Алыпты жадайда анны рамындаы ккірт млшері

Адам азасыны 60 пайызы судан, 34 пайызы органикалы, 6 пайызы бейорганикалы заттардан трады. Органикалы заттара кміртегі, сутегі, оттегі, сондай- а, бларды атарына азот, фосфор, ккірт жатады. Азадаы бейорганикалы заттарда міндетті трде мынадай 22 элемент болады: Ca, P, O, Na, Mg, S, B, Cl, K, V, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Mo, Cr, Si, I, F, Se. Мысалы, егер адамны салмаы70 кгболса, онда1700 граммкальций,250 граммкалий,70 граммнатрий,42 грамммагний,5 граммтемір,3 грамммыс болады

Ккірт (млшері 0,25% шамасында) — цистеин, цистин, метионин амин ышылдарыны, В дрмендрісі мен кейбір ферменттерді рамы на енеді. Организмде ол креатин, муцин, глютатион, инсулин, питуитрин, кофермент А, таурин мен оны туындылары рамында кездеседі. Бл элемент жнні, мйізді, с ауырсыны мен мамыыны рамында кп млшерде кездеседі. Ол организмде ккірт ышылын тзіп, то ішекте тзілетін улы заттарды залалсыздан-дыруда маызды ызмет атарады.

Алыпты жадайда анны рамындаы йод млшері

Йод -мірлік маызы бар элемент. Ол аланша без шін рылыс материалы (аланша без – йод жинатаушы орган).

Йод — аланша безі гормойдарыны рамы на енеді, зат алмасу процесін жандандырып, су процесін кшейтеді.

Йод бар німдерді абылдаанда (80 – 85 % млшерін ал шін) мынаны ескер жн:

1) йодты аланша безге кіруі шін фермент, селен, мырыш, темір жне А, Е друмендері бірге жруі ажет.

2) микроэлементтер пісіру кезінде жойылып кетеді. Егер сорпа дайындасаыз гіме басада, ал тек картопты зін айнатсаыз, йод сумен бірігіп згеріске шырайды.

3) кейбір тама німдері йодты зіне «байлап» алып, азаа сіірілуін нашарлатады, ондай асиетке барлы шаршыглділер: орымжапыра, шалам, шалан, шомыр, соя, брша жатады. Бл оларды жемеу деген емес, керісінше соларды кбірек млшерде абылдау керек деген сз.

4) йод жетіспеді екен деп тек йодталан німді ана жеуге болмайды, тепе – тедік сатап, май, ауыз, кмірсуларды да аз млшерде абылдар отырыыз.

5) йодты спирттегі ерітіндісін тікелей пайдалануа млдем болмайды, 1 тамшы йодтан 11 кндік млшерін бірден аласызда, аланша безді «отырызасыз» жне таза йод аллергия беруі ммкін

12 алыпты жадайда анны рамындаы Мырышты млшері (zn)

Ересек адамны азасындаы мырыш блшы еттерде 65%,сйектерде 20% жинаталан. Ал алан блігі ан плазмасында,бауырда жне эритоциттердеболады. Zn – е кп млшері уыасты безінде кездеседі.Мырыш-анны рамындаы антты млшерін реттер отырады.Негізгі мырыш арабидай кебегінде кп болады.Адам азасы мырышты ет, ст жне жмырта таамдарын пайдалану арылы абылдайды. Мырыш — барлы лпа ларда кездеседі, карбоанщдраза ферментіні, инсулин гормоныны рамына енеді, мырыш тздары гипофиз, йы безі жне жыныс бездері гормондарыны белсенділігін арттырып, белоктар мен кмірсулар алмасуын жандандырады.

 

 

Алыпты жадайда анны рамындаы магний млшері

Магний — жасуша ішінде жинаталатын катион. Ол митохондрия-ларда шоырланады, тотытырыш фосфорлану процесіні белсендірушісі болып табылады да, уат алмасуын, ДНК синтезін жандандырады, актин мен миозинді жаластыратын магнийлі белок комплексіні рамына еніп, блшы етті жиырылуын амтамасыз етуде маызды рл атарады. Магний гликолиз процесін реттейтін кптеген ферменттік жйелерді рамына енеді, кальцийді кереары болып табылады. ан рамында магний млшері ссе, нерв жйесіні озыштыы тмендеп, нерв орталытарыны ызметі тежеледі, организмді йы басып, селосты (апатия) байалады. Организмдегі минералды заттарды жалпы млшері онша кп емес, дене массасыны 3,5-4 пайызы шамасында. Олар организмде жина-талан млшеріне арай макро, микро- жне ультра элементтер бо-лып блінеді. Физиологиялы маызы жоарыда баяндалып ткен химиялы заттар макроэлементтерді райды. Микроэлементтер де-неде те аз млшерде (103-105 пайыз) кездеседі. Олара темір, мыс, кобальт, марганец, мырыш, йод, бром, фтор, никель жатады. Ультраэлементтерді (алтын, кміс, селен, радиоактивті элементтер) денеде нышаны ана болады (106 пайыз жне одан да аз).

3-кезе