Зін-зі тануды» оытудаы ойынды имитациялы БО ерекшелігін крсетііз.

Бгінгі тада белсенділік оыту дісіні идеясы мен ылыми тжырымдамасы арнайы тсіндіруді ажет ететін біратар ымдарды арастыруды амтиды.

Белсенді оыту тжырымдамалары аныталан аидалара жгінеді:

1. Проблемалы аидасы.

2. Контексті оыту аидасы.

3. Іс - рекетті оу - танымды мотивация аидасы

4. Тікелей атысу аидасы

дебиеттерде бл терминдер «Белсенді оыту дісі» (БО-МАО) болып кездеседі. Осы жнінде толы жіктелу туралы мліметті М.Новик жасады. Ол белсенділікті имитациялы жне имитациялы емес топтар арылы бліп арастырады. Соан байланысты сабаты формасын да имитациялы жне имитациялы емесдеп анытайды.

Имитациялы тренинг, имитациялы жаттыуларды арастыру мселелері ескерілді.

Оыту барысында жеке тланы белсенділігін арттыруды басты ралы белсенді оыту дістері болып саналады. дебиеттерде бл терминдер «Белсенді оыту дісі» болып кездеседі. Осы жнінде толы жіктелу мліметті М.Новик жасады. Ол белсенділікті имитациялы жне имитациялы емес топтар арылы бліп арастырады. Соан байланысты сабаты формасын да имитациялы жне имитациялы емесдеп анытайды.

Имитациялы емес сабатарыны сипатыоытылатын рдіс немесе іс-рекеттерді моделдеріні болмауында. Оыту белсенділігі оытумен мен оушыны арасындаы тіке жне кері байланыстары арылы жзеге асады.

Имитациялы сабатардыайын ерекшелігі оытылатын рдіс (жеке дара немесе жымды ксіптік іс-рекеттер имитациялары) моделіні болуында. Сонымен атар оларды ойынды жне ойынды емес болып блінуінде. Оушыларды аныталан бір рлдерде ойнауы негізінде жзеге асатын діс ойынды деп аталады.

Іскерлік ойындарды конструкциялы рдісі 4 кезенен трады:

І - кезе. Ойынны масатын анытау.

ІІ- кезе. Мазмнын анытау. Малімні, сынып жетекшісіні, ызметіні рылымы бойынша типтік ситуацияларды тадау.

ІІІ- кезе. Ойынны жзеге асуын дайындау. Ойын жаттары: ойынны жаа ережелері; ойыншыларды міндеттері; персонаж кіріспесі; екі рлді ойнаушылар; мінез – лытарыны арама-айшылыы; марапаттау; нтижелеріні визуальды сыныстары;

ІV-кезе. Ойынны рылымды-функциональды бадарламасын ру: масаты, міндеті, ойынны тілу барысы, йымдастыру рылымы мен бірізділігі, ойына атысатындар саны мен оларды ызметтері, сратар мен тапсырмалар, стимул жйесі.

Іскерлік ойынды ткізу дісі 4 кезенен трады:

1. Алдын ала дайынды – йымдастырушылы, мини топтара блу, арбитражды ру, ккейкестілікпен орытындылау.

2. Дайынды - мини топтарды зіндік жмыстары, нсаулары, рлдерді блу, осымша апараттар, млімет кестесін толтыру, жазбаша жауаптарды баалау.

3. Ойынды – тапсырмаларды мини топтар имитациялайды. Баса топтаылар толытырады, аз уаыт арасында импровизацияларды ендіру. Арбитраждар барлы жмыстарды адаалайды, толытырады, алдын ала дайындалан 3 дегейде баалайды.

4. Шешімдерге талдау жасау. орытындылау. Ойынны туі, тыдаушыларды белсенділік танытуы, ателіктерге назар аудару, дрыс шешімдер, жарыс орытындылары.

Іскерлік ойындар- р трлі ситуацияларды шешішмін топ бойынша немесе ЭЕМ - де берілген тапсырмалар шешу барысында олайлы келеді.

Топтаы пікірталас- зге оыту трлерімен комбинациясы аралас олданылатын жалпыа таныс діс.

Рлдік ойын:рлдік ойын айылы оиа немесе «улы» атысушыларды берілген рлдеріні шындыа сатуы мен шын мнісіндегідей рекет ету ммкіндігін береді.

Рлдік ойын - ол дадыа, жеке тжірибеге де топтаы наты жадайа байланысты дамуа рсат беретін салыстырмалы «ашы» техника. «Рлдік ойын» сз тіркесі «драма», не­месе «жадайды ойнау» сияты тсініктермен алмастыруа болады.

Имитациялы жаттыулары негізінде зерттеу жмысымызды мазмны ойынды емес дістердері негізінде йымдастыру негізге аланыды:

Ойынны имитациялы трлерінен «Интеллектуальды футбол», «апан», «Ситуацияны шешу», «Іскерлік ойындар», ал инновациялы бойынша элементтеп оыту, лекция сабаатары, практикалы жмыс т.б. зерттеу жмысымызды жзеге асуына ммкіндік береді.

Ошыларды шыармашылы іс-рекетін, эстетикалы таламдарын, ептілік, икемділік, ыптылы, тазалы абілеттерін дамытуа ксіпке баулу сабатарыны орны ерекше.

ыз балаларды, лтты нерге тн кесте тігу, киім тігу, трлі тске боялан тстерді пайдаланып маталардан ра рау т.б. сияты кркемдік істерге араластыру, азірде ке олданылып келе жатан сндік бйым лгілерімен масатты трде таныстыру. Бйымдарды семдік наышы туралы оушыларды з ойын пайымдай білуге баулу оларды эстетикалы таламын кеейтіп, танымды белсенділігін арттыруды бірден-бір дісі. [13].

«Дидактикалы ойындар» - баланы танымды белсенділігін интеллектісін дамытатын ойын болып табылады. Дидактикалы ойындарды бірнеше тобы бар.

1.топ Затты ойындар - ойыншытар мен заттар арылы балалар трді, тсті, клемді, адамдар мен жануарлар лемін жне оларды арасындаы арым-атынастарды зерттеп таниды.

2.топ Шыармашылы, сюжеттік - рольдік ойындар. Бл ойында оушылар ойша геолг.зоолог, экономист таы баса рлдерін атарады. Бл ойындарда оушыларды шыармашылы абілеті дамиды.

3.топ Дайын ережелері бар ойындар. Бл оушылардан жмбаты шеше білуді , болжай білуді, е бастысы- пнді білуді талап етеді.

4.топ Ебек, техникалы, конструкторлы ойындары бл оушыларды з жмысын жоспарлауа керекті материалдарды жинатауа ебек белсенділігін шыармашылыын дамытады.

5.топ Баланы психикалы сферасына сер етуге негізделген жаттыу ойындары, тренингтер. Бл жарыса негізделген ойын.

Дидактикалы ойындарды нтижелілігі біріншіден, оларды олдануды жиілігіне; екіншіден, ойын бадарламаларыны масаттылыына тыыз байланысты.

Осы дидактикалы ойынны тмендегідей бірнеше трлерін ксіптік білім беру сабатарында олдануды сынып отырмыз.