Ылалды сырылдар мен сыырды пайда болу механизмі Бронхфиалы демікпе
Билет
1. ан тамырлар жйесін жне ас орыту мшелерін зерттеу дістеріні дамуына В.П. Образцов пен М.Д. Стражеско алымдарыны осан лесі.
2. анны биохимиялы анализіні орытындысына баа берііз: ревматологиялы комплекс ( жалпы ауыз, ауыз фракциясы, Вельтман сынаы, сиалово ышылы, С-реактивті ауызы, формалы сынаы).
3. Тыныс алу мшелеріні ауруымен ауыратын науасты тексеру жоспарын рыыз.
Билет
1. Асазан – ішек жолдарыны ауруы кезіндегі науасты шаымдарын крсетііз.
2. Тыныс алу мшелерін функционалды зерттеу дістеріне баа берііз.
3. Экссудатты транссудаттан айыратын белгілері.
Билет
1. Тыныс алу мшелеріні аурулары кезіндегі кеуде жасушасыны ауырсынуы, оны себебі, пайда болу механизмі, детализациясы, диагностикалы маынасы.
2. Дені сау жне науас адамдарыны лимфа тйіндеріне баа берііз.
3. Плевралы пункцияны масаты мен крсеткіштері, асынулары.
Билет
1. Экссудатты физикалы асиеттері, диагностикалы маынасы.
2. Симптом туралы тсінік.
3. Везикулярлы тыныс алуды алыпты жне патологиялы жадайын салыстырыыз. Диагностикалы маынасы
Билет 8
1. Диагноз ымы, диагноз трлері.
2. Науасты жадайын жалпы белгілерін баалау, ауырлыты рбуі жне оларды клиникалы сипаттамасы.
3. Дені сау жне науас адамдарды кпесіні тменгі блігін салыстыру, паталогиялы згерістері жне диагностикалы маынасы.
Билет 9
1. Науасты клиникалы зерттеулеріні кезедерін атаыз.
2. Теріні критерилерін баалау, сау адамдаы сипаттамасы.
3. Тимпатикалы перкуссиялы дыбыс, физикалы сипаттамасы, оларды тыныс жолдары аурулары кезіндегі трі, диагностикалы маынасы.
Билет 10
1. Жрек аускультациясы. Техникасы жне методикасы.
2. Сйек белгілерін баалау, патологиялы ауытулар кезіндегі мінездемелері, диагностикалы маынасы.
3. Ккірек уысыны сйек деформациясына байланысты згерістеріні трлерін длелдеіз, клиникалы белгілері, диагностикалы маынасы.
Билет 11
1. Экссудатты физикалы асиеттері, диагностикалы маынасы.
2. Полостной синдром: себебі, жасалу механизмі, негізгі шаымдары, оларды клиникалы сипаттамасы.
3. Тілді белгілерін баалау,патологиялы згеру мінездемесі,диагнстикалы маынасы.
Билет №12
1. Конституциялы типі, классификациясы,баалау критериилері, клиникалы характеристикасы,диагностикалы маызы.
2.Ісік. Ошауланан трлері жне оларды клиникалы характеристикасы.
3.анды аырыты жне кпеден ан кету себептерін тсіндірііз,механизмі жне растырылуы, детализациясы, диагностикалы маызы.
Билет 13
1. Ішкі аза аурулары туралы жалпы тсінік жне ішкі медицинаны міндеттері
2. аланша безді патологиялы ауытуларын баалау, диагонстикалы маызы.
3. кпені инфильтрациясы кезіндегі пайда болу синдромына тсініктеме берііз ( мысалы: бліктік пневмония) :негізгі шаымдары,механизмі жне растырылуы,клиникалы характеристикасы
Билет 14
1.Нозология туралы тсінік. Нозологияны диагностикалы рылу этаптары
2.Буындарды критерияларына баа беру, патология кезінде згеруі жне диагностикалы маызы
3. Тыныс алу жйесіні мшелеріні аурулары кезіндегі жалпы тексерудегі малматтар
Билет 15
1. Диабеттік жне гипогликемиялы комаа тсініктеме берііз
2.Патологиялы тыныс алу жйесі бар науастарда зерттеу жоспарын рыыз
3.Биохимиялы ан талдау нтижесіне баа берііз (жалпы ауыз, ауыз фракциялар,холестерин,несепнр, азот алдыы,эндогенді креатин ресімдеу арылы,электролиттар – калиий, кальций,фосфор,натрий,хлор.)
