Biernik. Liczba pojedyncza 1 страница
kogo? co?
| Mian. | Bier. | |||
| pies wujek | m. yw. | psa wujka | -a Bier.=Dop. | starego -ego |
| chleb dom | m. nieyw. | chleb dom | Bier.=Mian. | stary -y |
| miasto drzewo | n. | miasto drzewo | stare -e | |
| noc siostra herbata | . | noc | star - | |
| siostr herbat | - |
mie (kogo? co?)
Mam brata. Tadek ma siostr.
Mam list. Tadek ma pióro.
wiczenia
w. 1. Uyjcie dopeniacza:
1. Teraz id do (mój brat). 2. Jutro pojdziemy do (nasza szkoa). 3. Chodzimy do (to kino) zwykle w niedziel. 4. Tadek pojedzie do (Warszawa i Kraków) w maju. 5. Helena chce zapisa si do (szkolny chór). 6. Musimy podej do (okrgy stó). 7. Andrzej opowiedzia wypadek ze (swoje ycie). 8. Gdy Micha wszed do (swój pokój), nie zobaczy (siostra Anna).
w. 2. Uzupenijcie dialogi:
| -Czy masz … ? -Tak, mam … . -Czy Ewa ma… ? -Nie, Ewa nie ma … . -Kto ma … ? -Janusz ma … . -Czy macie … ? -Tak, mamy … . -Czy oni maj … ? -Nie, oni nie maj … . | nowy samochód, czarne pióro, modszy brat, biaa lampa, dobry ko, moda ona, krótki nó, czerwony oówek, nowoczesny telefon, trudny egzamin, stary dziadek, wielki dom, dugi nos. |
w. 3. Uyjcie odpowiednej formy mie // nie mie:
1. Ewy … w audytorium. 2. On … modego ojca. 3. Zosia … now ksik. 4. Tadek … starszej siostry. 5. Pan Rokicki … dobrego konia. 6. Pani Celina … wielkie okno w swoim pokoju. 7. Czy ty … czarnego oówka? 8. Kto … krótki list?
w. 4. W nastpujcych zdaniach uyjcie formy dopeniacza liczby pojedynczej:
1. W tym lesie nie ma ani (jeden db). 2. Nie udawaj (bohater). 3. Nie miaem ani (jeden dzie) pogody. 4. Spotkaem bardzo miego (chopiec). 5. Nie mam (wasny pokój). 6. Czy nie ma tutaj (m) Zosi? 7. Nie mam zamiaru oglda (ten film). 8. Nie potrafi opracowa (ten projekt). 9. Nie usiowaem nawet podnie (ten stó). 10. Pragn (spokój). 11. Spodziewam si (przyjazd) brata. 12. Zobacz, czy nie masz przypadkiem (mój podrcznik)? 13. Syszaem wczoraj, e przerwa zimowa zaczyna si (25 stycze).
w. 5. Uyjcie odpowiedniego przypadka liczby pojedynczej:
1. To jest pierwsza lekcja. Powtarzam ... Nie powtarzam... 2. To jest wysoka studentka. Znam.. .Nie znam...3. To j est nowa teczka. Mam... Nie mam...4 . To jest moda Rosjanka. Znam... Nie znam...5. To jest nasza lektorka. Lubimy... Nie lubimy...6. Tо jest polska gazeta. Czytamy... Nie czytamy...7. To jest pikna dziewczyna. Widzimy... Nie widzimy...8. To jest moja siostra. Lubi... Nie lubi... 9. To jest nowa bibliotekarka. Pomagam... Nie pomagam... 10. To jest dobra rada. Sucham ... Nie sucham...
Celownik
komu? czemu?
