Бастауыш мектепте информатиканы оытуды р трлі жолдары.

Бастауыш мектепте информатиканы оытуды масаттары.

Информатиканы оыту діснамасы курысыны масаты :болаша малімдерге бастауыш мектепте информатиканы оытуды йымдастыру, барысында ажет болатын білім, білік жне дадыларды алыптастыру.

Кіші жастаы мектеп оушыларына информатиканы оыту барысын йрету жмыстарымен байланысты ксіби білім мен білік алыптастыру.

Оушыларды апаратты мдениеттін жне алгаритімдік ойлауын алыптастыруды барысы мен оны нтижелерін зеріттееу.

оамны азіргі даму кезеіннен леуметтік суранысына сай бастауыш сыныпттар маліміні ксіби даярлыын сапалы дегейін ктеру болып табылады.

Апарат ымы туралы тсінік.

Апарат - ( лат, information тсіндіру, мазмндау ) деген ымды білдіреді. Кнделікті мірден басты техникалы салада пайдаланатын кп мааналы ым.

Апарат - сатау, тсіндіру, жнелту дне пайдалану нысаны болып табылатын оршаан лемтуралы мліметтер.

Word Pad” мтіндік редакторында жмыс жасау.

Word Pad мтінді редакторы арапайым мтіндік жаттарды жасауа ммкіндік береді.

Word Pad мтіндік редакторын іске осу шін келесі рекеттерді орындайды :

Іске осу- Программалар - Стандартты - Word Pad.

Word Pad - та жат ру .

1. арып жне оны лшемін талдау

2. Мтінді енгізу жне редакциялау

3. Мтінді пішімдеу

4. жатты сатау жне ашу

5. Баспаа шыару

Мтінді енгізгенде жолдар автоматты трде темен жылжытылып отырады. Мтіні лпетін згерту жне мтінді беттерді шеттері бойынша тегістеурекеттерін орындау мтінді пішімдеу деп аталады.

Бастауыш сыныптарда пнді оуды жоспарлау.

Бастауыш мектепте информатиканы оытуды масаттары.

Оушыларды апаратты мдениеттін жне алгаритімдік ойлауын алыптастыруды барысы мен оны нтижелерін зеріттееу.

Апарат ымы туралы тсінік.

Апарат - сатау, тсіндіру, жнелту дне пайдалану нысаны болып табылатын оршаан лемтуралы мліметтер.

Word Pad” мтіндік редакторында жмыс жасау.

Word Pad мтінді редакторы арапайым мтіндік жаттарды жасауа ммкіндік береді.

Word Pad мтіндік редакторын іске осу шін келесі рекеттерді орындайды :

Іске осу- Программалар - Стандартты - Word Pad.

Word Pad - та жат ру .

1. арып жне оны лшемін талдау

2. Мтінді енгізу жне редакциялау

3. Мтінді пішімдеу

4. жатты сатау жне ашу

5. Баспаа шыару

Бастауыш мектепте информатиканы оытуды р трлі жолдары.

Бастауыш сыныптаы информатиканы оытуды трлі жолдары тмендегідей: олданушылы.Мнда оушылар компьютермен алаш танысып, оу, ойынды жне бастауыштаы пндер мазмнына ралан жаттытырушы бадарламалар негізінде компьютерлік сауаттылытары алыптасады. Бл баытты олданушыларды пікірінше, баланы компьютерлік сауаттылыты мегеруі – бл сабата жне сабатан тыс кезде компьютерді з ажетіне арай еркін пайдалана білуі, сондай-а техникаа сауатты, ыпты арауы. олданушылы баыттаы пропедевтикалы информатиканы мегеру нтижесінде оушыларда тмендегідей білім мен іскерліктер алыптасуы тиіс:

оу, ойын бадарламаларымен жмыс істей білу;

- программалармен жмыс істеу кезінде бадарламалы жаттарды пайдалану;

- программамен жмыс істеуге машытану: программаны егізу, керектісін табу, з бетімен жмыс істеу.

