Шахмат татасын ораыту

Бір реттік блокнотты ашу

«Бір реттік блокнот» - абсолюттік криптографиялы тратылыы длелденген шифрлау жйесі.

Шифрланан тексті алу шін ашы (бастапы) текст «НЕМЕСЕ» (XOR) кілттік операциясымен бірігеді. Кілт негізгі ш асиетке ие болуы керек.

· 1. Кездейсо болуы керек

· 2. Ашы текст зындыымен сай келуі керек.

· 3. Тек бір рет ана олданылуы керек.

Айталы "attack at dawn" хабарламасы шін «Бір реттік блокнотты» олдананда 6c73d5240a948c86981bc294814d(бастапы текст 8-bit ASCII коды бойынша, ал шифрлы текст hex бойынша сынылады)шифры алынды.

Егер «Бір реттік блокнот» шифрлау дісінде сол кілт олданылса, "attack at dusk" хабарламасын шифрлаыз.

XOR операциясыны анытылы таблицасы:

0 XOR 0 = 0
0 XOR 1 = 1
1 XOR 0 = 1
1 XOR 1 = 0

hex -кодыны символы a = 61, b = 62, . . ., z = 7a.

XOR операциясыны негізгі асиеті

A XOR 0 = A, A XOR A = 0.

егер M XOR K = C, онда K = C XOR M, M = K XOR C (16 б)

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Апаратты орауды математикалы негіздері: негізгі тсініктер (10 б)

 

2) SAM берілгендер оры (14 б)

 

Шахмат татасын ораыту

Математикада ат фигурасымен шахмат татасын (8х8) ораытып ту туралы ызы есеп бар. Оны бірінші шешкен Леонард Эйлер болатын. Есепті шешуі 1-суретте крсетілген.

1-сурет

Бл есепті n x n шахмат татасы шін мбебап алгоритмін рылды.

Студент Василийді шифрограммасы ат фигурасы арылы 2 х 3 шахмат татасын ораытып ткен (2-сурет).

 

2-сурет

Василий андай сздерді шифрлаан? (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Windows ХР операциялы жйесіні парольды ауіпсіздігіні функциялары (10 б)

 

2) кімшілік-йымдастыру ораныс ралдарыны трлері (14 б)

 

3) Екілік код

Телеграфта хабарлама жіберуде р бір орыс алфавитіне (Е жне Ё ріптерін бірдей деп арастыру керек) нл мен бірден тратын бес табалы сандар комбинациясы ойылады. Мысалы, А ріпіне -00000, Б ріпіне – 00001, Ч ріпіне – 10111, Я ріпіне – 11111. Бес санды комбинация бес сым арылы жіберіледі. р бір екілік разряд жеке сым арылы жіберіледі. Хабарламаны алуда Криптоша сымдарды ауыстырып алып, ЭАВЩОЩИ деген рітер жиынын алды. Батапы хабарламаны табыыз.

(16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Бадарламалы ораныс ралдары деген не? (10 б)

 

2) Брандмауэрлер мен Proxy-серверлер (14 б)

 

Дисклі шифратор

Кодты лыпта 1 ден 12 дейін жазылан сандары бар домала дискі бар. Бастапыда диск 1-суреттегідей орнатылан. Егер бірінші алпы 30° брылса (2-сурет), лып ашылады. Дискіні алпын згертуген арналан арнайы стержень орналасан (мысалы 1 арылы 7 ге 3-сурет). Содан со дискіні стержень бойымен 180° айналдырамыз. Нтижесінде диск 4-суреттегідей алыпа енеді. алай жне е аз брау арылы лыпты ашуа болады.

(16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Есептеуіш жйелеріні ауіпсіздігі (10 б)

 

2) Windows NT операциялы жйесінде SAM берілгендер орыны парольдері (14 б)

 

Сцитала

анат пен Айгл хабарламаны шифрлауда Сцитала шифрын олданды. Сцитала – бл белгілі диаметрі бар цилиндрлы асатая. Сциталаа енсіз папирус (немесе белдік) тілім-тілімі айналым оралатын. Оралан таспаа асатаяты осі бойынша ашы хабар жазылады. Сосын таспаны таратып алып (сонда хабарды ріптері ретсіз жазылан сияты болады) жолданан адама жіберіледі.

анат Айгл тмендегідей жазылан лентаны берді.

