ДТ-ны масаты, ызметі жне негізгі жетістіктері.

ДТ-ны негізгі масаты, Жарлыты 3 блімінде крсетілгендей, экономикалы дамуа, халыаралы бейбетшілікке жне нсіліне, тіліне, дініне, жынысына арамастан адамдар ыы мен бостандыыны саталуына з лесін осу шін туризмді дамытуа кш жмсау. Соан оса ДТ келесі масаттарды кздейді:

- Туризмні дние жзіндегі тыныштыа, зара тсінушілікке, адамдарды денсаулыына жне глденуіне серін жылдамдату жне кеейту;

- Саяхат уаытында білім алуды жне мдениетті адамдара ол жетімді ылу;

- Шетелдік туризмді ажетті материалды-техникалы базамен амтамасыз етуде лемні аздап дамыан аудандарын байланыстыратын клік жолдарын дамыту;

- Туристтерді абылдайтын елдерді ммкіншіліктерін кеейту жне осылайша оларды экономикасына лес осу;

- Мемлекеттер арасында ынтыматасты бойынша халыаралы агенттік рлін атару;

- Туризм саласындаы лтты йымдарды е маыздыларына ызмет крсету;

- Пленум жне отырыстарды таырыптарын анытау, сондай-а атысушы-мемлекетті туристік мдделерін бадарлау (лтты туристтік йымдар сияты, саяхаттанушыларды мдделерін білдіретін ксіптік секторлар жне йымдар);

- Туроператорларды ртрлі бірлестіктері арасындаы траты зара байланысты орнату;

- Барлы жоарыдаДТ ызметіні маызды баыттары:

- туристік алмасу мен формальдылытарды жеілдету;

- туризмдегі басаруды за жзінде реттеуді анытау, соны ішінде ттенше жадайлар туындаан кезде де (эпидемия, су тасыны);

- туризмге атысы бар мемлекеттер арасында екіжаты келісім орнату кезінде мемлекеттік саясат руа кмек крсету.

Рылымы.

ДТ-ны ызмет атарушы органдары:

- Бас Ассамблея;

- Атарушы кеес;

- Секретариат;

аталан шараларды дрыс жолмен жзеге асыру.

ДТ-ны міндеттері:

-бл йымны мше-елдеріне кмек крсету ;

-зерттеушілік ызмет, яни: лемдік туризмді, туристік нарыты, мекемелерді, туризмді дамыту мен жоспарлауды зерттеу;

-статистикалы мліметтермен амтамасыз ету;

-елдермен жргізілетін саясаттыотайландыру;

-туризмні экономикаа жасы сер етуін максималды жасартуды масат ететін елдерге кмек крсету;

-туризм саласындаы білім беруді олдау жне туризм ызметкерлеріні біліктілігін ктеру;

50. «Басару функциясы» ымына анытама берііз.Туризм леуметтiк-экономикалы жйе ретінде.

Басару – адамдарды ксіптік ызметі. Басару – бл жымдаы адамдара жне жекелеген адамдара, оларды бірлескен (ебек) жмыс процесінде масатты жйелі ыпал ету. Басару функциясы – басару ызметіні наты трі, оны жзеге асыру шін арнайы амалдар мен дістер, сондай-а тиісті йымды жмыстар олданылады. Іскер менеджер кздеген масатына жету шін басару функцияларын блжытпай орындауы тиіс. Басару процесі жзеге асу шін мынандай негізгі функциялар орындалуы ажет:

1. Жоспарлау

2. йымдастыру

3. Мотивация

4. Баылау

Туризмні негізгі масаты – бл демалу, ажеттілікті анааттандыру, сауытыру жне емдеу, маманда-іскерлік шараларды йымдастыру болып табылады. Туризм масаттары оамды моральа жне жасы тртіптерге (добрый порядок) сай болуы ажет. Халыаралы ыта ркениетті елдерде «жасы тртіп», «аылды табыс» жне «оам моральі» категориялары ыты нормаларда бекітілген.

Туризм – кптеген елдерде ауматы жмысбастылыын, она йлер мен отельдерді, ресторандарды, шетел валюталарымен амтамасыз етуші экономика раушысы болып табылады. Туризмні ішкі экономикалы табиаты туристті з ашасын баран еліне немесе аумаында алдыру міндеті деп тсіндіреді. Туризм жергілікті туристік ресурстарды пайдалануа негізделген, онын орнына сол ел немесе аума пайда табуы керек. Сондытан туристті барып отыран мекенінен ебек аы алуа еш ыы жо. Туризм — туристтерді ажеттілігін материалды жне материалды емес трде анааттандырушы экономиканы ндірістік емес сферасы. Туризм німі — бл зінде транспортты, она й шаруашылыы, сауда, экскурсиялы, спортты, комуникабельді, сауытыру ызметтерін біріктіруші ызметтер жыйынтыы болып табылады.

51. Туризмді дамытуа ыпал ететiн факторлар.Туризмні классификациясы.

туризм саласыны дамуына сер етуші бірнеше факторларды бліп арастыруа болады.

Саяси факторлар. Мемлекеттегі траты саяси жадай- туризмні дамуыны алышарттарыны е бастысы деп айтса болады. Сонымен атар, туризмні дамуына осы мемлекетті баса мемлекеттермен орнатан байланыстары мен атынастарыда сер етеді.

Экономикалы фактор. Дамыан елдердегі мірді жоары дегейі сол ел азаматтарына туристік саяхаттара кп аржы блуге ммкіндік береді.

