Бизнес жоспар кезеі рылымы тсінігі

Бизнес-жоспар – аылшын тілінде «bisness» табыс табуа баытталан нарыты келіссздер жргізу бадарламасы, ксіпкерліктегі амалдар мен тсілдер жиынтыы. Бизнес-жоспарды жасауда е бастысы – масаттар мен міндеттерді наты анытап алу. Бизнес-жоспар компанияны з кшімен немесе арнайы маманданан мекемелерді кмегімен жасалады. Олар: сауда палаталары, салалы ассоциациялар немесе орлар, консалтингтік компаниялар.

Бизнес-жоспарды клемі масата байланысты, жоспарды нтижесі масата жету болып табылады. Жалпы ереже бойынша бизнес-жоспар бірнеше жыла (3-5 жыла) жасалады, ал бірінші жылды жоспары наты жоспарды жаты ретінде маызды.

Ксіпкерлік тжірибе бойынша да, ылыми дебиеттерде де бизнес-жоспарды рылымы мен мазмнына біртекті нсаулар жо, себебі рбір бизнес-жоспарды масаты, ксіпкерді тадап алатын ндіріс саласы, йымны даму стратегиясы ртрлі, райсысыны з ерекшеліктері болады.

Ксіпкер жеке зіні ісіне бизнес-жоспар дайындау кезінде мынандай блімдерді арастыру керек:

1) йымны жалпы сипаттамасы (Резюме).

Бл блім барлы баса блімдерді дайындап боланан кейін дайындалады. Негізгі баыт – аныталан масат жне стратегияа жету жолдары.

2) Тауарды сипаттамасы. Бл йымны е маызды іс-рекеттеріні нтижесі. Жмыса кірісер алдында ксіпкер ндіретін тауары мен крсететін ызметтері туралы ттынушылара аны, жан-жаты толы сипаттма беруі керек.

3) Тауар ткізу нарыы.

Ксіпкерлік йым ттынушалар шін жмыс істейтін, сондытан сатып алушыларды анытап, нарыты талдауы, ндірілген тауары мен ызметтері нарытан “шыып алмауы” жадайын алдын-ала арастыру керек. детте ереже бойынша нарыты зерттеу 4 кезеге блінетінін естен шыармау керек.

4) ткізу нарыындаы бсеке.

Нары сатушылар мен сатып алушыларды арым-атынасын крсететін крделі механизм. Сатушы ретінде кптеген коммерциялы йымдар мен жеке ксіпкерлер болуы ммкін. Сондытан бсекелес ксіпкерлерді іс-рекеттерін алдын ала зерттеп, талдау ажет. Бл блімде нарыты конъюктураны талдау, нарыты стратегия мен тактика, бсекелестерді сипаттамасы крсетілуі тиіс.

5) Маркетингтік жоспар.

Бл блімде ксіпкер ріптестеріне жне инвесторлара маркетинг жоспарын, оны негізгі элементтерін тсіндіруі тиіс. рбір тауар тріне арнайы жоспар болуы керек, сонымен бірге тауарлара байланысты нарыты згерістер, жаа тауар ндірісін дамыту мселелері арастырылып , осыларды барлы жиынтыы маркетингтік жоспар деп аталады.

6) ндірістік жоспар.

Бл тек ана ндіріспен шылданатын ксіпкерлер шін ажет . Басты міндет ріптестерге ажетті тауарды тиісті млшерде талап етілген сапада мезгілінде ндіретінін длелдеу. Яни ажетті тауарды ндіру процесін, ндірісті йымдастыру. Бл блімні мліметтері 2-3 жыла жоспарланады, ал ірі ксіпорындар шін 4-5 жыла есептеледі.

