ТААМДЫ АЗЫ-ТЛІКТЕРДІ ЖНЕ ШИКІЗАТТАРДЫ РАМЫНДА ЖИІ АНЫТАЛАТЫН ПЕСТИЦИДТЕРДІ ГИГИЕНАЛЫ РЕГЛАМЕНТТЕУ
Пестицидтер (улыхимикаттар) – ауыл шаруашылыында сімдіктерді зиянкестерден, арамшптен, аурудан орау жне днді-даылдарды жетілуін, суін ынталандыру масатында олданылатын токсикалы дегейі р трлі синтетикалы, химиялы заттар.
Азы-тлікті ауіпсіздігі бойынша ылыми кеестерді ДД мен Алиментариус Codex деуші комитетіні сарапшылары кеесіп, (JMPR) пестицидтерді алдыы бойынша біріккен комиссия сыныстарын беріп отырады.
Кесте – 2. Жиі аныталатын пестицидтерді таам німдері мен азы- тлік шикізаттарында кездесуі
| Таамны аты | Крсеткіштері | Шекті рсат етілген дегей мг/кг, арты емес | |
| Ет, жартылай фабрикаттар булы, салындатылан, мздатылан, тоазытылан (соымды, ксiпшiлiк жне жабайы адарды барлы трлерi), сонымен атар: Соымды малдарды субнiмдерi салындатылан, тоазытылан(бауыр, бйрек, тiл, ми, жрек), шоша терiсі, таамды ан жне оны делген німдері Шжы нiмдерi, соымды мал етіні барлы трлерiні ет нiмі, еттен жасалан аспазды заттар. Субнiм жне аннан дайындалан ет німдері (паштеттер, ливер шжытары, зельцтер, йыма жне таы басалар). Субнім, ан, шжы олданып пiсiрiлген бйымдар, (нандар, шжы, сілікпе, ливерлі шжы ) Еттен консервілер, ет – сiмдiкті. Субнімдерді консервілерi, сонымен атар паштетті консервілер (соымды жне ксiпшiлiк малдарды барлы трлерi); Ауасыз ортада кептірілген жне жылулмен кептiрiлген ет; с еті, салындатылан, мздатылан жартылайфабрикаттар(соымды сты барлы трі, ) сты субнімдерінен жасалан жартылай фабрикаттар жне субнімдер; с етінен шжы нiмдері, срлер, аспазды бйымдар сты субнімдерінен жасалан ет німдері, (паштеттер, ливерлі шжытар жне т.б.) с консервілері (с етiнен жне , ет – сiмдiкті паштетті жне фаршты) Ауасыз ортада кептiрiлген жне жылумен кептірілген с етi нiмдерi Жмырталар жне жмыртаны сйы нiмдерi (меланж, белок, жмыртаны сарыуызы) Жмыртаны ра нiмдерi (жмырта нтаы, белок, жмыртаны сары уызы) Жмыртаны кептірілген ауызы (альбумин ) | ГХЦГ (, , - изомерлері) ДДТ жне оны метаболиттері | 0,1 0,1 | |
| Шикi ст, майсыздананшикi ст, шикi кілегей | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,05; 1,25 (кілегейді майа айналдыранда) | |
| ДДТ жне оны метоболиттері | 0,05; ,0(кілегейді майа айналдыранда) | ||
| Ішуге арналан ст жне кілегей, ст сарысуы,ст сусыны, стті сйы ашыан німдері (айран, ацидофил, аты, ымыз жне ымызды нiм, йогурт, простокваша, ряженка), айма, сттен жасалан нiмдер,ашудан кейін термиялы делген німдер | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,05; 1,25 (айма, кілегейді майа айналдыран) | |
| ДДТ жне оны метоболиттері | 0,05; 1,0 (айма, кілегейді майа айналдыран) | ||
| Сзбе, сзбелі масса, тйіршікті сзбе, сзбеше, сзбе німдері, стті рама німдер, альбумин жне стті рама німдер, паста трізді стті белокты німдер,сонымен атар ашудан кейін термиялы делген німдер Ст нiмдері, ра стті рамалар, сублимиттелген (ст, йма, ашыан ст нiмдері, сусындар, балмздаа арналан осындылар, сарысу, піскек, майсыздандырылан ст) Ст белоктарыны концентраттары, лактулоза, ст анты, казеин, казеинаттар, ст белоктарыны гидролизаттары Iрiмшiктер iрiмшiк нiмдері(те атты, атты, жартылай атты, жмса, тздалан), балыттылан, сарысу-альбуминді, ра, iрiмшiк пасталар, соустар Сиыр стiні майы, майлы пастасы, ст майы Стті, кілегейлі балмзда, пломбир, сімдік майымен, торттар, пирожнылар, балмздаты десерттер Пробиотикалы жне ашытыш микрофлораны байытуа арналан ст негізді ра оректік орталар | ГХЦГ (, , - изомерлері) ДДТ жне оны метаболиттері | 1,25 1,0 | |
| Балы консервілері жне пресервілері | ГХЦГ (, , – изомерлер3) | 0,2 теіздік, теіз жануарлары ны еті 0,03 тщы сулы | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,2теіздік 0,3 тщысулы 2,0 бекіре, майшаба майлы 0,2 жануарлары ны еті | ||
| Ттынуа дайын кептірілген, срленген, ысталан, тздалан маринадталанбалы, балы бйымдары жне баса да балы німдері | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,2 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,4 2,0балы німдері, майшаба майлы | ||
