Жмысыны таырыптары

 

1-таырып: дебиет теориясы - дебиеттану гылымындагы жетекші сала Тапсырма трлері:

1. «дебиет» сзіні маынасы, маызы бгінгі тада толы з сипатында ма, лде нарыты заманны шылбырын сйретіп жрген немесе саясатты олшопарына айналан жансыз дние ана ма? Пікірталас жргізііз.

2. Кркем дебиетті табиатын небір кркем сз шеберлері асыл сз маржандарын тере отырып, тамсана, тадана отырып, ерекше асиеттерін саралай отырьш баа бергені белгілі. Соан сізді з тарапыыздан ФИЛОЛОГ ретінде берер бааыз, брыны айтылан пікірлерге аларыыз немесе осарыыз бар ма? Ойтолаыз.

3. нерді осы бір трі ретіндегі сз неріні зіндік ерекшеліктері жнінде теориялы ебектерде (Бахтин, Поспелов, Байтрсынов, абдолов, Жмалиев т.б.) нды пікірлер берілген. Соларды барлыы шындыа толы жанаса ма, сіз болаша филолог маман ретінде барлы зіізге дейін айтылан пікірлермен келісесіз бе? Келіспесеіз ай пікірге сізді кзарасыыз айшы келеді? Наты крсетііз.

Проблемалы сра:

- Кркем эдебиетті нер ретіндегі зіндік ерекшеліктері мен кркемдік-идеялы мнін, оамды сипатын бгінгі тадаы дебиетті халытьщ, тапты, леуметтік мнін салыстыруа бола ма?

-дебиет трлеріні райсысыны зіндік ерекшеліі бар екендіі белілі. Соларды ішінде айсысы бгінгі кнні зекті мселесін сомдауда маызды?

-дебиет теориясы ылым ретінде зерттейтін мселелеріні аумаын бгінгі аламды мселелерді (саяси, діни т.б.), ндылытарды амтиды деп ойлайсыз ба?

- нер трлеріні зара арым-атынасы андай? дебиеттануды ылым ретінде зерттейтін обьектісіні зге нер трлері айырмашылыы андай?

- дебиетті з спецификасы андай?

- дебиетті танымды эстетикалы мні неде?

- дебиет пен ылымны танымды мні. Екеуіні орта жне дара асиеттері андай?

- дебиет пен тарих танымдьщ трыдан бірін-бір толытыра ма?

-

2-таырып: Кркем бейне жне оны жасалу жолдары Тапсырмалар:

1. Кркем шыармада андай мінездеу трін олданан тымды? Шаын эпикалы текті трі бойынша жмыс жасап, з тжірибеізде тура немесе жанама мінездеуді пайдаланып, досыызды характері, кзарасы жнінде жазып крііз.

2. Мінездеуді ай трі реалисттік нерге тн?

3. Фабуланы кркем шыармадаы оиалар атары ретіндегі маызы андай?

4. Сюжетті атаратын басты кркемдік-идеялы функциясы андай?

5. Композицияны жанрлы тр ретіндегі ерекшелігі андай?

6.Мтінде кейіпкерді кіл-кйі андай суреттеу тсілімен берілгенін аныта: "Ой, дние- ай! Тым болмаса, жасаан осындай бір жалбыр шашты имады ой ! Дниеде баладан ызы, баладан ттті не бар дейсі ! уаран у бас мір-бейне жапырасыз ааш. Онда не крік, не сн бар? Баласы болса, рия да осындай кемзал тігіп, кигізбес пе еді? О да тана-моншака омырауын саусылдатпас па еді! Ой, балашіркін-ай! Неден ысты болды екен...

7.Мтінде суреттеу тсіліні ай трі олданылан: "Инеліктей атан ара кісі а отаудан шыа келді де, ала-жла арап кішкене трып, мтыла басып жероша басына барды. Жероша басында бір йел отты трткілеп отыр, екі беті ісік секілденіп баржиан, денесіні брін май басып, стіндегі киімі сгіліп кететіндей боп тырсылдап тр.

8.Мтінде мінездеу тсіліні ай трі олданылан: „Салтанатты жиан жгі андай? стаан йі андай? Жайнап тран бір сарай! Не кием, не ішем деп уре болмайды. Стті пісірер алдында жалпа табатара йса, аймаы да кп тсетінін біліп алан. Ел бір жазда екі-ш сиырдан бір-екі арын майды ре жиса, бл жалыз сиырды зінен трт-бес арын май алып, зі де ары болып, аланын сатып дние жиып отыранын кресі. Бір саба жібі далаа кетпейді ой. “

9.Мтінде мінездеу тсіліні ай трі олданылан: „Са бойлы. Жзі жылы, тартымды. ыр мрынды, ой кзді. Жігітті слтаны дерсі. Той томала, жиылан жртты сні. зімен тілдесіп, ой бліскен адам „дниеде е ымбат нрсе - адам“ деген аиданы жай айтылмаанын сезініп, осы аидаа сенімі ны орнайды. Біреуге жалпатап жаайын демейді, шертиіп менсінбей де трмайды. Жайдары мінезді наыз жайса жан. Жас шамасына арамастан, парасатты. Алуан трлі мінездерді де крген шыар. Пайымдауы смды. Ныырлап з зарасын табайды. зі де сйлейді. Сені де сйлетеді. Тыдай да, сйлей де біледі. ызыты жан.