16-билет.
1. Синдром тсінігі.Синдрома мысал келтір.
2. Омыртаны баалауды критерилары.Патология кезінде оларды згеруі.Диагностикалы маынасы.
3. Тыныс алу мшелеріні ауруы кезіндегі диагностикалы теріні шырышты абатына баа беру.
17-билет.
1. Жалпы науасты арау: есін, кйін, конституционалды жадайы
2. Лейкоцитарлы формуланы диагностикалы маынасы.
3. Жректі жылжуы жне шекарасыны кеейуіні диагностикалы маынасын жне себебін тсіндірііз.
18-билет.
1. Ауру тарихыны схемасы.ылыми-медициналы жат ретінде ауру тарихыны мні.
2. Тыныс алу аурулары кезінде маызыд науас шаымдары. Диагностикалы маызы.
3. Биохимиялы ан анализіне баа берііз:бауыр комплексі (жалпы белок, белок фракциясы, холестерин, жалпы билирубин, оны фракциясы, Вельтман пробасы.)
19-билет.
1. Бауыр перкуссиясы. Курлов бойынша бауырды лшемі.
2. Жалпы ан анализі.Нечипоренко мен Аддис-Каковский бойынша зерттелуі.
3. Ылалды жтелді пайда болу механизмін тсіндіріп берііз.Диагностикалы маынасы.
20-билет.
1. Ішкі аза аурулары ылымыны прапедевтикасы: масаты мен міндеттері.
2. Ес кезіндегі критерилерді баалау. Есті бзылуыны трлері, клиникалы белгілері,диагностикалы маынасы.
3. ан айналым жйесіні ауруларыны басты шаымдары.Диагностикалы маынасы.
Науасты срап тексеру реттілігі
Науасты тлжатты мліметтері (аты-жні, жасы, мекен-жайы, жмыс орны, мамандыы). Науасты шаымдары. Шаымдар натылануы (сарапталуы) керек. Шаымдарды натылануы (мысалы: ауыру сезіміні) орналасу орнын, таралуын, кшін, сипатын, пайда болу уаытын, себептерін жне бсесу жадайын анытап, длелдеп срауды айтамыз. Алашыда негізгі шаымдар, содан кейін осымша (жалпы шаымдар) млімденеді. Науастарды зі айтатын шаымдардан баса шаымдарды дрігер белсенді трде срастыруы керек. Негізгі шаымдарды сипатталып жазылан жйені жадайынан баса азаларды немесе жйелерді жадайы туралы срастыру осымша сратарды кмегімен жргізілуі керек. Жйелер бойынша шаымдарды срастыру келесі лгі арылы жасалады: Тыныс алу жйесі: ентігу (экспираторлы, инспираторлы жне аралас), жтел (ра, аырыпен, траты, стама), кеуде уысындаы ауыру сезімі (тыныс алу, жтелу кезіндегі), аырыты сипаты (млшері, тсі, иісі, консистенциясы, анны осындылары). Жрек-антамыр жйесі: ентігу (тынышты кзінде, кш тскенде, стама трізді), жректі соуы (жиі, ретті, ретсіз), жрек аймаындаы ауыру сезімі ( сипаты, затыы, таралуы, себебі, басылуы жне т.б.); ісінулер (орны, пайда болу уаыты). Ас орыту жйесі: тбетті бзылуы ( тмендеуі, жоарылауы), диспепсиялы белгілер ( лосу, су, кекіру, ыжылдау), іш аймаындаы ауру сезімі (сипаты, орналасу орны, себебі, таралуы) ішті туі, атуы, кебуі, затыы. Зр шыару жйесі: бел аймаындаы ауыру сезімі, зр шыуыны, жиілігіні, тсіні згеруі, ісінулер. Жйке жйесі: жмыса абілетіні тмендеуі, ашушады, йыны сипаты (анша саат йытайды, тез йытап, тез оянуы, йытататын дрілерді пайдалануы), басыны ауыруы.