ндіріс барысында алай жргізетіні, схемасы, шикізат айдан келетіні, андай нім ндіріліп, айда ашан жіберілетіні туралы наты мліметтер крсетіледі. Сырты эксперттер нары талабына сай технологиялы схеманы, ебекшыыныны азаю дегейін, німдер ассортименті згерісіне баса кіл аударады. Сондытан ндірістік жоспарда нім ндіру шін ндірісті дамыту мселелері толы крсетілуі тиіс.

7) йымдастырушылы жоспары.

Бл бизнес жоспарды бл блімінде йымды басару дегейі, ксіпкер мен йым мшелеріні білімі, тжірибесі, ксіби мамандану дегейлері крсетіледі. Шаын ксіпкерлікте рбір маманны ролі маманды дегейі те маызды, сондытан ызметкерлерді лсіз жне кшті жатарын анытап, наты сипаттама берген дрыс.

8) Ксіпкерліктегі туекелділік.

Бл блімде ксіпкерлік іс-рекеттердегі ммкін болатын ауіптерге туекелділік жадайлары сипатталады, ртрлі сырты жне ішкі ауіпті жадайлар мен оны зардаптарын жою жолдарын немесе алдын алу мселелері аралады.

Бизнес–жоспар дайындау кезінде ксіпкерлік істердегі туекелділік жадайларын басару мселелеріне айтарлытай кіл блінуі тиіс.

9) аржылы жоспар.

Бл блім е орытынды ксіпорын іс-рекеттеріні нтижесін крсететін блім болып табылады. аржы блімінде ксіпкерлік іс-рекеттерді даму стратегиясы, аншалыты жзеге асырыланы крінеді.

10) осымшалар.

осымшаларда бизнес-жоспарды кейбір блімдерін натылай тсетін мліметтер болады. Оларды рамы мен млшері кздеген масата, бизнес ісіні мазмнына байланысты.

Бизнес-жоспарды сырты бетінде бизнес-жоспардаы мліметтерді ксіпкерлік пия екенін, сол істі иесіне ана арналанын крсетуді мытпаан жн.

43. Автосаяхаттарды жобалау ерекшелкреті.12 сурак Туристерге ымет крсетуге баытталан автоызметтер тізбегі келесі баыттарды арастырады:

1) Автобусты саяхаттар йымы;

2) Туристі зіні жеке меншік клігінде саяхат жасау йымдары;

3) автокліктерді жала беру.

Автобуспен саяхаттар. Халыаралы автобусты туризм - туризмні жаадан дамып келе жатан трі. Ол ХХ асырды 70-ші жылдарынан бастап дами бастады. Осы уаыта дейін р трлі мемлекеттерде автобустар негізінде экскурсиялар, трансферт жне жергілікті саяхаттар шін пайдаланылды.

Шенген келісімінен кейін автобус тасымалдарыны дамуында жаа згерістер болды. 90 жылдары автобус туризміні орташа жылды сімі 1,5% рады.

Клік минибетлеріні Еуропадаы конференциясы (1984ж) автобусты туризмні негізгі ш трін крсетті:

· Рейстік автобустармен саяхаттар;

· Автобуспен топты саяхаттарды жзеге асыру;

· Арнайы (чартерлік) рейстер.

Автобуспен туризмні экскурсиялы трі ретінде халыты ол жетімді клігі ретінде немі траты дамып отырады. Оны клеміні суі азірге дейін аны байалады. Автобусты турларыны танымал трлеріні бірі Еуропа алаларына экскурсия танымды масаттара 2-3кндік сапарлар. Танымдылы бойынша 2-ші орында Еуропа алаларына экскурсиялы танымды масаттарда 1-2 аптаа жаласатын маршрутты турлар.

Автобусты турларды йымдастыру барысында баса тасымалдаушылар сияты маусымды згерістер маызды рол атармайды. Автобусты турлар бкіл жыл бойына йымдастырыла береді. Тек ана атар жне апан айларында сраныс аз болады.

Мамандарды пікірі бойынша автобусты турлар нарыында бсеке маршрутты р трлілігіне жне ызмет крсету сапасынан крінеді.