| Балыты уылдырыы мен сті жне оларды німдері;уылдырыты аналогтары | ДДТ жне оны метаболиттері | 2,0 | |
| ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,2 | ||
| Балытарды бауыры жне онынiмдер | ДДТ жне оны метаболиттері | 3,0 | |
| ГХЦГ (, , - изомерлері) | 1,0 | ||
| Полихлорированныебифенилы | 5,0 | ||
| Балы майы | ДДТ жнеоныметаболиттері | 0,2 | |
| ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,1 | ||
| Днді даылдар, бидай, ара бидай, тритикале, слы, арпа, тары, арамы, крiш, жгерi, сорго Жарма, талан, жапала | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,02 | ||
| Гекстахлор-бензол | 0,01 бидай | ||
| сынапорганикалы пестицидтер | Рсат етілмейді | ||
| 2,4 ышылдар, оны тздары, эфирлері | Рсат етілмейді | ||
| Тымдар, дн-бршатарды, брша, фасоль, маш, чип, жасымы, нут | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 | |
| ДДТ жнеоныметаболиттері | 0,05 | ||
| Сынапорганикалды пестицидтер | Рсат етілмейді | ||
| 2,4Д ышылдар, онытздары, эфирлері | Рсат етілмейді | ||
| Бидайны, макарон бйымдары шiн, ара бидай, тритикале,жгерi, арпа, тары,(бидай ), крiш, арамы,тары Макарон бйымдары Нан, блке бйымдары жне пiсiрiлген бйымдар Тоаш, кептірілген нан бымдары, нан таяшасы. | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,02 0,05 из зернобобовых | ||
| Гексахлор-бензол | 0,0 бидай | ||
| Сынапорганикалыпестицидтер | Рсатетілмейді | ||
| 2,4Дышылдар, онытздары, эфирлері | Рсатетілмейді | ||
| Азы-тлiктік кебектер (бидай, ара бидай) | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 | |
| ДДТ жнеоныметаболиттері | 0,02 | ||
| ант | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,005 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,005 | ||
| Какао - iрi бршатар жне какао нiмдері | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 | |
| ДДТ жне оны метаболитттері | 0,15 | ||
| ннан жасалан кондитерлік бйымдар: | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,2 | |
| ДДТ жне оны метаболитттері | 0,02 | ||
| Бал | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,005 | |
| ДДТ жне оны метаболитттері | 0,005 | ||
| Балын жне мздатылан балын ккністер,картоп, баша німдері, жемістер, жидектер, саыраулатар | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,1 (картоп, кк брша, ант ызылшасы) 0,5 (ккністер, бахчевые, саыраулатар) 0,05 (ккністер, жзім жидектері) | |
| ДДТ жне оны метаболитттері | 0,1 | ||
| Ккністі, жидекті, жемісті консервілері | Нитраттар, пестицидтер – шикізат бойынша баылау | ||
| Консервіленген саыраула | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 | |
| ДДТ жнеоныметаболиттері | 0,1 | ||
| Ккнiс жне жемiстер, тзды, маринадтаан, ашытылан, ылалданан саыраулатар | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,1 (ккністер, баша даылдары, саыраулатар) 0,5 (ккністер, баша даылдары, саыраула тар) 0,05 (ккністер, жзімжидектері) | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,1 | ||
| Жаатар | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,15 | ||
| Шырындар, ойылтылан шырындар, жемiс (немесе ) ккнiс нектарлары,морстар, ойылтылан морстар, жемiс жне (немесе ) ккнiсті шырынды сусындары, жемiс жне (немесе ) ккнiс езбелері,ойылтылан жемiс жне (немесе ) ккнiс езбелері, жемiс-жидекті балмздатар жне хош иiстендiрiлген азыты мз | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 (башада сірілген ккністерді шырын німі); 0,05 (жемістерді шырын німдері) | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,1 | ||
| сімдік майы (барлы трі) | ГХЦГ (, , – изомерлері) | 0,2 | |
| рафинирленген, дезодорирленген шін | 0,05 | ||
| рафинирленген, дезодорирленген майлар шін | ДДТ жне оны метаболиттері | 0,2 | |
| 0,1 | |||
| сiмдiк майы мен жануар майыны айта деуiнi нiмдерi, балы майларымен оса (маргариндер, сiмді-майлы спредтер,сiмді-майлы ерітілген оспалар,арнайы масатта олданылатын майлар: аспазды, кондитерлік, наубайлы жне ст майын алмастырушылар, какао майыны эквиваленті, SOS типті какао майыны жасарушылары, POP типті какао майын алмастырушылар, типті какао майын алмастырушылар, сiмдiк май негіздітздытар, сімдік майынан жасалан кремдер) | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,05 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,1 | ||