Апаратты-логикалы. Бл баыт бойынша оыту біріншіден, оушыларды оршаан ортаны элементтерін танып, оларды ажырата білу абілеттерін дамытса, екіншіден, ойлау, есте сатау абілеттерімен атар байаыштыын, зейінін, берілген тапсырманы орындауды отайлы, тиімді жолын таба білу абілетіні дамуына сері мол. Психологтарды зерттеуінше, ойлауды логикалы рылымыны негіздері 5-11 жас аралыында алыптасады. Сондытан да алгоритмдік ойлау абілеттерін барынша ерте жастан алыптастыру ажеттігі зінен-зі туындайды. Шыармашылы. Бл баыт бойынша оытуды жааша діс-тсілдерін олдану арылы баланы кішкентай кезінен дниеге зіндік кзарасыны алыптасуына жол ашу, здіксіз білім алуа дайындауды тиімді жолдарын іздестіру. Басты масаты – оушы зерттеуші есебінде жымды жобаны жасатауа жне оны іске асыруа атысады. Дстрлі курса информатика элементтерін осу.алымдарды зертеулері бойынша оу процесіні тиімділігін арттыруда апаратты технологияларды рлі зор. Бгінгі кні психологтар мен педагогтар оу процесіні тиімділігін арттыруды негізгі тсілі ретінде тмендегі шарттарды ынады.

5. Курсты бадарлама мен информатиканы оу ралдарымен амтамасыз ету орта оу-дістемелік топтаманы рамдас блігі(дрыс па білмим сраты тсінбедім.примерно жаздым.ренжімендер)

Информатиканы жоары оу орындарындаы жаа курстарын ру мен дамыту объект жне оу ралы ретінде атысатын трлі компьютерлік ралдарды олданумен тыыз байланысты. Апараттандыру ралдарыны сапасынан информатиканы оытуды тиімділігі туелді болады.

Информатиканы оытуды ралы ретінде білім беру электронды ресурстарын олданумен жзеге асырылатын оыту дістемесі ерекше рл атарады. Зерттелетін таырыпа зерттеу жргізгенде, электронды ресурстарды алыптасу жне рылу тсілдерін игеру керек.

Апаратты материалдарды, оларды жзеге асыруда ажетті техникалы ралдармен байланысты екендігін тсіну керек. Магнитофон мен кассета, проектор мен слайдтар жиыны білім беруде брыннан олданылып келе жатыр. ткен асырды соында рбір оытушы техникалы оыту ралдары жайлы кішкене болса да, хабардар болатын.

Біра, бл ралдар студенттерге информатиканы оытуда толы олданылмаан.

Бгінгі кні жргізу шін компьютерді ажет ететін электронды ресурстар олданылады. Электронды ресурстар немесе басылымдар деп материалды тасымалдаыштарда: дискетада, оптикалы компакт-дискілерде (CD-ROM, DVD) орналасан німді айтады. Оларды кітаптар сияты олда стауа да болады, ол німдерді тарату шін физикалы тираждау керек.

Жазуды магнитті дісі ретінде олданылатын дискеталар бірте-бірте олданыстан кетіп алды. Оларда саталатын жаа апараттарды клеміне дискетаны сатау асиеті (1,4 Мбайт) аз. Оларды оптикалы компакт-дискілерде CD-ROM (Compact Disk-Read Only Memory – 700 Мбайт) жне DVD (Digital Versatile Disk – 3 – 9 Гбайт) тасымалдайды.

Республиканы жоары оу орындарында бгінгі кні оу материалдарыны ш тобы олданылады – баспа, аудиовизуалды (техникалы оыту ралдары тобы) жне компьютерде жргізілетін электронды ресурстар. Осымен байланысты, кітапты олданылып келе жатанына 500 жыл, техникалы оыту ралдарына шамамен 50 жыл, ал электронды ресурстара – 7-8 жыл (азастанда).

Кітап барлы рпатара белгілі, жмыста, білім алуда олдануа ыайлы. Оны асиеті олдану арапайымдылыында болып отыр. Ал кемшілігі – апаратты мтіндік трі. Онда кптеген жадайларды мысалы, нер туындыларын немесе озалысты жйелілігін толы тсіндіру ммкін емес.