Туризмге сырты экономикалы іс-шаралар, лем экономикасындаы интеграциялы жне жаандану рдістері атты сер етеді. Осындай рдістер айматы іскерлік белсенділігіне келеді, соан сйкес бизнес туризмні дамуына келеді.

леуметтік-демократиялы фактор. Туризмні дамуына халы саныны суі серін тигізеді, сіресе алалы жерде. аладаы мір аыны ауылдаыдан араанда те бетесті болып келеді. Осыан байланысты алалы трындар шін туризм жан-дние тепе-тедігін келуі ммкін.

Мдени фактор. Бл фактора адамдарды баса елді мдениетін тарихын, мірін зерттеу кезінде пайда болатын мдени, білім, эстетикалы ажеттіліктерін анааттандыруды жатызамыз.

ылыми-техникалы прогресс. азір ылыми-техникалы прогресті арасында жоары екпінмен алыс араашытыты аз уаытта жріп ту; ызмет крсету дегейіні жоарылауын байаймыз. Транспорттарда туристтерді жайлылыы шін жадайлар жасалуда.

Туризм трі жаынан р трлі белгілеріне арай классификацияланан. йымдастыру жаына арай туризм: а) йымдасіырылан (жоспарлы); б) оз жоспары бойынша (уесойлы); и) йымдастырылмаан (жабайы) болып блінеді. Кдтац уаыт тртібі бойынша белгілснеіін турфирмалар сынатын саяхат — йымдастырылан туризм деп аталады. йымдастырылмааннан айырмашылыы — уесой жне жабайы туристер оздеріні саяхатын зінше йымдастырады. уесой туристерді жабайы туристерден айырмашылытары болады. уесой туристер туристік йымдармен байланысты жмыс істейді. Жабайы туристер турфирмасыз, туристік йымдарсыз саяхагтайды.
Туризм жеке жне топты болып болінеді. Жеке бір адамны немесе бір жапяны (бес адамга дейін) оздеріні жеке жоспары бойынша саяхатын жеке туризм дейді, бір топ адамны саяхатын (6-7 адамнан бастап) топтык туризм деп атайды. Топты туризм, детге, атысушыларды тілек-талаптарыпа сйкес йымдастырылады. Бл турлар архео-логиялы, мдени-нер жне тарихи болуы ммкін.
Жылжымалылы белгісіне арай туризм стационарлы жне кшпелі болып болінеді. Туризмні стационарлы тріне емдеу туризмі жоне спортты-сауытыру туризміні кейбір трлері жатады. Кшпелі туризм немі козалысга болып, озіні орнын жиі ауыстырып трады. азіргі шакта теникалы ммкіндіктерді суіне арай кшпелі туризм кшейетін сияты.
Су туризміні серуендеу жііе спортты трлері дами тсті. Туризмні бл тріне кіретіндер: су-моторлы спорт, су- шаысы спорты, каноэда еспе, желкенді кеме спорты жне т. б Туризмні бл трі суа тсу, жаажай туризмімен штасады жне теіз, кол, озен жаасына орналаскан туристік кешендерде ке тараан.
Су астындаы андарды суретке тсіру, оларды мірімен Танысу масатын кздейтін су асты спортты туризмі йгілі болып келеді. Балы жне а аулау туризмі де барлыымыза Таныс. Туризмні сурет, кино, а аулау трлері оны танымалды тріне жатады. Шетсл туризміні ішіндегі е ымбат ірі — а аулау туризмі.
Соы жылдары тау шаысы туризмі жылдам дамуда. Арнайы тау шаысы курорттары салынуда. Альпинизм де туризмні копшілік тріне айналуда.
Сапарды затыына арай туризм ыса жне за мерзімді болып болінеді. Адамдарды ш тулікке дейін - пихата келуін ыса мерзімді туризм дейді. ыса мерзімді і циар туризмпі баралы трі болып саналады. за мерзімді туризм (іп туліктен арты) каникул немесе уза мерзімді демалыспен байланысты.
Саяхатты ара кашытыына арай туризм жаын жне алыс болып блінеді. Жаын саяхат з елімізге, алыс саяхат шетелдерге бару деген сз.
Туристік аындарды ритмі бойынша туризм жылды жне мезгілдік болып болінеді. Жылды дегеніміз жыл бойы гуристік аудандара саяхата, демалуа адамдарды барып груын айтады. Мезгілдік - ондай туристік жерге жылды бір кезеінде ана баруы.
Туристік саяхата атысушыларды жасына арай туризм былай болінеді: а) балалар мен жасспірімдер туризмі; б) жастар туризмі; в) ересектер туризмі.
Туристерді сапар желісінде орналасуы бойынша туризмді тмендегідей болуге болады: а) она й типті жне В) она й типті емес.
Туристік саяхатты крсетілген масатына арай туризм келесідей блінеді: а) рекреациялы, б) экскурсиялы жне в) [фііайы туризм. Рекреациялы туризмге - емделу жне цуытыру шін саяхат кіреді. Экскурсиялы туризм -1'пбиаты мен леуметгік-экономикалы трыдан ызыгы ирыидармен танысу масатымен саяхат, бл бтен аудандарга м месе елдерге саяхат жасау. Арнайы туризм - арнайы і..и іарлама жоне маршруг бойынша саяхат. Колік ызметіні тріне арай туризм автомобильмен, автобуспен, темір жолмен, теплоходпен саяхаттау болып блінеді.