Дістемелік нсау

 

 

дістемелік нсау пнні оу жоспары мен бадарламасыны талаптарына сйкес растырылан, мнда практикальщ сабатара ажетті барлы мліметтер амтылан.

дістемелік нсау 5В011700 — аза тілі мен дебиеті мамандыыны студенттеріне арналан. Оытуды несиелік жйесіне сай студенттерді з бетінше тере ізденіп, шыармашылыпен жмыс жасауына негізделген.

дебиет теориясы пні практикальщ саба барысында кркем дебиетті, оны халытыын, кркем бейне жне оньщ жасалу жолдарын, кркем шыарманы композииясы мен сюжетін, ле рылысын, дебиетті тектері мен трлерін, кркемдік дістерді, деби аым-баыттар мен стильді аза дебиетіні крнекті аламгерлеріні шыармашылыына талдау жасай отырып, трлі дістерді олдану арылы жан-жаты тсіндіруімен ерекшеленеді. '

«дебиет теориясы» пні бойьшша практикалысабатарда кркем дебиетті зіндік ерекшеліктерін, дебиетті халытыын, кркем бейне жне оны жасалу жолдарын, кркем шыарманы композициясы мен сюжетін, тілі мен ле рылысын, деби рдісті, дебиеттегі дстр жаластыы мен жаашылды мселелерін, эпикалы, лирикалы, драмалы тектерді жне оларды трлерін, кркемдік дісті, деби аым- баыттарды, стиль ерекшелігін наты кркем шыармаларды талдай отырьш кз жеткізу негізгі нысан болып табылады.

Кркем туындыны мазмн мен пішінні бірлігі трысынан арастыру дебиет теориясыны негізгі принципі екенін, кркем шыарманы таырыбы мен идеясы туралы тсініктерін наты мысалдармен дйектеуге йрету практикалы сабаты ажырамас блігі болып есептеледі. Халыты мрат, лтты асыл асиет, адамды ізгілікті бейнелеу шыарманы озы идеялылыыны белгісі екенін, кркем шыармаларды негізгі объектісі адам жне адамны масат-мраты, уаныш-айысы, талпынысы мен талабы, т.б. адами ндылытар екенін тсіндіру - практикалы сабатарда жзеге асырылатын негізгі мселелер.

Студенттерді алан теорияльщ білімдерін практикалы сабатарда, з бетінше жасаан жмыстарында алай жзеге асырандыы - оны білім дегейін, зіндік ізденушілігін, абілет-арымын байататын крсеткіш.

 

Практикалы сабатарды масаты мен міндеттері

 

дебиет пен эстетиканы егіз ымдар екенін, дебиет тарихы, теориясы жне сыны болып блінетіндігін, оларды масат-міндеттерін тсіндіру, эстетиканы кркемдік мнін ындыру. Адам трбиелеу кралы екендігін, халытыты екі жаын, кркем бейнені трбиелік-эстетикалы маызьш ындыру. Мазмн мен пішіннні ішкі бірлігін жне айырмасын, таырыпты ауымын, идеяны трлерін тсіндіру. Кркемдеуіш ралдарды маызын, композиция мен сюжетті ерекшеліктерін, сюжеттен тыс элементтерді алатын орнын ындыру. Тіл мен дебиетті байланысын, лені трлерін, йас пен ыра жйесін тсіндіру. дебиетті бірде рлеп, бірде тоырай отырып, мір шындыын дер шаында суреттейтіндігін тсіндіру. Бейнелеуді орта станымдарын танытуа біріге ызмет ететіндігін, эпиканы зіндік ерекшелігін айту.

Лириканы адам сезімін бейнелеудегі маызын жне оны трлерін, атаратын ызметін, драманы баса жанрлара самайтын зіндік ерекшелігін тсіндіру. Аиат мір былыстарын танып-баалау, іріктеу, бейнелеу; діс пен аымны ара-жігін ьшдыру. дебиет пен нерді кейде рлеуіне жрдемдесіп, кейде асыра сілтеп, кейін тартатын аулыларды сер-ыпалын байату.

 

Практикалы сабатарды мазмны

 

дебиеттану ыльшы жэне оны салалары туралы, алашы эстетикалы ой- толамдарды, яни сз неріні туып, альштасу тарихы жнінде малмат беру. Кркем эдебиетті тэрбиелік, танытьппты, эстетикалы сипаттарын таныту. дебиетті халытыын, оны екі жаын ындыру. Кркем бейнені зіндік ерекшеліктерін жне оньщ жасалу жолдарын, кркемдік шынды пен омірлік шындыты ара атынасын таныту шін кркем шыармалара талдау жасату. Кркем шыарманы мазмны мен пішінін наты мысалдара сйене отырып таныту.

Поэтикалы фигуралардьщ трлеріне кркем дебиет мэтіндерінен зінділер тауып келтіру. Кркем шыарманы таырыбы жнінде пікірсайыс ткізу. Таырып пен идеяны араатынасын ашу. Кркем шыарманы композициясы мен сюжетін здері оыан кркем дебиеттерге сйене отырьш айтьш беруге йрету. Сюжеттен тыс элементтерді атаратын міндетін, композицияа атынасын айту. Кркем шыарманы тілі, ле рылысы поэзия мен кркем ара сз; ле сзді зіндік лшем-ыраы; деби процесс, дэстр мен жаашылдьщ мселесі жнінде белгілі зерттеуші-алымдарды пікіріне сйене отырып, з ойларын ортаа салу. дебиетті тектері мен трлері, эпикалы тек. Лирикалы тек жне оньщ трлері. Драмалы тек, драманы негізгі жанрлары жайындаы зерттеулерді оып, пікір айтуа йрену. Кркемдік діс, деби аым-баыттар, стиль ерекшеліі туралы гімелеу.