Техникалы оыту ралдары білім алушыа аудиовизуалды апаратты сынады. Бл маызды асиет. Біра ш кемшілігі бар. Біріншіден, техникалы оыту ралдары интерактивті емес. Ортасынан немесе басынан бастап айта кру немесе есту ана ммкін. Екіншіден, бндай ралдарда аудиодиск олданылады, ал оларды плеерсіз тыдау ммкін емес. шінші кемшілігі – рылыны жргізу ртекті. Таы бір аспект – кітапты оыанда ойлау жне елестету дамиды, кітап аз да болса интерактивті – берілген беттері арылы ажетті блімді оай табуа болады. Сондытан да, техникалы оыту ралдары жоары оу орындарында информатиканы оытуда олданыс таппай отыр.

Электронды ресурстар да аппаратты олдауды, яни компьютерді ажет етеді. Бл кітаппен салыстыранда оларды кемшілігі болып табылады. ткен асырды 80–жылдары компьютер тек символды (ріптер, сандар) апаратты ана емес, аудиовизуалды апаратпен жмыс істеуді йретті. Видеоатар мен дыбысты атарларды санды трде кодтауды йретті. Нтижесінде, бгінгі кні белгілі кез-келген апаратты: мтін жне санды кесте, сурет жне фотографиялар, анимация жне видео, музыка жне

сздерді физикалы дегейде бірыай санды кодта сатау ммкін болды.

Апаратты крсетуді барлы трлері осылан, бір тасымалдаышта апаратты німні болуын білдіретін, «мультимедиа» деген термин пайда болды. Сйкесінше, бл нім барлыына бірдей рылы – компьютерде крсетілді.

Электронды ресурстарды олданып оыту жаа педагогикалы технологияны бір трі болып табылады, ол педагогиканы негізгі задарына баынады жне білім беруді дстрлі дидактикалы ерекшеліктерін станады, біра оу ортасыны жаа шарттары мен критерийлерімен толытырылады.

Оыту тжірибесі жне психологиялы-педагогикалы зерттеулер оытуды тиімділігі барлы мшелер сезімдеріні белсенділік дрежесімен тікелей байланысты екендігін крсетті: оу материалын абылдау сезімі барынша ртекті болса, онда ол соншалыты наты игеріледі .

Сонымен, информатиканы оытуда жетістікті оу ралы электронды ресурстар болып табылады. Бндай ралдар бірден бірнеше апаратты технологияларды олдану негізінде іске асады. Соыуаытта Интернет лемдік желілік рылымына олданушыларды белсенді осылуы жріп жатыр. лемдік инфрарылымды згерткен техникалы жаалы гипермтінні жасалуы болды. Гипермтін немесе гипермтіндік жат баса

жаттара сілтеме бола алады, тадалан жйелілік ізімен мтін элементін олдана отырып, баса жата те алады. Гипермтін ойыны рі арай дамуы гипермедиа болып табылады, яни гипермтін мен мультимедианы осылысы, мтінге график, дыбысты осылыс, видеофрагменттер осылан орта. Осы орталарда беттер арасында бір-біріне ту мтіндер арылы емес, бейнелер арылы жргізілуі ммкін.

Гипермтін мен гипермедианы ммкіндіктері электронды ресурстар жасауда тиімді олданылып келеді. Гипермтіндік басылымдарды кптеген трлері бар. Оларды бір блігі – білім беру масатында олданылатын кдімгі ааз басылымдар дубликаты. World Wide Web (WWW) –Интернет желісі арылы апаратты абылдауды жеілдететін мтін, графикалы иллюстрация, дыбысты фрагменттер жне анимациялар біріктірілген жаттармен жмыс істеуге ммкіндік беретін технологиялар. Жалпы аланда, WWW Интернет желісі ызмет ететін коммуникациялы негіз, ауымды гипермтіндік орта деп айтуа болады.

Жаа компьютерлік коммуникацияларды жоары білім беру саласында оларды жемісті олдануды амтамасыз ететін сипаттамалары бар.