Ауруды даму тарихы (anamnesis morbi). Ауру басталуыны ерекшеліктерін анытау ажет, ауру белгілеріні кенеттен немесе біртіндеп басталуы; оларды аымы, себебі, дамуы; олданылан ем, оны тиімділігі, соы нашарлауыны себептері. Созылмалы ауруды сыратнамасында – оны басталан жылы немесе анша жыл науас зін аурумын деп санайды, ауруды бірінші белгілері хронологиялы ретпен е бірінші белгісінен бастап ауруханаа тскенге дейін; бсесуі жне асынуы кезедері, асынуды жиілігі. Емдік жне алдын алу шаралары, оларды тиімділігі; азіргі емханаа жатызуды тікелей себептері, андай белгілер пайда болды. Науасты алан емін крсету керек. міріні тарихы (anamnesis vitae). Ол шін науастан азасыны ерекшеліктерін жне оны ртрлі тітіркендіргіштерге жауап беретін асиетін, сонымен атар, белгілі бір ауруды дамуына жадай туызатын кейбір себептер жнінде мліметтер алу ажет. мір анамнезіні негізгі блімдері келесі: науас жайында ысаша мірбаянды мліметтер (ай жерде, ашан туылды, алай сті, анша жасында мектепке барды, бірге оитын оушылырдан артта алан жо па; неше сынып бітірді, скерде ызмет етуі, жоары оу орнында оуы, мамандыы). ндірістік жадайлар жне ксіптік зияндылытар. леуметтік –трмысты жадайы. Таматану тртібі жне сипаты, кн тртібі. йреншікті уланулар (ішімдік ішу, темекі шегу — анша жыл темекі шегеді, саны)? Жанялы мірі, йлену, трмыса шыу уаыты, балаларыны денсаулыы. йелдер шін гинекологиялы анамнез: етеккірді басталуы, жиілігі, екіабаттылыты, тууды, абортты саны, климакс болан жадайда: анша жасында, оны кріністері. Тым уалаушылы: ата-анасыны денсаулыы, ата- анасыны, аайын- пкелеріні айтыс болуыны себептері. Ауру шін маызы бар дертке ерекше назар аудару ажет. Аллергиялы анамнезі: дрі – дрмектерді, таамды німдерді, иістерді, т.б. ктере алмауы, абылдамауы. Дрі-дрмекке аллергия болса, оны кріністерін анытап табу: есекжем, бетті немесе кмейді ісінуі, шок. Эпидемиологиялы анамнезі: сары аурумен, туберкулезбен, жынысты жанасудан туатын аурулармен зіні ауруы немесе осы дерттермен ауыран кісілермен атынаста болу, ан йызуды, оталарды болуы. Сатандыру анамнезі: жедел аурулар шін – ай кннен бастап ауруды куландыру аазы берілген; азіргі ауруы бойынша бір жыл ішінде анша кн ебекке жарамсыз болды. Мгедектік тобы болса – мгедектікті ай тобы. Науасты жалпы арау (реттілігі) Жалпы арау жйе бойынша реттілігі саталып жргізіледі жне науаспен алашыда кездесіп, гімелескенде басталады. Науасты жалпы жадайы, жалпы жадайы аныталады (анааттанарлы, орташа, ауыр, те ауыр, лім халінде). Науас есіні жадайы: аны (саталан), бзылан: а) сопор — гіме арасында йыа кетіп алып отырады, сраа оянып жауап береді; б) ступор – есегіру-берілген сратара дл жауап бермейді; в) кома-ес-тссіз жадай; г) елерушілік, елестеушілік, сандыратау. Науасты тсектегі жадайы: активті (белсенді) — зіне жадай жасай алады; пассивті — енжар- айналасына енжарлыпен арайды, зіне жадай жасай алмайды (сл тсіп жату). мжбрл і- дертіне сйкес зіні жадайын жеілдететін алпы (мысалы- ентігу, тншыу болса- трып отырады-ортопноэ). Дене бітімін анытау: дене рылымын (конституциясы) – астеник-бойша; нормостеник-алыпты-орташа бойлы; гиперстеник-алыпты, аласа бойлы; бойыны зындыы; салмаы; Басты арау-пішіні (саталан, кішірейген, лкейген), шашты жадайы (барлыы, жотыы, майлыы, алыдыы); басты алтырауы, мойын омырталарыны имылы (саталан, шектелген). Бет-лпетін арау-терісіні тсі. Бетіні шкірленуі — «Гиппократ беті». Бйрек