Туекелдікті басару процесінде шешімін табуы тиіс басты міндеттерді тсіндірііз

Аржы институттарды есеп-исабы

Аржы институттарыны трлері мен оны негізгі принциптерін атаыз

Банкті жарылы капиталыны минималды млшерін атаыз

Банкті балансты шоырлану рылымын сипаттаыз

 

1 аржы институттары - ызметіні басты масаты оамдаы аржы атынастарын жзеге асыру болып табылатын трлі меншік нысанындаы йымдардын жиынтыы. аржы институттары кез келген мемлекетті аржы жйесінін жне лемдік аржы жйесіні ажыраысыз блігі болып табылады- аржы институттарыны ызметі рбір жеке мемлекетті задарымен, сондан-а йым мртебесіне байланысты боланда мемлекет аралык кп жаты шарттармен реттеледі. аржы институттарыны жиынтыы екі топа блінеді, олар: аржы саясатын іске асырушы институттар жне аржы делдалдары.

1-ші топтаы аржы институттары мемлекеттік халыаралы мекемелер. Оларды рамы мен міндеттерді блісуі аржы задарымен жне мемлекет аралы шарттармен айындалады.

Олара орталы (лтты) банк, аржы министрлігі немесе азынашылы сияты мемлекеттік мекемелер, баалы ааздар нарыын жне сатандыру ызметтерін крсету нарыын реттеуші йымдар, т.б. жатады.

Кеінен танымал халыаралы аржы институттары:

Халыаралы валюта оры,

Дниежзілік банк (сондай-а . лемдік аржы институтгары, лтты даму банкілері).

2-ші топтаы аржы институттары:

банкілер,

аржы компаниялары,

сатандыру компаниялары,

беймемлекеттік зейнетаы орлары, т. б.

2 Жарылы капитал / Жары капиталы — рылатын ксіпорынны (фирманы, йымны) активтеріне рылтайшылар салан салымдарды ны, яни оны капиталыны бастапы сомасы. Ол ксіпорынны жарысында айындалады, негізінен акцияларды сатудан тскен аша есебінен ралады. атысушы осы салымдар шегінде фирманы міндеттемелері бойынша жауап береді. Жарылы капитал фирма тегерімінде ошау есептеледі.

Установить минимальный размер уставного капитала:
для вновь создаваемых банков, в том числе получивших разрешение Агентства на открытие банка, в размере 5 000 000 000 (пяти миллиардов) тенге;
для жилищных строительных сберегательных банков в размере 3 000 000 000 (трех миллиардов) тенге.

3 Шоырландырылан аржылы есептілік - бл белгілі-бір зады немесе аржы-шаруашылы байыланыста болатын бір немесе бірнеше йымдар есептілігіні арнайы есептік процедураларды (арапайым осу дісі емес) кмегімен біріктірілуі, бл кезде бір немесе бірнеше зады туелсіз йым топты баса мшелеріні басшылыында тратын бір ана оамны, яни негізгі компанияны баылауында болады.

Аржылы институттарындаы біріктірілген баланс.

Банктік ызметтеріндегі жаа шарттарында баланс ол тек ана бухгалтерлік есепті тсілі емес, ол коммерциялы апаратты, банктік менеджментті тсілі, сонымен атар леуметті ттынушыны тиянаты жарнамасыны тсілі бола алады. азіргі уаытта кптеген дсітемелермен атар, тіл табу жне технологиялар бар, олар арылы талдауа балансты берілгендері срыптауа, крсеткіштерді шешу жне банкті аржылы кйлерін, аныталан шешімдерді срыптайды. Осы баытта шетелдік тжірибемен атар отанды зерттемелер де ке трде пайдаланылады.

Коммерциялы банкті балансы – бл бухгалтерлік баланс, бны ішінде банкті меншікті жне тарт аы-плыны кйі жне оларды несиелік жне баса белсенді операциялары крсетіледі.

Баланс аржылы кйді белгілі бір уаыта дейін крсетеді. Баланс ішіндегі бухгалтерлік маалалар ншейін экономикалы біралыпты бліктерге топтастырылады. Баланс мліметтері бойынша аша ресурстарын орналастыру жне алыптасуы, несиетік, есептік, кассалы жне т.б. баалы ааздарды осанда банктік операциялара баылау жзеге асады.

 

2.Туекел – менеджментіні негізгі аксиомалары

Менеджмент – туекеліні негізгі аксиомаларына тсінік берііз

Туекел-менеджментті негізгі принциптерін атаыз

Туекелдікті басару процесінде шешімін табуы тиіс басты міндеттерді тсіндірііз

1 Туекел менеджменті (аылш. Risk Management) - жайсыз нтиже туындау ытималдыын жне ммкін арты шыындарды азайтуа баытталан басарушылы шешімдерді абылдау, рі орындау дерісі. Туекелдерді анытау жне баалау арылы жазатайым оиаларды сері мен ытималдылыын минимизациялау, олара мониторинг пен баылау жрзігу шін ресурстарды йлестірілген жне экономикалы трде олданылуын амтиды.

Туекел-менеджмент аксиоматикасыны негізіне Е. А. Королев йымдастыру жйелеріні динамикасын зерттеу кезінде олданан жоюа болмайтын айшылы туралы пікірі болуы ммкін. Крсетілген пікірді туекел-менеджмент ажеттіліктеріне бейімдей отырып, оны келесі тжырымдамасын аламыз: «туекелсіз айма» басару теориясыны мінсіз категориясыны болуы объективті трде оан толыымен арама-арсы «абсолютті туекел аймаы» мінсіз категориясыны болуын шарттайды.

Туекелсіз айма» мінсіз категориясы кез-келген жоспарланан рекетті табысты орындалуы 100%-а те болу ммкіндігі кезінде басару іс-рекеті шарттарын анытайды. Оан арама-арсы мінсіз категория «абсолютті туекел аймаы» жоспарланан іс-шараны орындалуы нлге те болан кезде жадайларына тепе-те. Жоарыда крсетілген екі категория да мінсіз деп аталатын себебі, наты басару іс-рекетінде олармен аныталатын жадайлар ешашан туындамайды. Сонымен атар, барлы практикалы басару жадайлары, шектелген екі арастырылатын мінсіз категорияларды дл диапазон шектерінде орналасады.

 

Бірінші аксиома ол иделды трде «туекелсіз айма» пен «абсолюттік туекел аймаы» бар деп есептейік. Шартты трде бл 2 айма идеалды деп есептеледі. Себебі бл шарттар шын мнінде ешашан орын алмайды. Сол себепті бл аксиомада туекел осы 2 шарттар диапазонында трады деп есептеледі. Осылай, жоюа болмайтын айшылы туралы пікір «туекелсіз айма» - «абсолютті туекел аймаы» туекел-менеджментті бірінші жне негізгі аксиомасы деп санауа болады.

 

Екінші аксиомада туекел трлі дрежеде йымны сырты жне ішкі ортаны барлы элементтерімен мен аудандарында рашан бар.

шінші аксиома туекел кеістікте жне андайда бір уаыт аралыта туындауы, даумы жне рекетте болуы ммкін.

Тртінші аксиома кез келген туекелдін зіні жеке ішкі кеістік жне андайда уаыт аралыын бар болады.

Бесінші аксиома туекел шексіз уаытта бар бола алмайды жне нолге те емес