Оларды кмегімен, барынша лкен ашытыа апаратты кез-келген клемін жедел беруге, лкен клемді апараттарды компьютерді жадында оларды кез-келген уаытта ааза шыарып алу ммкіндігімен, за уаыта сатауа, интерактивтік байланыс кмегімен жедел кері байланыс орнатуа, Интернет желісіні арасында трлі апарат кздеріне еркін ол жеткізуге болады.

Білім беруде Интернет желісіні электронды пошта, телеконференция, жіберу тізімдері (Mailing lists), электронды оулытар, электронды кітапханалар, WWW де апарат іздеу сияты ммкіндіктері ке олданылып жр.

Электронды пошта жаа телекоммуникациялы ралдарды негізігі компоненті болып табылады. Электронды пошта кмегімен берілген кез-келген ашытытаы адреске апаратты барлы трлерін жіберуге болады.

Оны жзеге асыру шін локальды компьютерлік желілерді немесе дстрлі телефон желісін олдануа болады. Білім беру саласында электронды пошта кмегімен бір масатта білім алатын трлі топтарды зара байланысы жзеге асырылады. Олар республиканы ртрлі аймаында немесе лемні трлі елдерінде отырып, оу, іздеу немесе зерттеу сипатындаы зіндік жмыстарын жргізе алады.

Телекоммуникациялы атынасты таы бір трі телеконференция болып табылады. Телеконференциялар екі трлі діспен йымдастырылуы ммкін. Бірінші дісі электронды поштаа негізделген жне offline режимінде жмыс істейді. Екінші діс Web серверге негізделген жне online режимінде жмыс істейді. Web серверде хабарландыруды электронды татасы деп аталатын арнайы орын болады. Бл татаа атысушыларды ойын тыдайтын жне мселені талылауа здері де атысатын осылушыларды кез-келген саны бір мезгілде осыла алады.

лемдік гипермтіндік орта (WWW) кмегімен білім беру мекемелері з ызметтері жайлы апараттарды жариялай алатын, WEB-беттер ру арылы практикалы, ылыми, леуметтік потенциалдарын жариялау ммкіндіктеріне ие болады. WEB-беттер кмегімен ажетті апаратты іздестіруді жргізуге болады. WEB-технологиялар Интернет желісіні кез-келген ресурстарына жеіл ол жеткізуді амтамасыз етеді.

Сір да азір, интернет ауымды желісінде табу ммкін емес апарат жо шыар. Интернет зіні клемдері мен ммкіндіктері жнінен бірегей мліметтер оймасы болып табылады. Мнда лемдегі бар нрсе туралы апаратты те кп трі саталады. Сол сияты, желіде білім беруде пайдалануа болатын интернет ресурстарды лкен клемі бар. Бл сайттар интернетте лкен сраныса ие.

Білім беруде интернет ресурстары те жиі олданылады. Тіпті интернетті апарат кзі ретінде оушылар мен студенттер де олданады.

Интернет ресурстарды кп блігі тек ана мектеп бадарламасына арналан.

детте бл, ртрлі шешімдер жинатары, шпаргалкалар, дайын рефераттар, оу дебиеті. Алайда онда шынымен де ызыты апаратты ресурстар да кездеседі. Тіпті олара емін-еркін ол жеткізуге де болады, яни тегін алуа болады. Айтып кеткеніміздей, білім берудегі апаратты ресурстарды жоары оу орындарыны студенттері де пайдаланып жр. Себебі интернет кітапханадан іздеп табу иын немесе кейде табу ммкін емес апарата ол жеткізуге ммкіндік береді.

Алайда білім берудегі интернет ресурстары – не туралы болмасын апаратты сатайтын немесе дайын жмыстара арналан сайттар ана емес.

Жыл санап интернетте ртрлі оу орындарыны білім беру ресурстарыны кптеген саны шыа бастады. Бл дегеніміз ртрлі оу пндері бойынша кеейтілген апаратты сатайтын білім беру сайттары болуы ммкін. Біра, сондай-а интернетте ашытан білім беру жйелері де берілген. Осындай интернет ресурстарыны арасында кптеген адамдар оу орнына бармай-а, ашытан оу ммкіндігін алды. Олар баса алаларда, тіпті баса мемлекетте мір срсе де осындай интернет ресурстар кмегімен білім ала алады, йткені ауымды компьютерлік желіні ммкіндіктері шексіз.

Бертінге дейін бізді елімізде интернет шын мнінде ол жеткізу иын байлы атарында болды, оны кез-келген адам зіне олдана алмайтын еді.

Жне бл жерде мселе аржы жаында ана емес, рине аржыны да

маызы жо деуге болмайды, біра таза техникалы жаынан аланда адамдар интернетке барлы жерде осыла алмайтын. Ауымды желі жмысы тек ана ірі алаларда ана іске татырлы болатын. Алайда соы кездерде жадай тп-тамырымен згерді. Сйтіп, азір интернет рбір йде бар деуге болады жне те кптеген адамдар интернет ресурстарды здеріні білім алуына пайдалана алады.

Интернет мектептегі білім беру мен жеке тланы трбиелеу шін бірегей ммкіндіктерді сынады. Ол білім беру апаратыны таусылмайтын массиві ана емес, сонымен бірге оны іздеу, деу, ою ралы ызметін де атарады. Интернет оушыны шыармашылы жаынан зін-зі шыдауын, оны екпінді интеллектуалды жне коммуникативті ебегіні керемет кзі болып табылады, соны нтижесінде оушыда ажетті білімдер, біліктілікпен дадыа ие болу ммкіндігі пайда болады. азіргі уаытта Интернетте мектептегі білім беру масаттарындаы ресурстарды жасау жне бір жйеге келтіру рдісі ызу жріп жатыр. Білім беру веб-сайттары жаа білім беру апаратты технологияларыны маызды элементі бола бастаандытан, пн малімдері мен діскерлерді Желіні дидактикалы потенциалымен, мндай сайттарды оушыларды трбиелеу мен білім беру масаттарында бере алатын ммкіндіктерімен таныстыру маызды. Білім беру ресурстарыны ртрлі классификациясы бар. Мектеп бадарламасыны ртрлі пндері бойынша оу процесінде пайдаланылуы ммкін

Оушыларды здік жмыстары ресурсы. Бл категория ресурстарына ойылатын талаптар: контингентті жас ерекшеліктерін есепке алатын мазмндау арапайымдылыы, жоары крнекілік, оыту бадарламасына сйкестік, оушыа оыту нтижесін дрыс баалауа жне ары арайы сабатарды йымдастыру жнінде сыныс алуа ммкіндік беретін, білімін баылау жйесіні болуы.

Малімні сабаа дайындалуына арналан ресурстар. Бл категорияны таы да екі категорияа блуге болады: крнекі материалдарды іріктеуге арналан жне дістемелік ресурстар. Ресурстарды бл тріне ойылатын негізгі талаптар ондаы бар апаратты шынайы жне мол болуы болып табылады.

Малімні з білімін ктеру ресурсы. Ресурстарды бл категориясына ртрлі ашытан оыту сайттарын, сондай-а институттар мен оамдар т.б. сайттарын жатызуа болады. Сабата практикалы жмысты йымдастыруа арналан ресурс.

Мнда виртуалды эксперименттерді, лабораториялы жмыстарды т.с.с. ткізу шін мультимедиалы технологиялар мен интернетті олдануа ммкіндік беретін ресурстар жатады.

Пн бойынша сабатан тыс жмысты йымдастыру ресурсы. Бл ртрлі интерактивті викториналар, конкурстары бар, сондай-а ызыты

тжірибелерді йымдастыру бойынша материалдар т.б. орналастырылан сайттар.

азіргі уаытта интернет-ресурстарды оу процесінде пайдалануды

дістері мен формалары жасалу стінде. ртрлі пндер бойынша оу процесінде интернет ресурстарды олдану бойынша «Интернет-білім беру сратары (http://center.fio.ru/vio)» электронды журналынан табуа болады.

Апаратты технологияларды оу рдісінде пайдалану дістемесі бойынша интернет-ресурстар мен дебиеттерге кптеген сілтемелерді «Ашы колледж (http://www.college.ru/)» сайтынан жне баса да интернет-ресурстарыны білім беру каталогтарынан круге болады.

