блок. 1 сра Жіпті иіру схемасын рыыз.

Блок 12сра.Полиамидты талшытарды ндіру мен деу. асиеттері мен олданылуын арастырыыз жне баалаыз.

Полиамидті талшытарЕ берік талшытар, ылал кйінде де беріктігін сатайды. олмен сипаанда аттылау, жаы тегіс, беріктігі жоары, жууа тзімді, і кетпейді, аз ыртыстанады, кйе тспейді, тектеуді ажет етпейді. Берік, жмса жне иілмелі талшытар, ыртыстанбайды, оларды маталарды беріктігі мен созылыштыын арттыру шін ртрлі талшытармен жиі араластырады. Бйымдаы атпарлар жуу мен тазалаудан кейін де саталады. Негізгілері: капрон, нейлон.

Капрон талшытары жоары молекулалы зат капрон смоласынан щыарылады. Смола макромолекулаларыны сызыты стуктурасы бар екенін формула крсетіп тр. Олар шамамен 200 аминокапрон звеноларынан трады. Капрон смоласы алынатын бастапы нім капролактам деп аталады. Оны р трлі оай осылыстардан: фенолдан, аниленнен, циклогексаннан алуа болады.

Таза капролактам кристалды а зат, алыпты ысымда айнау температурасы 258C, балу температурасы 69-71C. Барлы дерлік еріткіштерде ериді. Капрон амид байланысы деп аталатын байланыстары бар полиамид талшытары тобына жатызылады.

Капрон талшыы те баалы механикалы асиеттерімен белгілі жне кеінен олданылады. Біратар техникалы масаттардан баса, ол р трлі тігін жне трикотаж бйымдарын: шлы жне басалар, сонымен атар, балы аулауа ажетті заттар, жасанды талшы жне т. б. даярлау шін ажет. Капрон талшыы матанікінен екі есе берік, суда ісінбейді, ара кйеге желінбейді. Одан жасалан жасалан бйымдарды тектемесе де болады: тез кеуіп, олар фабрикада берілген бастапы алпына келеді. Капроннан иірілген жіп табии жібек жіптен 15-20 есе иілгіш. Капрон пластмасса трінде де пайдаланылады, одан механизмдер шін тетіктер жасайды. Капрон талшыы негізінде алынан маталарды кемшілігі, оларды ылал сііре алмайтындыы. Соны салдарынан теріні тершедік ауруы жне аллергиялы реакция туындайды.

Ерекшеліктері: капрон талшытарды алыпты ылалдылыы 4%, йткені оны рамында гидрофильдік функционалды топтар аз, ка- прон талшытары те жоары кристалиттік талшытар атарына жа- тады, беріктігі жаынан 1-ші орын алады, жоары температуралык деуге тзімді келеді, капрон талшытары ультроклгін сулелеріне тзімсіз келеді, тотыады, сондытан тез сарайып трін згереді; ртрлі микроорганизмге те тзімді, капрон талшытары мырса жне фенолда жасы ериді. Капрон талшытары таза трде, сонымен атар мата, жн, зыыр, жібек, ацетат талшытармен араластырылып олданылады.

 

блок. 1 сра Жіпті иіру схемасын рыыз.

Жіп иіретін ерітінділерді алу шін: 1.Полимерді ерітпейтін жне ісіндірмейтін сйылтыш; 2.Тек полимерді ісінуін тудыратын еріткіш; 3.Полимерді шекті ерітетін еріткіш; 4. Полимерді шексіз ерітетін еріткіш. Е маыздысы – шексіз ерітетін ертікіш. Ол еріткішті еріту абілеті табиатына ,молекулалы массасына, бинарлы оспаларды олдану, температураа туелді.

Жіп иіретін ерітінділерді дайындау. Талшыты алыптау шін ерітінді алдымен механикалы жне ісінген оспалардан, толы ерімеген полимерлермен (гель-блшектер), ауа кбіршіктерінен тазартылуы шін бірнеше рет сзуден ткізіледі. Жіп иіретін ерітінділерді біртектілігін арттыру шін сзуді алдында жасылп араластыру ажет. Олай болса, алыптауа жмсалатын иіретін ерітінділерді дайындау 3 негізгі операциялардан трады: араластыру, сзу, ауаны жою (ауасыздандыру).

Ерітінділерді араластыру. Араластыру клемі 100м³ жабдыталан лкен бакта жргізіледі. Ерітіндіні араластыру 4-6 са созылып, сзуге тседі.

Ерітінділерді сзу.Жіп иіретін ерітіндіні тазалыы мен фильтрге ойылатын талаптар кбінесе, талшыты алыптау жадайы мен фильерден шыу диаметрімен аныталады.

Ерітінді ттырлыы. Ерітінді ттырлыы жоары болса, фильтрлеу жылдамдыы нашар жреді. Ттырлыты тмендетіп, фильтрлеу жылдамдыын арттыру шін сзу алдында ыздырамыз.

ысым. Жіп иіретін ерітінділерді сзуде олданылатын е жоары ысым – фильтрлеуші материалды олдану мен аппарат типіне байланысты. ысым ерітінді ттырлыына орай 0,3-1,5 Мпа-а (3-15кгс/см²) артады.

Аппараттары. Мата арылы иіретін ерітінділерді фильтрлеу шін ртрлі фильтрпрестер олданылады. Конструкция бойынша олар бір-біріне сас. Айырмашылыы – тек жмыс ысымына байланысты.

Жіп иіретін балымаларды дайындау. Синтетикалы талшытар балымадан алыптау дісі арылы алынады. Иіретін балымаларды задылытары те аз зерттелген.

3блок.12 сра.Мыс-аммиакты талшытарды алыптауды сілтілік дісіндегі орынды реакцияларды тедеуін жазып крсетііз.

Мыс-аммиакты талшытарды алу ндірісі целлюлозаны куприаминогидратпен комплексті осылыстар тзуіне негізделген. нерксіпте мыс-аммиакты ерітінділерді екі діспен алады: гидроксид арылы жіне мысты негізгі тзы арылы. Аммиакты концентрлі ерітіндісін мыс гидроксидіне осан кезде негізгі тз – куприаммингидрат тзіледі. Аммиакты концентрлі ерітіндісін мысты негізгі тзымен рекеттестіргенде куприаммингидраттан баса куприамминсульфатрамды комплексті осылыс тзіледі:

Целлюлозамен реакцияа тек тседі. Мысты толы олдану шін куприамминсульфатты куприаммингидрата айналдыру керек. Ол шін целлюлоза еруіні бірінші сатысы аяталаннан кейін кйдіргіш натр осады.

нерксіпте мыс-аммиакты талшыты екі ванналы діспен алады. 1-ваннада целлюлоза оспалары куприаммингидратпен отырызады. Целлюлозаны куприаммингидратпен серлесу німі тек аммиак концентрлі ерітіндісінде ериді, сондытан иіргіш ерітііндіні сумен сйылту кезінде бл осылыс отырып, біртіндеп схема бойынша ыдырайды.

2-ваннада осы осылысты ыдырауы жреді, яни, целлюлоза регенерацияланады