WordPad мтіндік редакторында жмыс жасау технологиясы.

WordPad мтіндік редакторы арапайым мтіндік жаттарды жасауа пайдаланылады. WordPad жаттарында мтінді тзетуге жне абзацты, шекараны жылжытуа, ртрлі аріпті олдануа, сонымен атар графиктік бейнелерді оюа болады.WordPad редакторын іске осу шін тмендегі амалдарды орындау ажет:

Іске осу Бадарламалар Стандартты WordPad.

Редакторды іске осаннан кейін дисплей экранында мтіндік редактор WordPad терезесі шыады.

Терезе тмендегі элементтерден трады: таырып жолы, мзір, ралдар татасы, пішімдеу татасы, сызыш жне терезені жмыс блігі.Терезені жмыс блігі лкен орын алады да, оан мтін теріледі. Терезені таырып жолында жат аты жне WordPad бадарламасыны аты крінеді.

ралдар татасында жиі пайдаланылатын мірлерді шаыру батырмалары орналасан. рбір батырманы міндетін білу шін, тышан крсеткішін сол батырма стіне орналастырса, аз уаыттан со кішкене тртбрыш ішінде оны аты жазылады. Батырманы аты оны орындайтын ызметін бейнелейді.

Терезеде орналасан екінші тата – пішімдеу татасы. Бл татада мтінді пішімдеу мірлеріне тез атынасу батырмалары орналасан.

WordPad редакторында жат жасау шін тмендегі негізгі сатыларды орындау ажет:

1. аріп жне оны лшемін тадау.

2. Мтінді енгізу, оны тзету-редакциялау.

3. Мтінді пішімдеу.

4. жатты сатау жне ашу.

5. Баспаа беру (басу).

Осы сатыларды толы арастыралы.

1.аріп жне оны лшемін (размерін) тадау.

аза, орыс, аылшын ріптерімен мтінді енгізу шін, оларды ажеттісін тадап алу ажет. Яни, пернетата индикаторындаы Ru, En немесе Ko батырмасыны бірін басу ажет.

аза тілінде мтін жазу шін, ралдар татасында аріп батырмасын шертіп, Times New Roman арпін тадайды жне пернетата индикаторында Ko батырмаларын шертеді. Бдан кейін созылан мзірден аріп лшемі мзірін ашып, аріпті ажетті лшемін айналдырма батырмасыны кмегімен тадайды. Бір мезгілде ріпті тсін, трін, лшемін згерту шін Пішімаріпмірін орындайды. Бл мезгілде экранда сйлесу аріп терезесі пайда болады, одан ажетті параметрлерді тадап алуа болады.

2.Мтінді енгізу жне редакциялау

Мтін пернетатадан енгізіледі. Кейбір пернелер WordPad осымшасында жмыс атаранда ажет болады, соларды арастыралы.Мтінні жолдарын енгізгенде, олар автоматты трде тмен жылжып отырады. <Enter> пернесін тек абзац соында немесе жаа жол алу шін басады.

Бас ріп теру шін, <Shift> пернесін басып трып, ажетті ріпті тереді. Барлы жолды ріптерін бас ріппен теру шін, <Caps Lock> пернесін басып ояды, ал кіші ріпке кшу шін, оны екінші рет басады.<Backspace> пернесі арылы ате ріпті, символды алып тастауа болады. Егер осы пернені кп басып трсаыз, онда мезер тран орынны сол жаындаы мтін шеді.

ріптерді, мтінді алып тастау шін <Delete> пернесін пайдалануа да болады. Егер алып тастайтын ріпті алдына мезерді ойып, <Delete> пернесін басса, оны соындаы ріп(таба) шеді. Егер осы пернені кп басып трсаыз, онда мезер тран орныны о жаындаы барлы табалар шеді.Мтінні бтін блігінде шіруге болады, ол шін шірілетін мтінні блігін тышанны кмегімен белгілеп, <Delete>пернесін басады.

3. Мтінді пішімдеу.

Мтіндерді жазанда, табаларды, ріптерді трлерін (пішімін) тадауа болады, яни жартылай ара, курсив(клбеу), асты сызылан, сонымен атар мтінді беттерді шеттері бойынша тегістеуге болады. Мтіндерге жоарыдаы рдістерді пайдалану мтінді пішімдеу деп аталады.