Мндай электронды журналдар мен ашытан оыту курстарында интернет-ресурстарды олдану арылы ткізілетін презентация-сабатар, зерттеу сабатары, виртуалды эксперимент, лабораториялы саба, таырыпты жоба, электронды викторина, білім баылау, факультатив, желілік жоба, жекелеп оыту, осымша саба сияты сабатар трлері сынылады.

рине баса да формалар болуы ммкін, мысалы, «виртуалды экскурсия», желілік ойын, пресс-конференция, шыармашылы есеп-саба, ашыты олимпиадалар, телекоммуникациялы жобалар жне басалар.

Интернет ресурстары малімдер шін зіні квалификациясын ктеру масатында олданылуы ммкін(желілік дістемелік бірлестіктер, виртуалды педагогикалы кеестер, ашытан оыту, желілік жобалара атысу т.б.) ашытан оыту курстарында білім беру интернет-ресурстарын келесі трде пайдалануа кеес береді:

— сабатара дайынды жргізуде, яни, ажетті дидактикалы материалдарды ары арай offline режиміндегі сабатарда пайдалана алатындай жинатау;

— желіден компьютерлік оыту жне модельдеуші бадарламаларды ары арай сабата олдану шін кшіріп алу;

— желі ресурстарын пайдалану арылы online режимінде саба ткізу, мысала анимациялар, апплеттер немесе интерактивті виртуалды лабораториялар пайдалану арылы саба ткізу;

— оыту мен білім дегейін тексеруді ашытан оыту сабатары мен тесттері арылы йымдастыру;

— оушыларды й тапсырмасын орындау шін желіні білім беру ресурстарына баыттау;

— оушылармен сыныптан тыс жмыстарда интернет-ресурстарды пайдалану, мысалы, жоба руда; оушыларды ашыты олимпиадалар мен викториналара атысуын йымдастыру;

— ауымды желіні ресурстарын ртрлі телеконференциялар мен виртуалды педагогикалы кеестерге атысу арылы немесе чаттарда жне электронды почта арылы ріптестермен пікір алмасып, сондай-а дістемелік бірлестіктер сайттарында орналасан кптеген материалды оып- йрену арылы зіндік ксіптік дегейді ктеру шін пайдалану.

Жалпы апаратты білім беру мен интернет-ресурстарды оу рдісінде олданудан ктілетін нтижелер:

Білім беру ортасыныны оамны аымдаы сранысына бейімделуі;

Трлі леуметтік топтар мен трлі айма кілдеріне білім алу ммкіндігіні те дрежеде болуы;

здіксіз білім беру жйесін олдау;

Білім беру процесіні тиімділігін арттыру;

Малімдер мен мектеп кімшілігі шін компьютерлік технологияны олдану арылы апаратты сатау жне деу жмысыны тиімділігіні артуы;

Оыту сапасыны артуы, малімні з пні саласында білімні жинаталуы, оытуды азіргі дістерін мегеруі мен педагогикалы процесті компьютерлік технология кмегімен йымдастыруы;

Педагогтар мен оушыларды 21 асырды апаратты технологиясына инновациялы жне базалы дайын болуы.

Оушыларды оу материалын крнекі мультимедиялы ралдарды олдану арылы жасы мегеруі;

Апарат ресурстарына локальді желі немесе Интернет арылы шыуы 21 асырды медиасауаттылы, сын жне жйелі ойлау, шыармашылы міндеттерді шешуге абілеттілігі, командада жмыс жасай білу, дербестік, тере ойлай білу, азаматты сананы болуы сияты асиеттерден тратын сапасы мен білігіні даму дегейі;

лемдік білім беру кеістігінде кіріктірілу;

Халыты оу мекемелері сынан білім беру ызметіні кешенімен амтамасыз етілуі;

Педагогтер мен оушыларды оу жоспары мен оу бадарламаларыны, оу дістемелік кешенмен жне т.б. еркін тадауыны амтамасыз етілуі;

Оытушылар мен оушыларды оу-танымды іс-рекет мотивациясыны, арым-атынас мотивациясыны, ол жеткізу мотивациясыны жоары дегейі.