Туризмдегі сатандыру. Туристік сатандыру трлері.

Туристік фирмалар зады тла ретінде сатандыру компанияларыны кптеген ызметтерімен олданады. Туристік бизнесте сатандыруды ерікті жне міндетті трлеріні осымша трлері бар. Туризм жйесінде сатандыру келесі трлерге жіктеледі:

1. турист пен оны млкін сатандыру;

2. туристік фирмаларды ауіп-атерден сатандыру;

3. шетелдік сапарлара баратын туристерді сатандыру;

4. шетелдік туристерді сатандыру;

5. азаматты жауапкершілікті сатандыру;

6. автоклік иелеріні азаматты жауапкершіліктерін сатандыру;

7. ауіпті жадайларда туристерге медициналы шыындарын теп беретін сатандыру.

Сатандыру ерікті жне міндетті болады. рекеттегі жаттара сйкес сатандыруды міндетті тріне мыналар жатады:

1. автоклік иелеріні азаматты жауапкершіліктерін сатандыру;

2. кліктік сапарларды сатандыру.

Туристерді сатандыруды баса трлері ерікті болып келеді. Турист млкін сатандыру турситі млкіне заым келуі немесе жоалуы шін жауапкершілікті алады. Бндай сатандыру келісім-шартыны рекеті сатанушыны траты тратын жерінен шыан кезінен басталып, оны айтадан траты жеріне келгенінде аяталады. Бл келісім-шарты бойынша туристі зімен алан жеке мліктері мен туристік мліктер сатандырылады. Жк деп туристерді тіркелген жне тіркелмеген зат-мліктерін айтамыз. Сонымен атар, туристі киіміндегі жне стіндегі заттары мен саяхат кезінде алынан заттары да сатандыруа жатады.

Сатандыру жауапкершілігі трлеріне апаттар, жарылыстар, табиатты апатты былыстары, тонау, рлытар жне баса да алдын ала жоспарланан аскнемдік рекеттер т.б. жатады.

Туристік фирмаларды ауіп-атерден сатандыруа аржылы ауіптер, туристерді, оларды туыстарыны, шінші адамдарды іздеулері жатады.

33. Дниежзілік туризм бойынша Манильдік деклорацияция.

1980 жылы 27 ыркйек пен 10 азан аралыында Манилада (Филиппины) болып ткен Дниежзілік туристік йымны туризм жніндегі Дниежзілік конференциясында 107 мемлекетті жне 91 адаалаушы делегацияны атысуымен арынды дамып рі згеріп отыран лемдегі атарар рліні барлы маынасындаы наты крінісін айындау шін, сондай-а азіргі оамдаы елдер мен халытар міріні экономикалы саласынан асып кеткен ызмет ретінде туризмді дамытудаы мемлекеттерді жауапкершілігін арау,халыаралы жадайды жасартуа баытталан барлы мемлекеттерді кш біріктіруіні арасында халыаралы туризм бейбітшілік пен ауіпсіздік жадайда дамитындыын ескере отырып, халыаралы ынтыматасты пен достыты дамыту, адам ыын сатау, рметтеу жне барлы мемлекеттер арасындаы зара тсіністік рухында, бкіл дние жзінде лемдік туризмні бейбітшілікті амтамасыз етуге себепкер болатын факторын ескере отырып, лемдік туризмні дамыан жне дамып келе жатан мемлекеттер арасындаы экономикалы айырмашылыты ысартуа ыпал ететін жаа халыаралы экономикалы тртіпті орнатуа зіні лесін осатындыына жне экономиканы тез жне арынды дамуын амтамасыз ететіндігіне сене отырып, лемдік туризмні тек ана мемлекеттер арасындаы ділдік, те туелсіздік, ішкі істеріне араласпаушылы жне экономикалы жне леуметтік жйелеріне арамастан оларды тпкі масаты барлы халытарды адами трмыс жадайын жасарту болып табылса жоарыда баяндаландарды негізге ала отырып, тмендегілерді басшылыа алуа жне жариялауа келіседі:

34 Туризм бойынша Гаага декларациясы.

