Жаттыу: "Кпір".

атысушылар шебер рып отырады. Психолог диагонал бойынша бормен сызы жргізеді. Ойынны мнін былай тсіндіреді: "Бл сызы -тасып аып жатан тау суынан тетін кпір. Тменде желге теселген, тартылып байланан кпірді астында сарыраан зен. Кпірді аяына дейін бір ізді жол, тек бір ана адам те алады, рі арта шегінуге, айтып кетуге жол жо. Бір-біріне арама-арсы келе жатан екі адам - екі лтты кілі, бір-біріні тілін тсінбейді. алай да болса кпірден ламай, аяына дейін жету керек". Тапсырманы орындауа бір минут уаыт беріледі. Талылау:

- Тапсырма нені кмегімен орындалды?

- атысушылар бір-біріне кмектесті ме?

Осы жадайда арым-атынасты андай ралдары (вербальді немесе вербальді емес) маызды?

ай лтты вербальді емес арым-катынасы саан жаын да, тсінікті крінді?

Жаттыу: "Танысыыз, шетелдік!"

Топ бір атара тізіліп отырады. р адама карточка таратылады. Карточкада р адама белгілі бір лтты аылшын, француз, италъянды, жапонды жне таы баса лт кілдері мінез-лытаы ол-дене имыл-озалысын, бет имылын, позасын, жріс-трысын крсету керек екендігі туралы тапсырма берілген. алан атысушылар ай лтты крсеткенін табу керек.

Талылау:

- Неге сйеніп анытады?

- лтты таптауырындар ажет пе?

Осы сра бойынша топ екіге блінеді. Бір топ таптауырындарды ажетін длелдейтін болса, ал екінші топ - оны ажет емес екендігін длелдеу шін пікір-талас жргізіледі.

Жаттыу: "Елсіз арал"

Психолог ойынны шартымен таныстырады: "Мхит бойындаы бірнеше кнгі болан окиадан кейін адамдар елсіз арала орналасады. Осы уаыт аралыында тек рленген салдан баса ештее алмады. рі ол да жарамсыз болып алды".

Ойынны шарты: "Сіздер елсіз аралда алдыыз. 20 жыла дейін Сіздер баса адамдармен кездесе алмайсыздар. Енді ш топа блінііздер".

Жетекші р топа барып, олара жеребе арылы ай лтты кілдері (аза, орыс, йыр) боланын анытап аланнан кейін, топтар бір-біріні ай лтты кілдері екенін білмейтіндігін, рі бір-біріне айтуа болмайтынын тсіндіреді.

Жиырма жылды аралында р лт кілдері алай мір сретінін, андай зандара сйенетінін, нені сіретінін, оларды кім басаратынын, ндылы, салт-дстр, трткі, мейрам ерекшеліктерімен кпшілік алдында таныстырып, ойнатып крсету керек. р топ ааз, трлі-тсті арындаштар, фломастер, желім жне таы басалармен амтамасыз етіледі.

р топ тапсырманы аланнан кейін, екі сааттай дайынды жмысын жргізеді. Топа кріністі крсетуге 30 минут беріледі. Топ ай лт кілдері туралы екенін айтпайды. Олар здерін жан-жаты таныстыру шін крнекті ралдарды да дайындайды. Тыдаушылар анытауа тырысады. Талылау толы жрмейді. Тек мынадай сраа жауап беріледі:

- андай белгілер арылы лтты анытау ммкіндігі болды?

Жаттыу: "Кзиы"

атысушылара адам саны бірдей ішкі жне сырты шебер ру сынылады. Іштегі шебердегілер сырттаылара арап трады. Олар бір минутты аралыында бір-біріне кздерін тасаламай, клмей, бет-аузын исайтпай, тыжыраймай арау керек.

Содан кейін сырты шебердегілерді барлы атысушылара саат тілі бойынша озалып, келесі серіктеске барады. Сйтіп, осы крініс айталанады. Осымен жаттыу аяталып, р айсысы з орнына отырады. Ескерту. Жаттыу, анша дегенмен, кптеген тлалы тосауылды жеуді талап етеді. Топты барлы мшелері зін шаршаан жне тітіркенген адам сияты сезінуі ммкін. Мндай жадайда тмендегі жаттыуларды біреуін олдануа болады: а) брі бірге дем тарту мен оны шыару;

) шебер рып, барлыы бірге тебінуі, бір мезетте олды ждырыпен сілку;

б) барлыы бірге "А-а-а" немесе "Ия" деп айайлау.

Талылау.

атысушылара тмендегілерді еске тсіруді сынады:

а) жаттыуды басында жне аяындаы зіні кйі андай боланы жайлы;

) не айтысы, не жасаысы келгені туралы;

б) адам бір-біріне араан кезеде андай ойлар пайда боланы жайлы;

в) серіктес не туралы ойлааны жайлы айту керек.

Талылау кезінде талап пен аыл айтуа ммкіндіх бермеу ажет. Шебер бойында рефлексия жргізіледі.