| сімдік-кілегейлі спредтер, ерітілген сімдік-кілегейлі оспалар | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 1,25 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 1,0 | ||
| Майлы даылдарды тымдары (кнбаыс, соя, мата, жгерi, зыыр, ыша, рапс, жержаа, азыты ккнр жне т.б.) | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,2- соя, мата | |
| 0,4 - зыыр, ыша, рапс | |||
| 0,5 -кнбаыс, жер жаа, жгері | |||
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,05 - соя, мата,жгері | ||
| 0,1 - зыыр, ыша, рапс | |||
| 0,15 - жержаа, кнбаыс | |||
| Сиыр, шоша, ой жне т.б. соымды малдарды (салындатылан, тоазытылан) майлы шикiзаты. Салындатылан, тоазытылан, ысталан, тзды шоша | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,2 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 1,0 | ||
| Емдмдіктаам ретiндеолданылатын балытан жне теiз сторектiлеріненжасалан азыты май (емдiк жне профилактикалы) | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,1 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,2 | ||
| сiмдiк белоктарыны изоляттары, концентраттары, гидролизаттары;брша, май даылды жне дстрлi емес мдениеттердi тымдары майыны р трлі рамы бар азыты кнжара жне н. | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,5 (асты даылдардан, жгеріден, бршатан (соядан басасы), (кнбаыстан,жер жаатан) 0,4 (зыырдан, ышадан, рапстан) 0,2 (соядан, матадан ) (асты даыл, жгерiлерден), (соядан баса ), кнбаыс жне жержаа) брша) 0, 5 (Зыырдан, ышалар, рапс) 0, 4(соялар, озадан) 0, 2 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,15(кнбаыс тан,жержаатан) 0,1(зыырдан, ышадан, рапстан) 0,05 (брша дндері, мата,жгері) 0,02 (асты даылдардан) | ||
| Ст сарысу белоктарыны концентраты, казеин, казеинаттар, ст белоктарыны гидролизаттары(маймен есептегенде): | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 1,25 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 1,0 | ||
| Асты даылдарды, брша дндеріні жне баса да трлерді німдері, жапала жне кнжара, шабыл | ГХЦГ (, , – изомерлері | 0,5 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,02 | ||
| Асты даылдарды, брша дндеріні таы жне баса трлерді белокты нiмдері: - сусындар,соны iшiнде ашытылан; тофу жне окара Сусындар ойылтылан, оюландырылан жне ра; тофу жне ра окара | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,1 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,01 | ||
| Сынапорганикалы пестицидтер | Рсат етілмейді | ||
| ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,1 | ||
| Желатин,тіндерді байланыстырушы белоктарды концентраттары ра азыты сорпалар | ДДТ жне оны метаболиттері | 0,1 | |
| Крахмал, сiрне жне оны айта делген нiмдерi | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,1 картопты | |
| 0,5 жгері | |||
| ДДТ жне оным етаболиттері | 0,05 жгері | ||
| 0,1 картопты | |||
| оамды таматану ксіпорындарында шыарылатын ннан жасалан кондитер бйымдары | ГХЦГ (, , - изомерлері) | 0,2 | |
| ДДТ жне оны метаболиттері | 0,02 | ||
JMPR 1963 жылдан бері жмыс iстейдi. олданылатын пестицид алдытарыны за жзiнде бекітілген клеміні максимал дегейлері (MRLs) туралы млiметтерді, токсикологияны комиссия баалайды. нiмдердегi пестицид алдытарыны кнделікті ттыну олайлы дегейi (ADI ) мен ткiр дозаларыны (RFD - Acute Reference Doses) жоарылаанын диеталы ттынуды баалары крсетеді. алдыты максималды шегi (MRL - Maximum Residue Limit) дегеніміз бл Codex Alimentarius комиссиясымен сынылан, азы-тлiк тауарлары мен жемдердегi за жзiнде рсат етілген пестицид алдыыны максималды концентрациясы (мг/кг). MRL жасы ауылшаруашылы тжiрибе млiметтерi мен MRL ды токсикологиялы олайлы дегейлерiне жауап беретiн материалдардан алынан азы-тлiк нiмдерi рамына негiзделген.
Жануар текті азытар рамындаы ветеринарлы препараттарды