Біра Айгл з таяын жоалтып аландытан, хабарламада не жазыланын білмеді. Біра лента толы жазылан, демек оны орауда бтін санды айналым шыандыын ол білді. Айглге хабарламаны оуа кмектесііз. (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Операциялы жйелерді парольмен жабдытау (10 б)

 

2) Желілік жне макровирустар (14 б)

 

3) ріптік криптограмма

Тменде криптограмма берілген

Егер р трлі ріпке р трлі цифр сай келсе, крсетілген тедіктер орындалатындай ріптерді цифрлы маынасын табыыз. (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Желілерді орау деген не? (10 б)

 

2) RSA электронды ол оюы (14 б)

 

3) Алладин

Алладин бірдай 11 блмесі бар гірге тап бролады. Біра ол зіні ай блмеде екенін білмейді. Егер ол сиырлы шамды сртсе, лкен жын оны сол жатаы суреттегі схемамен алып барады. Егер сиырлы саинаны сртсе, кішкентай жын о жатаы суреттегі схема бойынша алып барады.

Алладинге орталы блмеге бару шін шам мен саинаны андай ретте срту керек. Алладинге кмектесііз. (Блмелерге белгі оюа рсат етілмейді). (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) ауіпсіздік жйесі деген не? (10 б)

 

2) арапайым орын алмастырулар шифрлары (14 б)

 

3) Кодты лып

Кодты лыпты орнатуда клавиатурада орнатылан 26 латын ріптеріне лып иесіне ана млім кез келген натурал санды сйкес ояды. р трлі ріпке р трлі сан ойылады. Кез келген кобинациядаы жпты ріптерді теруден кейінсанды мндері осылады. Егер осынды 26 блінсе, лып ашылады.

Кез-келген санды мнге сай келетін ріптер комбинациясы бар екенін длелдііз.

(16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Желіде апаратты орауды дегейлері (10 б)

 

2) Шифрлаушы кестелер деген не? (14 б)

 

3) Телефон желісі

Егер р бірі 99 згесімен байланысса, 993 абоненттен тратын сымды телефон желісін жргізуге бола ма? Тсіндірііз. (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Апаратты орау жне оны мселелері (10 б)

 

2) RSA схемасы (14 б)

 

3) Бзылан телетайп

Орыс алфавитімен

АБВГДЕЁЖЗИЙКЛМНОПРСТУФХЦЧШЩЪЫЬЭЮЯ

жазылан телетайпты тексеру шін барлы 33 ріпті алфавитті амтитын 9 сзден тратын теру (набор) беріледі. Телетайпты бзылуына байланысты тмендегідей сз алынды:

ГЪЙ АЭЁ БПРК ЕЖЩЮ НМЬЧ СЫЛЗ ШДУ ЦХОТ ЯФВИ

Бастапы тексті алпына келтірііз, егер бзылу характері былай болса, р бір ріп зінен алфавит бойынша тран екі ріптен арыа ауыспайды. Мысалы, Б ріпі {А, Б, В, Г} ріптеріні біріне алмасады. (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) (10 б)

 

2) (14 б)

 

3) Пароль

Компьютерлік желіде цифрлардан тратын парольдар олданылады. Парольді рлануынан сатану шін оларды шифрланан трде дискіде сатайды. олдану ажетілігіне байланысты сайкес келетін парольге бір маыналы шифрды шешу болады. Парольді шифрлау символды трде бір трлендірумен теді. Бірінші цифр згеріссіз алады, ал келесі цифрды шифрын шешу нтижесі оны зіне жне келесі цифра байланысты болады. Шифрленген парольдар тізімі белгілі:

4249188780319, 4245133784397, 5393511, 428540012393, 4262271910365, 4252370031465, 4245133784735

жне осы тізімнен шифрланан екі пароль 4208212275831, 4242592823026 белгілі. Баса парольдарды анытауа бола ма? (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Антивирустар мен архиваторлар (10 б)

 

2) RSA шифрлау жйесіні кілт сзі (14 б)

 

3) Таблица

Орыс тіліндегі сйлем кейбір ережеге сйкес таблица яшыына жазылан.

Осы ережені тауып сйлемді оыдар. (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)

 

Ф. 8.06-12

 

АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.уезов атындаы отстік азастан мемлекеттік университеті

 

«Информатиканы оытуды теориясы мен дістемесі» кафедрасы

 

«Компьютерлік жйелер мен желілерде апаратты орау» пні бойынша

 

емтихан билеті №_____

 

 

1) Windows операциялы жйесіні парольды ауіпсіздігіні функциялары (10 б)

 

2) RSA схемасыны математикалы негіздері (14 б)

 

3) Кпмшелік

Сізге тмендегі мтінде хабарлама келді: Ф В М Ё Ж Т И В Ф Ю. Бастапы хабарламаны табыыз, егер шифрлау былайша жасалса. Айталы x²+3x+1 шмшелігіні тбірі x₁, x₂ делік. Орыс алфавитіндегі (33 ріп) р бір ріпті реттік номеріне f(x)=x⁶+3x⁵+x⁴+x³+4x²+4x+3 кпмшелігіні мні осалып, пайда болан число сйкес ріпке ауыстырылады. Бастапы хабарламаны табыыз. (16 б)

 

 

Лектор ______________________Айашова А.П.

(олы, ТАЖ)