынша зіні ытары мен занды мдделерін орай алмаса, онда ылмысты істі прокурор озайды жне ол алдын ала тергеуге жіберіледі. Іске прокурорды араласуы тараптарды татуласуына кедергі келтірмейді.

Сотты з ндірісіне шаымды абылдаан стінен бастап шаым берген адам жеке айыптаушы болып саналады, оан жбірленушіге тиесілі ытар мен міндеттер толыымен тсіндіріледі (Р ІЖК 76-бабы). Жбірленуші сот трешісіне шаыммен бірге іс шін длелдемелік маызы бар барлы заттар мен жаттарды бере алады. Жеке айыптаушынын тінішімен сот трешісіні оан жеке айыптаушымен дербес трде алынбайтын, жеке айыптау ісі бойынша ажетті длелдемелерді жинауда жрдем беруі ажет (Р ІЖК 392-бабыны 4, 6-бліктері). Аталмыш рсімдерді орындааннан кейін шаым берген немесе оны ауыстырушы тламен жне сот трешісімен ол ойылатын хаттама жасалады.

Жеке айыптау ісі бойынша шаымда крсетілуі ажет:

1) шаым берілген сотты атауы;

2) ылмысты оианы сипатгамасы, жасалан орны мен уаыты, жне зге де жасалу жадайлары;

3) істі з ндірісіне алу, істі арау туралы сота тініш;

4) ылмыс жасаана айыпты тла туралы мліметтер;

5) жбірленушіні тініші бойынша сота шаырылуа жататын кулар мен зге де тлаларды тізімі.

Шаым берген тла шаыма ол ояды жне жеке айыптау ісі озалып жатан тлалара атысты тлаларды санына байланысты кшірмелерімен бірге сота жіберіледі. Домала арыздарды абылданбайтынын естен шыармау ажет.

Сот трешісі шаым ала отырып жне ылмысты іс бойынша ндірісті болдырмайтын жадайларды жотыын анытай отырып ш тулік ішінде шаымды з ндірісіне абылдау туралы аулы шыарады.

Бл аулыны ыты маызы болып ол осы сттен бастап шаым берген тла жеке айыптаушы, ал зіне атысты шаым берілген тла айыпталушы болып табылады (Р ІЖК 390-бабыны 5-блігі).

Р ІЖК 391-бабына сйкес егер берілген шаым белгілі талаптара сйкес келмесе, сот трешісі оны берген адама шаымды сол талаптара сйкес келтіруді сынады жне сол шін мерзім белгілейді. Егер нсау орындалмаса сот трешісі зіні аулысымен шаымды іс жргізуге абылдаудан бас тартады жне оны берген адамды бл туралы хабардар етеді.

Сот мжілісін таайындау шін негіздер болан ретте сот трешісі шаымны сота келіп тскен кнінен бастап жеті тулікке дейін мерзімде:

— стінен шаым берілген адамды шаыруа;

— оны іс материалдарымен таныстыруа;

— берілген шаымны кшірмесін тапсыруа;

— сот отырысындаы сотталушыны ытарын тсіндіруге жне осы адамны пікірі бойынша сота орауды кугерлері ретінде кімді шаыру ажет екендігін анытауа міндетті.

Трешісі тараптара ымыраа келу ммкіндігін тсіндіруге міндетті. Егер олардан ымыраа (бітімгершілікке) келу туралы арыз тскен ретте іс бойынша сот ндірісі ылмысты іс жргізу кодексіні 37-бабыны 6-блігіне сйкес тотатыдады (жеке айыптаушыны айыптаудан бас тартуы).

Тараптар арасында бітімгершілікке ол жеткізілмесе, онда трешісі Р ІЖК 391-бабыны 4 жне 5-бліктеріні талаптарын орындааннан кейін Р ІЖК 302-бабына ережелеріне сйкес сот отырысында істі арауды таайындайды (бас сот отырысын таайындау).

Тараптарды бастамашылыы бойынша дледдемелерді табыс ету жне жинау.Ол жнінде азастан Республикасыны ылмысты іс жргізу кодексінін 392-бабында айтылып ткен.

Жбірленуші, ылмысты жасаланы туралы шаым берген зге адам, ылмысты мн-жайлар жне оны жасауа кдік келтірілген адамны кінлілігі сотта андай длелдемелермен расталуы ммкін екендігін шаымда крсету ажет.

Азаматты талапкер, азаматты жауапкер зі немесе кілі арылы андай адамдарды (тегі, аты, кесіні аты, трылыты жері) кулік етумен, жаттармен, зге де длелдемелермен здеріні мддесін орауы шін мні бар мн-жайларды белгілеуге болатынын іс аралана дейін трешісіне хабарлайды. Егер шаым анытау органына, анытаушыа, прокурора, тергеушіге берілсе, бл мліметтер шаым берілген лауазымды адама лауазымды адама немесе органа іс сота жіберілгенге дейін хабарланады. Кдікті, оны зады кілі, ораушы кдіктіні пайдасына кім (тегі, аты, кесіні аты, трылыты жері) кулік бере алатынын, андай кжаттар мен зге де длелдемелер бл масата ызмет ете алатынын іс аралана дейін трешісіне хабарлауа ылы.

Заттар мен жатгар, ммкін боланынша, трешісіне немесе шаым берілген зге адама (органа) беріледі.

Кдікті, оны ораушысы, занды кілі, сондай-а жбірленуші, азаматты талапкер мен азаматты жауапкер, оларды кілдері барлы жадайларда длелдемелерді тікелей сота беруге жне длелдемелер жинауа ызмет етуі ммкін мліметтерді трешісіне хабарлауа ылы.