І. Мектеп жасына дейінгі балаларды зара арым- атынас ерекшеліктеріні теориялы негіздері
Азастан Республикасыны Білім жне ылым министрлігі
Батыс азастан инженерлік- гуманитарлы университеті
Педагогика жне психология кафедрасы
Курсты жмыс
Таырыбы:МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ ЗАРА АРЫМ- АТЫНАС ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН АНЫТАУ
Орындаан:Мектепке дейінгі оыту мен трбиелеу
мамандыыны 1 курс студенті Жмахмед Н.Ж.
Тексерген: аа оытушы, магистр Халикова Б.Т.
Орал 2015
МАЗМНЫ
КІРІСПЕ..............................................................................................................3
І-ТАРАУ. МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ ЗАРА АРЫМ-АТЫНАС ЕРЕКШЕЛІКТЕРІНІ ТЕОРИЯЛЫ НЕГІЗДЕРІ
1.1. Мектеп жасына дейінгі балаларды типологиялы ерекшеліктері.............................................................................................7
1.2. Мектеп жасына дейінгі балаларды арым- атынас ерекшеліктері....................................................................................................15
ІІ-ТАРАУ. МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ ЗАРА АРЫМ- АТЫНАС ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН АНЫТАУДЫ ПРАКТИКАЛЫ НЕГІЗІ
2.1 Мектеп жасына дейінгі балаларды арым- атынасын анытау..........25
2.2 Мектеп жасына дейінгі балаларды арым- атынасын ойын арылы дамыту................................................................................................................29
ОРЫТЫНДЫ.................................................................................................40
ПАЙДАЛАНЫЛАН ДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................................43
КІРІСПЕ
Зерттеу зектілігі.азастан Республикасы Президентіні 2004 жылы 11 азандаы Жарлыымен бекітілген азастан Республикасыны 2005-2010 жылдара дейінгі Стратегиялы даму жоспарында - елімізді жас спірімдеріне білім беру мен трбиелеу ісін жасарту мен ныайту мселесін баса айтан.
Адам адам болып жарытыланнан со, оны мір сруіні негізгі тірегі мен ажеттілігі, сондай-а алыпты мір сру жадайы баса адамдармен арым-атынас жасау болып табылады. Сондытан балаларды арым-атынасындаы мселе - бкіл оам алдындаы негізгі міндеттер болып ала бермек.
Адам алыпты мір сру шін, зіні психикалы асиеттерін дамыту шін, жеке тлалы ерекшеліктерін жетілдіру шін, сондай-а білім мегеріп тжірибе жинатау шін адамдармен арым-атынас жасайды. Баланы жастайынан айналасындаылармен атынас жасауы, зіні кім екенін танып, зін згелерден ажырата алуды, зін басалармен салыстыру арылы баса адамдаы асиеттерді мегеруді, балаларды леуметтік мінез-лы мен жеке басыны дамуыны негізгі тірегі деп арастырса, онда оларды арым-атынас жасауын жасарту аса ажет болып табылады.
рбір оамны дамуы, рбір топты немесе блек индивидті де дамуы - оларды айналасындаылармен арым-атынас жасауына байланысты болатын крделі процесс екені аны. Бл процесс рашан да тиімді рі нтижелі трде жзеге аспайды, кейде арама-айшылытарды туындауынан жне шешілуімен байланысты.
Мектепке дейінгі мекемедегі балалар арасындаы туындайтын кейбір арама-айшылытар, кейбір балаларды мінез-лы мен даралы ерекшеліктеріне байланысты тсінбеушіліктер, топа енгісі келмейтін жадайлар жиі кездеседі.
Мндай жадайлар бала мірі мен психикасында едуір да алдырады. Осыдан келіп баланы дамуында трлі ауытулар, сабаа атынасыны згеруі байала бастайды. Топты жеке адама, адамны топа сер ету негізінде балалар арасында дараланатын немесе ошауланатын жадайлар да туындап жатады.
Мектепке дейінгі мекемеде баланы жеке тлалы леуметтену барысында оны рухани, намды ндылытарын ескеру арылы балалар арасындаы арым-атынасты жасарту ажеттілігі туындайды.
Балалар арасындаы арым-атынас сипаты мен климаты баланы тек психикасына немесе жеке басына ана сер етіп оймайтындыы белгілі. Ол баланы оу-трбие істерінде де елеулі орын алады.
Бізді зерттеу жмысымызды зектілігі осы мселелерді дрыс жола ою арылы мектепке дейінгі мекеме тжірибесіне кмектесу керектігінен туындайды.
азіргі кезде мектепке дейінгі мекеме мірінде арым-атынасында проблемасы бар балаларды туындауына кез-келген жадай сер ете береді. Туындаан мселені шешу мектепке дейінгі мекеме психологыны негізгі психологиялы ызмет крсетуі міндетіне кіретіндігі даусыз.
