Осымшаны іске осу жне аятау.

Жоспар:

1. осымшамен жмыс жасау.

2. View Object Inspector-н жмыс жасау.

3. Delphi ортасында жиі кездесетін оиалар.

1. осымшамен жмыс жасау. File-New Application командасын беріп, жаа жоба ашуForm1 терезесі крінеді. Форма екі рет шерту Unit1.pasатаулы модель рылады да, On Greate оиасын ндеуіне процедурасыны дайындамасы крінеді.

Form Greateформаны екі рет шерту оиасынан жауап ретінде рылатын процедураны рама атауы. Объектілер инспекторы. Код редактор терезесі

Формада орналасан кез келген компонент кейбiр параметрлер жиыны арылы мiнезделедi: орналасуы, лшемi,тсi жне таы басалар. Осы параметрлердi бiр блiгiн, мысала, компоненттi орналасуы жне лшемдерiн форма терезесiндегi компонентпен манипуляция жасап программалаушы згерте алады. Баса параметрлердi згертуге объектiлер инспекторыны терезесi арналан. Бл терезеде екi бет бар - Properties(асиеттер) жне Events (оиалар). Properties бетi компоненттi ажеттi асиеттерiн таайындау шiн керек, Events бетi андай да бiр оиаа компоненттi реакциясын анытауа ммкiндiк бередi. асиеттер жиынтыы компоненттi крiнетiн жатарын бейнелейдi: форманы жмыс iстеу облысыны сол жа жоары брышына атысты орналасу жадайы, оны лшемi жне тсi, ондаы шрифт жне текст жне таы басалары. Оиалар жиынтыы – оны сер ету жатарын: компонент тышан шертпесiне немесе клавишаларды басана жауап бере ме, ол экранда пайда болан кезде немесе терезе лшемдерiнi згеруi кезiнде андай згерiске шырайды жне жне таы басаларды анытайды. Объектiлер инспекторыны рбiр бетi екi бааналы кесте трiнде болып келедi. Сол жа баанада асиет немесе оианы аты, ал о баанада асиеттi натылы мнi немесе сйкес оиа дейтiн iшкi программа аты болады.

Кесте жолыны о жа баанында тышанмен шертпелеу ондаы крсетiлген асиеттi мнiн аымдандырады, бл жадайда жолды о жа соында “ш нктелi” немесе “тмен бадаршасы” бар батырмаларыны бiреуiпайда болуы ммкiн. Бiрiншi батырманы тышан шертпесiмен ашанда экранда диалогты терезе пайда болады.

2. Объектiлер инспекторы терезесiнi жоары блiгiнде формаа орналастырылан барлы компоненттердi ашылатын тiзiмi орналасады. Форманы зiде компонент болып табылатындытан оны аты да осы тiзiмде трады. стiне тышанны о кнопкасын басанда (Объектiлер инспекторыны терезесiнi стiне басанда) пайда болатын терезенi локальдiмзiрiнде терезенiикемдеуге ммкiндiк беретiн бiратар опциялар бар. Дербес жадайда, Stay on Top тадауынан кейiн Объектiлер инспекторыны терезесi зiнi аымдылыына арамастан баса барлы терезелер стiнде “жзiп жретiн” болады. Терезенi мндай жадайы оны жиi олданан кезде, мысала, кп компонентi бар крделi форманы растыруда олайлы. Егер локальдi мзiрде Arrange одан кейiн by Category опциясын тадаса, Объектiлер инспекторы терезесiнi барлы жолдары категориялар бойынша реттелген асиеттердi ашылатын тiзiмi ретiнде жазылатын болады. Категорияны сол жаындаы “+” белгiсiне тышанны шертпесiмен басу тiзiмнi ашылуына келедi. Кез келген категорияны крiнбейтiндей жасауа болады. Ол шiн локальдi мзiрде View-дi тадап, одан кейiн осымша мзiрде категорияны сол жаындаы жалаушаны алып тастаса боланы. Объектiлер инспекторыны локальдi мзiрiндегi андай да бiр опцияларды не шiн арналанын тсiну шiн онымен бiраз эксперимент жасап, жмыс iстеуiiзге болады. Егер сiз байамай не дейi барлы терезелердi крiнбейтiндей ылып жасасаыз, онда Объектiлер инспекторын айта экрана шыару шiн F11-дiбасыыз немесе View Object Inspector опциясын тадаыз.

Delphi -де программа трлі оиалар арылы басарылады.

Delphi ортасында жиі кездесетін оиалар:

OnClick-тышан тймесін бір рет басу.

OnDblClick-тышан тймесін екі рет басу.

OnKeyDown-клавишті басу.

OnGreatе-форманы екі рет шерту басу т.б.

Проект екі блімнен трады: автоматты трде project1 атауы берілген проекті файлы (негізгі модуль) жне Unit1.pas атауы берілген модуль. Олар жеке терезелерде орналасан. Модульге оиалара сйкес іс-рекеттерді орындайтын программа мтіні(процедуралар) егізіледі. Программа мтіні программалы код деп, ол егізілетін процессі деп атайды. Формада код терезесіне ту жне код терезесінен формаа ту шін F12 клавишін басу жеткілікті.

Формасы екі рет шерткен кезде ол терезесіне егізілген процедура дайындамасы крсетілген. Оиаа байланысты рылатын процедура оианы деуіш не деу процедурасы делінеді. Процедура дайындамасыны жазылу трі:

Procedure <атау>(Sender:TObject);

<сипаттау блімі>

begin

<процедура денесі>

еnd;

Мндаы: Sender-рылатын процедураны ай класа тиістілігін анытайтын параметр.

Баылау сратары: