Сыйымдылы. лшем бірлігі. Формуласы.

ткізгішті электрсыйымдылыы мынандай факторлара байланысты згереді:

1. ткізгішті электрсыйымдылыы оан екінші зарядталмаан ткізгішті жаындатанда артады;

2. Екінші ткізгішті жерге жалау бірінші ткізгішті электрсыйымдылыын арттырады;

3. атты диэлектрикті болуы жйені электрсыйымдылыын арттырады;

4. Диэлектрикті алыдыын азайтса, ткізгіштер жйесіні сыйымдылыы артады;

5. Диэлектрикті диэлектрик тімділігі артанда, жйені электрсыйымдылыы артады;

6. ткізгіштерді бір-бірімен айасу ауданын арттыранда жйені электрсыйымдылыы артады;

Конденсаторларды сырты механикалы серлерден орау шін оларды арнайы корпустармен аптайды. Конденсаторды схемада мына трде белгілейміз:

ГОСТ 2.728-74 бойынша белгіленуі	Сипаттамасы
	Траты сыйымдылыы бар конденсатор
	Поляризацияланан конденсатор
	Айнымалы сыйымдылыы бар конденсатор
	Варикап

Конденсатор трлері

Сипатты таайындалуына арай конденсаторларды шартты трде жалпы жне арнайы олданыстаы конденсаторлар деп блуге болады:

· Жалпы олданыстаы конденсаторлара ке тараан тмен вольтты конденсаторлар жатады жне олар ралдар мен аппараттарды кптеген трлерінде олданылады

· Ал алан конденсаторларды барлыы арнайы олданыстаы конденсаторлар деп аталады. Олара жоары вольтты, импульстік, бгетті жойыш, дозиметриялы жне т.б конденсаторлар жатады.

Конденсаторды негізгі сипаттамасы оны электрсыйымдылыы болып табылады. Ол конденсаторды электрзарядын жинатау абілетін крсетеді. Сыйымдылыты анытамасы бойынша конденсаторды жапсарларындаы заряд оны жапсарларыны арасындаы кернеуге тура пропорционал. Конденсаторды сыйымдылыы детте 1 пФ–тан жздеген мкФ–а дейін, сонымен бірге сыйымдылыы ондаан Ф–а дейінгі конденсаторлар да кездеседі. Сонымен атар конденсаторларды жапсарларыны пішініне арай жазы, цилиндр тріздес, шар тріздес жне т.б деп бледі.

1745 жылы Лейден аласында неміс физигі Эвальд Юрген фон Клейст жне голланд физигі Питер ван Мушенбрук тарихта е алашы конденсатор – «лейден банкасын» жасады.

Конденсатордеп жа диэлектрик абатымен блінген екі ткізгіштен тратын жйені айтамыз. Ол латынны “condenso”- оюлату, жинатау деген сзінен шыан. Конденсатор электр энергиясын жне электр зарядтарын жинатау шін олданылады. Конденсаторды екі ткізгішін оны жапсарлары деп атайды Ол жапсарларды шамасы жаынан те, табалары жаынан арама –арсы зарядтпен зарядтайды.Бл рал зіміз кріп жрген телевизорларда, радиоабылдаыштарда, магнитофонда жне т.б электр ралдарында олданылады.