Мектепке дейінгі мекеме балалары арасындаы арым-атынасты жасарту мселесі, сол арылы баланы білім алып трбиеленуін амтамасыз ету актуалдылыы ешашан тмендемеген.
Сондытан мектепке дейінгі мекемеде трбиеленетін топтарда туындайтын арым-атынас жасауда иыншылытары бар балаларды анытап, олара дер кезінде кмектесу - азіргі мектепке дейінгі мекеме алдында, оам алдында тран міндеттерді бірі.
Курсты жмысты масаты:мектеп жасына дейінгі балалар арасындаы зара арым- атынас ерекшеліктерін анытау жне оны шешу жодарын арастыру.
Зерттеу обьектісі:мектеп жасына дейінгі балалар.
Зерттеу пні:Мектеп жасына дейінгі балаларды арым-атынас ерекшеліктері.
Зерттеуді негізгі болжамы:мектепке дейінгі балаларды арым- атынас мселесіне атысты тренингер з уаытында жргізіліп отырса, онда балалар иындысыз зара арым-атынаса тсіп отырады.
Зерттеу міндеттер:
• Балалар жымындаы арым-атынас мселелерін ылыми дебиеттер кмегімен теориялы трыда зерттеу.
• Мектепке дейінгі мекемедегі топты жымда балаларды зара арым- атынасын зерттеу.
• арым-атынасында проблемасы бар балаларды жіктеу.
• топтан тыс алан балаларды топа леуметтендіру шараларын арастыру жне олара психологиялы кмек крсету жолдарын анытау.
• арым-атынасында проблемасы бар балалара арналан ойындар мен тапсырмалар жиынтыын растыру.
Зерттеуді діснамалы жне теориялы негіздері:
Л.С.Выготскийді балаа комплексті, жйелік формадаы іс-рекетті йымдастыру теориясы, В.Н.Мясищев, С.Л.Рубинштейн, Л.И.Божович ебектеріндегі арым-атынас мселесіне арналан ілімдер, педагогика жне психология ылымындаы А.С.Макаренконы "жеке адам жымда дамиды жне жым арылы алыптасады" аидасы, О.Осадьконы баланы алашы маліміні педагогикалы тактикасы мен арым-атынаса тсу стиліне байланысты, оны ата-анасымен жне сыныптастарымен арым-атынаса тсуін жне жеке тлалы асиеттеріні алыптасуына лкен серін тигізетінін длеледейтін зерттеулер - бізді зерттеу жмысымызды теориялы жатарына арау болды.
Зерттеу дістері мен дістемелері:Топтаы балаларды бір-бірімен арым-атынас ерекшеліктерін зерттеуге арналан бірнеше дістер мен дістемелер олданылды.
Зерттеу жмысыны жаалыы:рбір жас кезеіндегі балаларды зара арым-атынас ерекшеліктеріне байланысты, жас даму дадарыс барысындаы балаларды арым-атынаса тсудегі иыншылытары мен зіндік мінез-лы ерекшеліктеріне байланысты арым-атынас жасауа иналатын балалармен жмыс жргізу ерекшеліктерін ылыми трыда длелдеп, психолог ызметінде тиімді олдану жолдары крсетілді.
Зерттеу жмысыны теориялы жне практикалы ндылыы:Мектепке дейінгі мекемелерде балаларды рбыларымен арым-атынасы мен леуметтік ортада алатын орны бала психикасыны дамуыны айнар кзі. Олай болса, бл мселелерді теориялы трыда задылытары мен психологиялы ерекшеліктерін ашуды мні зор. Зерттеу жмысымызда бала-баша жне мектепке дейінгі мекеме абырасында жиі кездесетін проблема - топтан ошауланан балаларды анытауды жолдары крсетілген, жымнан изоляциялану себептері ашылан, сондай-а мндай балалармен нтижелі жмыс жргізуге арналан кеестер мен психологиялы ызмет жолдары крсетілген. Зерттеу жмысымызда арастырылан материалдарды барлыы дерлік мектепке дейінгі мекеме психологыны теориялы білімін жоарылатып, арым-атынаста проблемасы бар балаларды анытап, олармен жмыс жргізу шеберлігін арттырады.
Зерттеу жмысыны базасы:БО, Орал аласы, №45 Нрст» балабашасы, «Шатты» мектепке даярлы тобы.
Курсты жмысты рылымы:Курсты жмыс кіріспеден, негізгі блім екі тарау жне трт блімнен, орытындыдан жне пайдаланылан дебиеттер тізімінен трады.
І. Мектеп жасына дейінгі балаларды зара арым- атынас ерекшеліктеріні теориялы негіздері