Таырып 7. Ебек нормалары, трлері, жіктеу

Сра:

1. Уаыт нормасы тсінігі

2. нім ндіру нормасы

Уаыт нормасы (Нвр) - белгіленген йымдастыру – техникалы жадайда жмыс бірілгін орындауа бекітілген уаыт шыындары.

Уаыт нормасын адам-минут немесе адам-саатпен есептейді.

Уаыт нормасы. Нвр =t шт + tпз

Жмыс бірлігіне даналы уаыт

tшт = tо+ tв + tобс+ tотд + tлн + tпт

 

 

Техникалы негізделген уаыт нормасы


Дайындау орытындылау. Даналы уаыт ШТ

уаыты ПЗ

ОП ОБС ОТД ЛН ПТ

 

О В

німді жекелеген партиямен дайындау кезіндегі уаыт нормасы былай аныталады.

Нвр.п = tшт * n + Тп.з

n – партиядаы нім саны.

Тп.з - німдер партиясына жмсалан дайындау орытрындылау уаыты мин (са)

нім ндіру нормасы (Нв) – белгіленген йымдастыру–техникалы жадайдаы уаыт бірлігінде жмысшы немесе оларды топтары орындауы ажет жмыс клемі. Уаыт нормасын лшеуді натуралды бірліктерімен лшейді.(дана, м, м², м³, т, кг, жне т.б)

нім ндіру нормасы Нв = Тр * r / Нвр

Тр - нім ндіру нормасын есептейтін уаыт затыы (са, смена, тулік, ай)

r – жмысты орындауа атысатын жмысшылар саны.

Ксіпорындарда кптеген жадайларда нім ндіру нормасын сменаа есептейді.

Нв = Т см/Нвр

Тсм – сменалы уаыт.

ндіріс процессіні ерекшеліктеріне байланысты нім ндіру нормасы былай аныталады.

Нв = (Тсм –Тп.з – Тобс – Тотд – Тлн – Тпт) / tоп

немесе Нв = (Тсм – Тп.з) / tшт

Уаыт нормасымен нім ндіру нормасы кері пропорциональды, яни уаыт нормасы азайса, нім ндіру нормасы кбейеді жне керісінше.

Нв = 1 / Нвр Нвр = 1 / Нв

Уаыт нормасы мен нім ндіру нормасы негізінде кесімді расценканы есептейді. Расценка нім бірлігіне тариф бойынша ойылатын аы.

Р = Тст.ч / Нвр Р = Тст.д / Нв

 

Тст.ч, Тст.д – саатты жне кндік тарифтік ставка.

Бірнеше операцияа бекітіліген уаыт жне нім ндіру нормасын іріленген деп атайды. Нормаларды маусым (сезон) аралы кезеде жалпы ндіріс клеміні азаюына байланысты, сонымен атар ебекті йымдастыруды бригадалы формасын енгізу кезінде ірілейді.

Іріленген нім ндіру нормасын сменаа анытайды жне бригаданы нім ндіру нормасын бекітуге олданады.

Бірнеше операцияа нім ндіруді іріленген нормасы Нв = Т / Нвр

Т – жмыс уаыты оры мин. са.

Нвр – біріктірілген операцияны уаыт нормаларыны сомасы адам – са, адам – мин.

Мысалы. Малды сою жне шаны блу цехында сезона байланысты ндірісті азаюынан келесі операцияларды нормалары ірілендірді. Бокса малды айдап кіргізу, элеватора ілу (0,48 адам-мин Ун), шаны ансыздандыру, басын блу (0,98 адам-мин Ун). Іріленген нім ндіру нормасын анытау ажет. Біріктірілген операциялардаы нім ндіру нормасы бірдей лшеу бірілігімен берілгендіктен Нв = 420 / (0.48 + 0.98) = 400 / 1.46 = 288 бір жмысшыа 288 бас сменасына.

нім бірлігіне іріленген расценка – нормаланатын операцияларды белгілі млшеріні орындалуына тариф бойынша ебек аы.

Ірілеген расценканы анытаанда барлы операциялара тарифтік разрядтар бекітіледі, тарифтік разрядтар негізінде операциялар бойынша саатты тарифтк ставкаларды анытайды. Расценканы рбір операция бойынша саатты тарифтік ставканы нормативті уаыт шыындарына кбейтіп есептейді. Іріленген расценканы барлы операциялар боыйнша расценкаларды осып анытайды.