Таырып. Деректерді концепциясы

Блім. Delphi – ді біріктірілген ортасы.

Таырып. Реттелген тип.

Жоспары:

1. Алгоритм тсінігі

2. Алгоритмдік процесс

3. Блок – схема

1. Алгоритм тсінігі. Алгоритм – математикадаы е бір іргелі ымдарды бірі. Алгоритм сзі ІХ асырда мір срген, адамдарды квадрат тедеулерді жйелей рып оны шеше білуге йреткен лы математик л- Хорезмиді атыны латынша жазылуы algorithmi сзінен алынан. Осылайша алгоритм ымы математикада ертеден олданыла бастаанымен, математикалы теорианы объектісі ретінде кейбір проблемаларды зерттеуге байланысты ХХ асырды 30-шы жылдарында зерттеле бастады.

Алгоритм деп берілген есепті шешудегі жасалатын ректтерді дл жне арапайым етіп жазуды айтамыз. Басаша айтанда ала ойылан масата жетуде немесе берілген есепті шешуде орындаушыа біртіндеп андай ректтер жасау керектігін дл крсететін нсауларды немесе іздеп отыран нтижені алу масатында деректермен атарылатын рекеттерін орындалу реттілігін анытайтын жарлыты алгоритмдейміз. Алгоритм белгілі бір реттіліепен бірінен со бірі орындалатын бірнеше адамдардан трады. Алгоритмні рбір адамы бір немесе бірнеше арапайым операцияларды амтиды.

ЭЕМ-да белгілі бір есептерді шыару шін арналан бадарламаларды руда, алдымен есепті алгоритмін – берілген деректерден ажет нтижеге жеткізетін наты йарымдарды ру - талап етіледі.

Алгоритм тсінігі – бл апараттанудаы е негізгі тсініктерді бірі.

Белгілі бір алгоритмдерді орындау ртрлі жйелердегі басару процесстеріне келеді, бл алгоритм тсінігін кибернетикаа жаындатады. «Алгоритм» сзі IX асырдаы лы математик аль-Хорезмні латынды формадаы - algorithmi деген атынан шыады, ол арифметикалы рекеттерді орындау ережелерін тжырымдады.

Алгоритм дегеніміз – бастапы мліметтерді пайдаланып іздеген нтижеге жеткізетін рекеттер тізбегі. Ондаы рбір рекет оны адамы, андай да бір рекетті аятау туралы нсау алгоритм командасы, ал атарушы жзеге асыра алатын командалар жиынтыы атарушыны командалар жйесі деп аталады.

2. Алгоритмдік процессдегеніміз – шешілетін есепті наты бастапы берілгендеріне алгоритмді олдану процесі.

Алгоритмді сыну ралдары:

· ауызша (формулалы-ауызша);

· алгоритмні блок-схемасы трінде;

· алгоритмдік тілдегі бадарлама трінде (алгоритмді сынуды аса толы трі).

Белгілі бір орындаушы шін рылан алгоритмді трлі дістермен сынуа болады: графиктік (графикалы табалар слбасы); сзбен сипаттау (табии тілдегі жазбалар); рылымды-стильденген (псевдокод тіліндегі жазбалар); алгоритмдік тілде жазылан формулалар тізбегі (бадарламалау тілінде) кмегімен. Алгоритмні блок-схемасы дегеніміз – алгоритмні логикалы рылымын графикалы бейнелеу. Оны рбір кезеі рекет сипатына туелді формаа ие болатын геометриялы фигуралар (блок) трінде беріледі.

Блок – схема.

Блок-схема – бл алгоритм командаларыны орындалу ретін крсетуге баытталан граф; мндай графты шыы (басы) ш типті біріндей болуы ммкін: функционалды (а) шы (бір кіріс жне бір шыысы бар), предикатты (б) шы, бір кіріс жне екі шыысы бар, біріктірілген(в) шы (осылу шыы), екі кірісті бірінен басаруды шыыса беруді амтамасыздандырады.

Кез келген есепті шешу - берілген алашы мліметтерді пайдаланып, нтиже алуды талап етеді, яни есепті шешу алгоритмі алашы мліметтерді бірте-бірте трлендіру арылы нтиже алу жолын сипаттайды.

Кздеген масата жетуге, ойылан мселені шешуге баытталан рекеттер тобын іске асыру шін атарушыа тсінікті рі дл нсаулар жиынтыы алгоритм деп аныталады.

Компьютерде есепті шешу процесі - бл адам жне ЭЕМ арасындаы біріктірілген сала. Бл процесті бірнеше тізбектелген этаптар трінде крсетуге болады. Адама тиісті этаптар, шыармашылы саламен байланыстысы - ойылуы, алгоритмизациясы, есепті программасы жне нтижелерді талдауы, ал компьютерге тиістісі - делген алгоритммен сйкес келетін апаратты деу этаптары.

Алгоритмні басы ызметші сзіне дейінгі алашы блігін алгоритм таырыбы деп, басы жне соы ызметші сздеріні аралыында орналасатын орындалуы тиіс командалар тізбегін алгоритм денесі деп атайды. Денеде ретімен кездесетін бірнеше командаларды бір дола орналастыру да ммкін. Бл кезде олар нктелі тір арылы ажыратылып, ал таырыпта аргумент, нтиже атаулары тір арылы блініп жазылады.

Егер алгоритм денесінде таырыпта сипатталмаан айнымалылар кездессе, олар аралы шамалар деп аталады. Аралы шамалар алгоритмні басы ызметші сзінен кейін сипатталып ойылуы тиіс.

Алгоритмді

· арапайым тілмен (cзбен жне формулалар арылы) жазып крсетуге

· блок-схема (графиктік жол) арылы кескіндеуге

· алгоритмдік тілде (программалау тілінде) жазуа болады.

Алгоритмді сзбен жазып крсеткенде мліметтерді деу кезедерін зімізге тсінікті тілмен сипаттаймыз, кнделікті пайдаланатын сздер мен алгоритмдік символдарды олданып, орындалу реттері крсетіліп жазылан жеке-жеке нсаулар жиынтыын крсетеміз..

Баылау сратары:

1. Алгоритм деген не?

2. Алгоритмні шыу тарихы.

3. Бадарламаны рылымын ата.

4. Алгоритмні блок схемасыны жекеше атауларын ата.

 

таырып. Деректерді концепциясы

Жоспары:

1. Шартты жне шартсыз блок –схемалар.

2. Деректерді типі.