ЕСЕПТЕУ-ГРАФИКАЛЫ ЖМЫС

АПАРАТТЫ ЛШЕУІШ ТЕХНИКАСЫ

 

пні бойынша ЕГЖ орындауа арналан тапсырмалар

 

5B071800 – Электроэнергетика мамандыыны студенттеріне арналан

 

 

Алматы 2013


КІРІСПЕ

Есептеу-графикалы жмыстар электроэнергетика мамандыы студенттеріні оу жоспарында белгіленген ЕГЖ-р міндетті трде орындалу керек жне белгіленген мерзімге дейін тапсырылуы тиіс (1 семестрді 4-6 апталарында).

ЕГЖ-р студенттерді дістерді, аспаптарды, лшеу слбаларын тадауды жне оларды ателіктерін есептеуді тжірибелік деттерін дамытуа баытталан.

ЕГЖ-ы ФС РК 10352-1910-У-е-001-2002 «Работы учебные», АИЭС, 2002 фирмалы стандартында белгіленген, задастырылан талаптара сйкес орындау керек.

 

ЕСЕПТЕУ-ГРАФИКАЛЫ ЖМЫС

1.1 Тапсырма

Номиналды тоы Inн, ішкі кедергісі Rn, длдік класы n болатын траты токты лшеуіш аспабы берілген (миллиамперметр).

Егер жктеме тогы I мен жктемедегі кернеуді U лшеу керек болса, онда шунт кедергісі мен осымша резистор кедергісін есептеу керек.

Берілгені

1.1.1 кесте

Аспапты крсеткіштері Нса, сына кітапшасыны соысыны алдындаы сан
Inн, мА 0.1 0,1
Rn, Ом 9,6
n, % 1,5 2,5 1,0 1,5 2,5 1,0 1,0 1,5 2,5

1.1.2 кесте

Торапты крсеткіштері Нса, сына кітапшасыны соы саны
I, А 7,5 2,5 1,5 1,0
U, B

 

ЖМЫСТЫ ОРЫНДАУА СЫНЫСТАР

Шунт кедергісі: (5.12) /1/ формуламен немесе 101 б. /2/ формуламен есептейді. осымша резистор кедергісін 105 б. /1/ немесе 102 б. /2/ формулаларымен анытайды.

лшеу ателігін жуыталан формуламен есептейді:

I = |n/0,667| + |Rш|,

U = |n/0,667| + |Rк|,

мндаы

Rш = Rк = 0,1 – шунт пен осымша резисторды длдік класы.

 

1.2 Тапсырма

Бір фазалы электр торабында жктеме тоы I. Электромагниттік жйені амперметрі Iан = 5 А-ге длдік класы a =1, ан шкаласымен ток лшеуіш трансформатор арылы осылан. Трансформаторды трансформация коэффициенті Кт, длдік класы т. Егер амперметр а бліс крсетсе, онда торапты тоы мен оны лшеуді ателіктерін есептеу керек. лшеу слбесін сызу керек.

Берілгені:

1.2.1 кесте

Берілгені Нса, сына кітапшасыны соы саны  
 
ан.бл
а.бл
                         

 

1.2.2 кесте

Ток трасформаторыны параметрлері Нса, сына кітапшасыны соысыны алдындаы саны  
 
Кт
т , % 0,2 0,5 1,0 0,2 0,5 1,0 0,2 0,5 1,0 0,5
                         

 

ОРЫНАДАУА АРНАЛАН СЫНЫСТАР

Амперметрді крсетуі мен бліс баасын анытау керек. Желідегі ток (5.36) /1/ формулаа сйкес немесе 104 б. /2/ нсау арылы аныталады.

лшеу ателігі мынаан те:

1=а т,

мндаы I – амперметрді крсетуі, А.

 

1.3 Тапсырма

Айнымалы токты бірфазалы желісінде электромагниттік вольтметрмен жне длдік класы н , трансформациялы коэффициенті Кн болатын бірфазалы кернеу трансформаторыны кмегімен Uc кернеуі лшенеді. Вольтметрді лшеу шегі Uвн, шкала блінісі вн жне длдік класы в. Вольтметрді крсетуін жне кернеуді лшеудегі ателікті табу керек. лшеу слбасын салу керек.

 

Бастапы берілгендер

1.3.1 кесте

Желі Нса, сына кітапшасыны соы саны
Uc, кВ 0,66 1,4 2,93 5,96 9,91 0,7 1,54 3,0
Кн =Ucн/100 6,6 6,6
н 0,2 0,5 1,0 1,5 0,2 0,5 1,0 1,5 0,2 0,5

 

1.3.2 кесте

Вольтметр Нса, сына кітапшасыны соысыны алдындаы саны
Uвн, В
вн , дел
в , % 0,5 1,0 1,5 2,5 0,5 0,1 1,5 2,5 0,5 1,0

 

ОРЫНДАУА АРНАЛАН СЫНЫСТАР

Берілген тапсырманы шешу дістемесі 1.2 тапсырмаа сйкес. Ерекшелігі, бл тапсырмада вольтметрдегі кернеуді табу керек.

лшеу ателігі мына формула бойынша аныталады:

u=в н,

мндаы U – вольтметрді крсетуі, В.

 

1.4 Тапсырма

Кедергіні лшеу амперметр-вольтметр слбасы бойынша жргізілген. Бл кезде кіші (КК) жне лкен (К) кедергілерді лшеуге арналан схема олданылан. Длдік класы а болатын Iн, ан токка арналан амперметр а бліністі крсетті. Длдік класы в болатын Uн. вн кернеуге арналан вольтметр в блініс крсетті. Rx ізделініп отыран кедергіні жне оны лшеу ателігін табу керек.

Бастапы берілгендері

1.4.1 кесте

Параметрлер Нса, сына кітапшасыны соы саны
Схема КК К КК К КК К КК К КК К
Iн , А 0,5 1,0 1,5 0,5 1,0 1,5 0,5 1,0
а. н. дел
а. дел
а, % 0,5 1,0 1,5 2,5 0,5 1,0 1,5 2,5 0,5 1,0
Uн, В 7,5 7,5
вн дел
в, % 1,0 1,5 2,5 1,0 0,5 1,5 0,5 1,0 1,5 2,5
в дел

 

ШЕШУГЕ АРНАЛАН ЖЕТЕКШІЛІК

Берілген тапсырманы шешу шін №1 зертханалы жмыса арналан дістемелік нсаулады олдану керек. Сондай-а есептеу формулалары мен слбалар 423-424 б. /2/ крсетілген.

 

1.5 Тапсырма

лшенетін физикалы шама (уат, ток, кернеу...) лшенетін параметрлермен функцияналды туелділікпен байланысан. лшеу заттарыны ателіктеріні есебінен, жне оны згеру шегін =f(x1,x2,x3,…) табу керек.

Бастапы берілгендер

1.5.1 кесте

Нса, сына кітапшасыны соы саны Функционалды туелділік Барлы лшеу заттарыны длдік кластары i
S=UI 0,5
P=UIcos 1,0
P=I2R 1,5
P=U2/R 2,5
Q=UIsin 0,5
R=U/I 1,0
I= 1,5
U= 2,5
U=RI 0,5
I=U/R 1,0

 

1.5.2 кесте

Аспаптарды номиналды мндері Нса, сына кітапшасыны соы саны
Uн, В
Iн , А 3,0 1,0 1,5 1,0 1,5
PН, Вт
сosн

 

1.5.3 кесте

Аспаптарды крсетуі Нса, сына кітапшасыны соысыны саны
U, В
I , А 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 0,35 0,55 0,65
P, Вт
Cos 0,6 0,7 0,8 0,9 0,65 0,75 0,85 0,92 0,78 0,88
R, Ом

 

ОРЫНДАУА АРНАЛАН СЫНЫСТАР

Бізге функция трінде берілген параметрлерді мнін табу керек. Мысалы, 1.5.1 кестені бірінші жолында, бл толы уат S. Берілген нса шін (кесте 1.5.1) 1.5.2 жне 1.5.3 кестелерден функцияны аргументтерін анытайтын, математикалы рнектермен байланысан номиналды мндер мен аспаптарды крсеткіштерін тадаймыз. Бізді масатымыз у абсолютті жне у салыстырмалы ателіктеріні шегін табу керек. 4.3 /1/ кестеде кбейтіндісі жне атынастары шін осындай ателіктер крсетілген. Жалпы жадайда жанама лшеуді абсолютті ателігіні шегі келесі рнекпен аныталады.

у=± ,

мнда - аргументті лшенген мні кезіндегі ізделіп отыран аргумент бойынша алынан туында; xi – крсетілген прибормен лшеу кезіндегі абсолюттік ателік

xi=±iXiн/100

Кедергіні лшеу ателігі, оны салыстырмалы ателігін крсететін R длдік класымен бааланады.

лшеу нтижесі мына трде жазылады

±.