1989 жылды 10-14 суірінде Гаага аласында (Нидерланды) ткен Туризм жніндегі парламентаралы конференция Нидерландтарды парламентаралы тобыны шаыруымен Парламентаралы Одапен (ПАО) жне Дниежзілік туристік йыммен (ДТ) бірлесе отырып,

- жеке, сондай-а жымды туристік саяхат, сапарлар жне келулерді йымдастыру барлы елдерді мдделеріне жауап береді, халыаралы оамдастыа мше мемлекеттер арасында зара тсіністік пен сенімділікті алыптастыру, сондай-а бкіл лемде бейбітшілікті орнытыру арылы экономикалы, леуметтік жне мдени дамытуа лес оса отырып,

- осы ызметті жзеге асыру кезінде туризм саласын дамытудаы дамушы елдерді ерекше мселелерін ескере отырып,

- 1948 жылы 10 желтосанда Б Бас Ассамблеясы абылдаан Адам ыыны жалпы декларациясын, соны ішінде оны 24 бабын еске сала отырып, яни: “рбір адамны соны ішінде шектеулі жмыс уаытына жне кезедік арылы демалысты оса аланда демалуына жне бос уаыта ыы бар”, сонымен бірге Б Бас Ассамблеясыны 1966 жылы 16 желтосанда абылдаан Халыаралы леуметтік, экономикалы жне мдени ытар туралы пактіні 12 бабындаы “рбір адам з елін оса аланда, кез келген елден кетуге еркі бар” дегенді ескере отырып,

- Халыаралы туризм жне саяхат жніндегі Б конференциясы (Рим,1963 жылы ыркйек)абылдаан арарлар мен сынымдарды жне соны ішінде лемні ртрлі елдерінде туризмді дамытуа жрдем крсету жне халыаралы туризмге атысты кіметтік рсімдерді жеілдетуді ескере отырып,

- туризмні ізгілік мнін атап крсеткен, барлы халытарды жаа сапалы асиеті мен бейбітшілікті жне халыаралы тсіністікті ныайтудаы туризмні рлін таныан жне оны дамытудаы, сіресе туризмні мні туралы лем халытарыны хабардар болуын жне адамзатты ндылыы ретінде туристік ресурстарды сатау жне байыту, халыаралы экономикалы жаа тртіпке жауап беретін мемлекеттерді міндетін айындап берген лемдік туризм жніндегі Манила декларациясындаы жне Акапуьлко жатындаы,Турист кодексі мен Туризм хартиясында жазылан аидаттара сйене отырып.

36.Туристік ызметтерді крсетуге арналан типтік келісімшарт

Туристік келісімшарт – бл екі жаты да (турфирма мен турист) келісімге келуі, турды жадайы туралы мліметі, сонымен атар баса да натыланан жадайлар, олара ы, жауапкершілік пен екі жаты міндеттілігі. Туристік келісім­шартта турфирманы клиент алдында наты жауапкершілік болуы тиіс, сондытан кп жадайда турдаы жоспарланан згертулер турфирма ателігінен болмайды. Тур бірнеше ндірушілер ызметтерінен трады, оларды кейбіреуі баса елде немесе баса аймата орналасады жне бір-бірімен байланысы жо. Саяхат­тауды табысты болуы баса да факторлара байланысты (ауа райы, саяси жне елдегі экономикалы, халыаралы лтты жадайлара). детте турфирманы з типтік келісім­шарты болады, турист оан келісуі немесе келіспеуі ммкін. Таы бір айта кететін жадай, ол турфирма келісімшарты «ы, міндеттемелер мен екі жаты жауапкершілігі» атты пунктіде здеріне кбірек ы алдыруа тырысады, ал туристке барынша кбірек міндеттемелер жктейді. Кбінесе осы пункт наты жоспарланбаан жне жалпылама болып келеді, сондытан туристер шаымдарыны негізгі кзі болып табылады. Басы­лымдарда, мамандандырылан басылымдарда турфирма мен клиент арасында наты дрыс келістірілген келісімшарта отыру туралы кптеген гімелер озалан. Біра азастан туристі турфирмамен отыран келісімшарта ол ояр алдында дрыс назар аудармайды. Шаымдар талдауыны крсетуі бойынша кптеген жадайларда шаымдар осы жайттар бойынша негіз­деледі. зіні ытары мен міндеттерін толы білмеген турист келесіз жадайлара душар болады.