дерттерінде ісінген, бозылт бет-«facies nephritica»; Жрек аауларында – кгеру (ерніні, бетіні, мрныны, лаыны штары); «facies mitrale»; Эндокриндік жйе дерттерінде — facies Basedova — кзі бадырайып, орынышты, рейлі, кірпіктері дірілдеп трады; -аланша безді жетіспеушілігінде — ісікі, дгеленген, енжарлы; айын бозылтты, бозылтты сарыштанумен; -акромегалияда — иек, жа, ас сті сйектеріні айын лкеюі – Иценго-Кушинга ауруында – ай трізді дгелек, кгерген, иегі шаштанан; шытар (герпес) – мрнында, еріндерінде. мрынды арау-мрын ыланы саталан, исайан, терісіні тсі кгерген. ауыз уысын арау-кілеге абаты (тсі, бртпелер), тілі тсі, ылалдылыы, тазалыы Мойынды арау— жуандыы, кзге крініп тран ан тамырларды соысы, лимфа тйіндері, аланша безді лкеюі. Терісін, кілегей абаттарыны, тері асты майыны даму дегейін арау. Терісі: а) тсі (алыпты, бозылт, ызарыы, кгерген (цианоз), сарайан, а тадатар, бртпелер; б) ылалдылыы в) ратыы г) серпімділігі кілегей абаттары-кзді, ерінні, ауызды – тсі- бозылт, сарайан, кгерген. тері асты шеліні дамуы-кіндік аймаында ер адамда, жауырын астында-екі саусапен алыдыы тексеріледі (1,5-2,0 см) ісіктер-орналасан орны, таралуы; крінбейтін ісіктер-тобыта саусапен басу арылы аныталады; таралан ісіктер-анасарка-дене бойынша. Лимфа тйіндерін арау-желкесінде, мойында, ла айналасында, жа астында, бана стінде, астында, олты асты, шынтата, шапта, тізе асты- сипау арылы мына мліметтерді алу керек: клемі, тыыздыы, озалыштыы, ауырсынуы, терімен немесе бір-бірімен жанасуы. Сйектер мен буындарды арау- имыл клемі (зі жасайтын, кмекпен жасалатын); аурсыныштыы, ісінуі, ызаруы, пішініні згеруі; саусатарды олда домалатануы («дабыл таяшасы»), тырнатарды тегістеліп, «саат йнегі» сияты згеруі. Блшыет еттерді тексеру: даму дегейін (азаюы-атрофия; симметрияланан: екі олда, аята, иыта, кеудені екі жартысында салыстырылады). ауырсыныштыын тыыздыын кшін Алынан мліметтерді жазып алу. Жазу лгісі: науасты жадайы анааттанарлы; тері тсі згермеген (алыпты); терісі кгістенген; шеткі лимфа тйіндері лкеймеген; шап лимфа тйіндеріні екі жаында да млшері монша трізді лкейген, ауырсынышты, жмса, озалмалы; буындарыны пішіні згермеген, буындаы белсенді озалыстар толы клемді.
2.Патологиялы зр шыару жолдарыны ауруымен ауыратын науаса зерттеу жоспарын жасау.
Бйрек азаны іс рекетіні дрісінде пайда болатын улы керексіз алдытарды азадан шыаруа атынасады. Бйрек анды сзіп, зрді бліп шыарады. Несеп аар ттігі арылы зр уыа тсіп, зр шыаратын арна арылы сырта аып шыады. Бйректер – сопаша келген ос аза, бел аймаыны арты бетінде омыртаны о жне сол жаында орналасан. О жа бйректі стінде бауыр орналасан, сол жа бйректі йы безі орналасан. Бйректі зыдыы 10 –12 см, салмаы – 150 – 170г. Бйрек жа днекер тінді абыпен жне кп абат май тінімен абатталан. Бйрек сырты (ыртыс) жне ішкі милы абаттардан трады. Бректі жоары жаында ішкі слденіс безіне жататын бйрек сті безі орналасан. Бйректі іші біртекті рылыста келген нефрондардан трады. Нефрон рылысына келетін болса, оан капилляр шумаы бар апшыы кіреді. ыртыс абатта блінген бйрек артерияларынан рылан бйрек денешіктері мен шуматары бар. рбір шума арнайы апшы пен оршалан. р апшы зінше сзгіш: мнда жиналан азаа керек емес заттар бйрек денешіктері тостааншалардан апшытардан шыатын арнаа келіп тседі. Бйректі ыртыс жне милы абаттарында бірінші жне екінші арналардан ралады. Арналар бйрек астаушаларына зрді келеді, онда