Мтінді пішімдеуді е жылдам дістері пішімдеу татасындаы: жартылай ара, курсив жне астын сызу батырмаларын олдану болып табылады.

Мтінді туралау шін ралдар татасында туралау батырмалары бар, онда мыналар: сол жаы, о жаы, ортасы, ені бойынша туралау. Бл мірлерді ПішімАбзац мзіріндегі туралау алаында да тадауа болады.Бл терезеде шекараны о жа жне сол жа шеттерінен кейін жне тек бірінші атар шін сол жа шекарадан ілгері ызыл жол оюа болады.

4. жаттарды ашу жне сатау

жатты жазып боланнан кейін, оан ат беріп, файл трінде дискіге сатау ажет. Файл аты мазмнына сйкес болуы керек. Файл аты ретінде бір табадан 255 табаа дейін кез келген тізбекті пайдалануа болады, біра ат анша кп табалар тізбегінен трса, пайдалануа сонша олайсыз болады.

WordPad редакторында бірінші рет терілген мтінді сатап ою шін, Файл мзірінен алай сатау мірін тадайды. Бл жадайда экранда алай сатаусйлесу терезесі пайда боады.

5.жаттарды баспаа беру

жат руды соы сатысы – оны баспаа беру. жатты аазда алай крінетіндігін білу немесе аазды немдеу масатында, мтінді принтерге жіберу алдында, ФайАлдын ала кру мірін орындайды немесе ралдар татасынан алдын ала кру батырмасын шертеді. Бл кезде жат принтерге алай берілетін болса, экранда сондай трде крінеді.

Егер сізде бір ана принтер болып, бір дана жат шыару ажет болса, онда ралдар татасындаыБаспа батырмасын басу жеткілікті.Егер сізде бірнеше принтер болып, жатты бірнеше данасын басу ажет болса, онда ФайлБаспа мірін орындау керек. Баспа сйлесу терезесінде тменгі параметрлерді беруге болады.Аты алаынан ажетті принтерді тадайды.Кшірме саны алаында кшірме санын крсетеді(нсіз келісім бойынша бір ана дана шыады). Егер жатты бір дана етіп тгелдей басып, одан со оны екінші, шінші жне т.с.с. даналарын алу керек болса, жалаушаны кшірмелері бойынша анытау жадайына орналастырады. Ал егер алдымен 1-бетті кшірмесіні данасын, одан со келесі беттерді барлы даналарын шыаруа тура келсе, жалаушаны алып тастау керек.Басу блігінде жатты ай блігі баспаа берілетіндігі крсетіледі. жатты толы басу шін іс-рекеттен Барлыы, ал бліп алан блігін басу шін Ерекшеленген зінді дерегін тадайды. Мтіндегі бірнеше бетті басу шін іс-рекеттен беттер мірін тадап, ай беттен бастап, ай бетке дейін басу ажеттігін крсетеді.

 

62. «Paint» графикалы редакторында жмыс технологиясы.

Paint (Paintbrush) – Windows жйесіні стандартты бадарламалар тобына кіретін арапайым нктелік графикалы редактор. Paint зіні ммкіндіктері жаынан ксіби графикалы редактордан біршама тмендеу боланымен ол едуір крделі рі тартымды, трлі-тсті жне а-ара суреттерді, схемаларды, сызбаларды даярлауа ммкіндік береді. Бл редакторды игеру онша иын емес, оны рамында сурет салу, сызу жне оларды ндеуге арналан стандартты арапайым аспаптар жиыны бар, дайындалан бейнелер файлдарды ке тараан графикалы форматында саталады.

Редакторды іске осу шін Іске осу Бадарламалар Стандартты Paint мірлер тізбегін орындаса, экранда бадарламаны терезесі пайда болады.

Терезені сол жа шеткі абырасында ралдар татасы орналасан. Одан сіздер Paint-та кездесетін барлы сурет салу ралдарын кре аласыздар. Кез келген ралды тадау шін соны белгісіне тышан курсорын жеткізіп, оны шерту жеткілікті. Осыдан кейін тадап алынан ралды бейнесі(белгісі) айын тспен ерекшеленеді.