несеп аар арылы шыатын зр жиналады. Зрді тзіліу дрісі екі кеземен жреді: бйрек денешіттерде, шуматарда анны сары суы сзіледі (рамында аздаан ауызы бар алашы зр) жне арналарда алашы зрді рамындаы кейбір блшектер айтадан кері сорылады (су, натрий хлориді), осы дрісті нтижесінде азада яни, бйректе толыымен нделген (екіншілк) зр пайда болып, сырта аып шыады. Зр тзілуіні толы тотауын - анурия деп атайды. Зрді блінуіні азаюын – олигурия, зрді кп блінуі – полиурия деп атайды. немі салыстырмалы тыыздыы тмен зрді блінуін гипоизостенурия деп атайды. Бйрек жне зр шыару жолдарыны аурулары ртрлі, біра негізінде жергілікті (пиелонефрит, туберкулез, бйрек тас ауруы) жне жалпы (нефрит, нефроз) аурулар болып блінеді. Тексеру дістері Срау дісіні маызы зор. Бйрек сыраттарында науас басты ауруына, айналуына, зр шыу дрісіні бзылуына шаым жасайды. Сонымен атар кз круі бзылады, тамаа тбеті тмендейді, дене ызуы ктеріледі. Егер науас ауырсынуа шаым жасаса,онда ауырсынуды ай жерге берілетінін анытаймыз. Негізінде белді ауырсынуы зр шыару жолдарына, жыныс мшелеріне сер етеді. Бйрек сыраттарында байалатын ауырсыну бйрек тостааншаларды жне бйрек капсуласыны созыланынан пайда болады.Бйрек шаншуында ауырсыну атты сезіледі, несеп аар жолына, уыа сер етеді. Ауру сыртартысын науастан срап отыранда алдында болан сыраттармен сйкестіре отыран жн (баспа, іріді отит т.б.) Сыратты бастапы кезеін анытау иын, йткені бйрек аурулары бір мезгіл жасырын туі де ммкін. Бйректі тікелей тексеру біршама иындытарды туызады, йткені клемі мен пішіні алыпты, сау бйректі арау, сипалау жне тыылдату жргізу ммкін емес, себебі, бйрек іш пердесіні уысында тере орналасан, артынан алы блшы ет абатымен жабылан, алдында ішектер орналасан. Бйрек лайанда немесе орнынан ыысан (бйректі тсуі) жадайда ана азаны сипалау ммкіндігі туады. Науасты жатызып жне трызып бйрекке сипалау жргізеді. Бйректі сипалау екі олмен атарылады. Бйрек жне зр шыару жолдарыны ауруларындаынауастарды тексерістеріНауасты шаымдары Бетті домбыып, ісінуі кбінесе таерте йыдан кейін Дизуриялы згерітер (зрді шыуыны, млшеріні згеруі) Бел маайыны ауырсынуы, жыныс мшелеріне серін тигізуі Дене ызуы ктеріліп, улану белгілеріні білнуі Басты ауыруы, кз абілетіні нашарлауы Ауыру сыртартысы сер ететін мнбірлер, ауруа келіп соан себептер Ауруды басталуы, дамуы, аым ерекшеліктері ткізілген тексерістерді крсеткіш нтижелері олданан емні трі жне азаа сері мір - баян сыртартысы Тым уалаушылы Жаымсыз ылытары Мамандыыны негізгі ерекшеліктері Таматану сипаттамасы, трмыс жадайы Науасты тікелей тексеру 8бейнелеме
|
.
ра
са бронхтарда туатын сырылдар ысырыа сайды, жоары болады
Ірі бронхтарда ызыдаан тмен тембрлі сырыл
Ылалды
Ірі кпіршікті сырылдар ірі бронхтар ішінде пайда болады, ашы, сыырлап естіледі
Орташа кпіршікті сырылдар бронхит кезінде естіледі
са кпіршікті сырылдар бронхопневмонияны пайда боланын анытайды.
Сырыл
• Эксудаты бар альвеола ішінде пайда болады.
• Себептері: кпе абынуында жне за уаыт тсекте шаласынан жатан адамдарада
• Сыыр тек дем алу фазасында ана естіледі. Дауысы шаштарды ла стіне йкегендей
3)кпе абаны йкеліс шуылы
• Дем алу рдісіні екі фазасында да естіледі
• Кеуде клеткасын фонендоскоппен аттылау басанда кпе абыны йкеліс шуылы кшейеді
• кпе абыны йкеліс шуылы фонендоскопа сыырдан жасылау естіледі
Пайда болуы: ра плеврит
Ылалды сырылдар мен сыырды пайда болу механизмі Бронхфиалы демікпе