Терезені тменгі жатауы бойымен тстер палитрасы орналасан. Paint-та бір уаытта екі тспен сурет салуа болады: алам тсімен (мнан былай оны ысаша негізгі тс деп атаймыз) жне фон тсімен (мнан былай оны фонды тс деп атаймыз). Палитраны сол жа шетінде бірі екіншісіні ішіне орналасан кішене екі тіктртбрыш тр, оларды стінгісі – негізгі тсті, ал астынысы – фонды тстерді крсетеді. Кез келген стте тстерді згерту ммкіндігі бар. Ол шін курсорды палитрадаы жаа тске апарып, тышанны сол жа батырмасын шерте отырып негізгі тсті, ал о жа батырмасын басу арылы – фонды тсті згертуге болады.

Paint графикалы редакторыны ралдарымен жмыс жасау технологиясын арастырайы. ралдар татасы арапайым суретшіні ралдарыны жиынына сас болып келеді. Мндаы рбір ралды ызметіне тоталайы.

Аспап	Міндеті	Баптау
арындаш	Бір нктені алындыындай сызы жргізуге ммкін жасайды. Сызы ата тігінен немесе клдене болуы шін сурет салу кезінде SHIFT пернелігін басулы стау ажет. Бл тсіл баса кп бадарламаларда да олданылады.	-
ылалам	арындашты жргізген сызыынан да алы сызы жргізуге ммкін жасайды. Бл сызыты трі аспаптар татасыны астында орналасан терезеден тадалатын ылаламны формасымен аныталады.
шіргіш	Бейнені шіру шін ызмет етеді. шіргішті лшемін аспаптар татасыны тменгі жаындаы терезеден тадайды.
Шашыратыш	Аспаптар татасыны тменгі жаындаы терезедегі да трлеріне сйкес жасайды. Шашыратыш аспабын бейне-леуді наты формасы ажет емес жадайларда, яни ттін, блттар, ааштар жне т.б. салуда пайдаланан тиімді.
йыш	Суретті тйы контурына негізгі тсті яды. Егер де контур тйы болмаса, онда барлы бос аймаа яды.	-
Тзу сызы	Батырманы сол жаымен негізгі тсті, о жаымен фонды тсті тзу сызыты салады. Аспаптар татасыны астында орналасан терезеден сызыты алындыын тадауа болады.
исы сызы	Батырманы сол жаымен негізгі тсті, о жаымен фонды тсті исы сызыты салады. исы сызыты формасын 2 рет ана згерте аласын. Аспаптар татасыны астында орналасан терезеден исы сызыты алындыын тадауа болады.
Тік тртбрыш	Батырманы сол жаымен негізгі тсті, о жаымен фонды тсті (Shift-ті басып трып квадрат) тік тртбрыш салады. Аспаптар татасыны астында орналасан терезеден: тік трбрышты контурын, боялан тік тртбрыш т.б. тадауа болады.
Сопаша	Батырманы сол жаымен негізгі тсті, о жаымен фонды тсті (Shift-ті басып трып дгелек) эллипс салады. Аспаптар татасыны астында орналасан терезеден: эллипсті контурын, боялан эллипс т.б. тадауа болады.
ырлары иілген тртбрыш	Батырманы сол жаымен негізгі тсті, о жаымен фонды тсті ырлары иілген тртбрыш салады. Аспаптар татасыны астында орналасан терезеден: ырлары иілген тртбрыш контурын, боялан ырлары иілген тртбрыш т.б. тадауа болады.
Кпбрыш	Батырманы сол жаымен негізгі тсті, о жаымен фонды тсті кпбрыш салады. Аспаптар татасыны астында орналасан терезеден: кпбрыш контурын, боялан кпбрыш т.б. тадауа болады.
Жазу	Суреттерге осымша мтін жазуа ммкіндік береді.
Пипетка	Суреттен байау тсін алуа жне бл тсті негізгі тс ретінде орнатуа ммкіндік береді.	-
лкейткіш шыны	Суретті масштабын лкейтуге, мысалы са бліктерін айтадан салуа ммкіндік береді.	-
Еркін айматы ерекшелеу	Суретті зіндісін ерекшелеп алу шін тртбрышты айшы батырмасы олданылады.
Еркін айматы ерекшелеу	Фигуралы айшы кмегімен суретті зіндісін ерекшелеу ылаламмен жмыс істеу сияты орындалады (ерекшеленген ауматы исы тйы сызыпен оршап шыу).