Liczba pojedyncza
| -owi | m. 90% | profesor - profesorowi, dziennikarz - dziemikarzowi, dyrektor - dyrektorowi, dom - domowi, sklep - sklepowi |
| -u | m. 10% | pies - psu, chopiec - chopcu, kot - kotu, pa - panu, ojciec - ojcu, brat - bratu, Bóg - Bogu, wiat - wiatu |
| n. | okno - oknu, dziecko - dziecku, wiczenie - wiczeniu | |
| -e | . gr. I - alternacje! | matka - matce, kobieta - kobiecie, ona - onie, pogoda – pogodzie |
| -y | . gr. II (=Dop.p.) | praca - pracy, ulica - ulicy, burza - burzy, mysz -myszy |
| -i | . gr. III (=Dop.p, mn.) | babcia - babci, kuchnia - kuchni, powie - powieci, lekcja – lekcji |
Liczba mnoga
| -om | m n | pies - psom, profesor - profesorom, sklep – sklepom dziecko - dzieciom, wiczenie – wiczeniom matka - matkom, praca - pracom, mysz – myszom |
ALTERNACJE
| b - bi: choroba – chorobie p - pi: grupa - grupie m - mi: mama - mamie n - ni: ona - onie f - fi: szafa - szafie w - wi: gowa - gowie s - si: klasa - klasie z - zi: bluza – bluzie | t - ci: kobieta - kobiecie d - dzi: prawda - prawdzie - l: szkoa - szkole r - rz: chmura - chmurze k - c: torebka - torebce g - dz: noga - nodze ch - sz: cecha – cesze |
Kupuj prezent dla mamy. = Kupuj prezent (Bier.) mamie (Cel.).
| Czasowniki: | |
| dawa - da + Bier.(+Cel.) dzikowa - podzikowa +Bier.(+Cel.) kupowa - kupi + Bier. (+Cel.) kra - ukra +Bier. (+Cel.) mówi - powiedzie +Bier. (+Cel.) oddawa - odda +Bier. (+Cel.) | odpowiada - odpowiedzie +Bier. (+Cel.) pokazywa - pokaza +Bier. (+Cel.) pomaga - pomóc +Cel. wysya - wysa +Bier. (+Cel.) yczy+Dop.(+Cel.) |
wiczenia
w. 1. Uyjcie odpowiedniej kocówki przypadkowej:
wzór: (ojciec) - Daj ojcu klucze.
1. (pracownik) Dyrektor dzikuje ................. za dobr prac. 2. (waciciel) Znalazem na ulicy dokumenty. Wysaem je ........................ . 3. (ty) Musz ....... odda pienidze. 4. (matka) Córka pomaga ..................... . 5. (student) Profesor pokazuje ............... dowiadczenie. 6. (moja ssiadka) Zodziej ukrad ................... samochód. 7. (biedne rodziny) Ludzie wysyaj pienidze .................. . 8. (aktorka) Minister daje .......... nagrod. 9. (wy) Pokazywalimy ....... zdjcia ze lubu. 10. (babcia) Pomagam ........... sprzta mieszkanie. 11. (kolega) Mój brat podzikowa ................ za pomoc. 12. (pies, kot) Musz da ........ miso, a ..... ryby. 15. (zwierzta) Trzeba pomaga ................ . 14. (rodzice) Pokazywalimy ............... nowe mieszkanie. 15. (spoeczestwo) Premier dzikuje ............. za cierpliwo.
w. 2. W nastpujcych zdaniach uyjcie formy celownika liczby pojedynczej:
1.Poyczam pienidze (swój ssiad). 2. Podobno (Polak) atwo si uczy jzyków. 3. Twojemu (chopiec) podoba si moja teczka. 4. Nic nie brak (ten dom). 5. Opowiedziaem t histori (mój przyjaciel). 6. Dorczyem (ojciec) list. 7. Zaufaj (prosty czowiek). 8. Zosia daa (pies) je. 9. ona zrobia (m) kolacj. 10. Prosz pastylk przeciw (ból) gowy. 11.Wbrew (rozsdek) wyruszyli w nocy. 12. Adam pisa (swoja matka) wszystko. 13.Kelner poda (ta pani) kaw. 14. Ojciec kupi (dziecko) zabawk. 15. Mój brat przedstawi (pastwo) swego syna. 16. Dziecko przynioso (mamusia) kwiaty. 17. (Moja siostra) jest przykro, e nie przyjechae. 18. Podarowaem ksik (miy kolega).
Dopeniacz. Liczba mnoga
| Kocówki | Grupy | Rzeczownik | Przymiotnik |
 -ów
| m. gr.I | dom-domów, kot-kotów, samochód-samochodów | -ych dobrych starych modych polskich drogich -kich -gich -nich |
| m. -ec /70%/ | chopiec-chopców, widelec-widelców | ||
| m. gr.III /10%/ | ucze-uczniów, kraj-krajów | ||
| -i | m. gr.III /90%/ | ko-koni, so-soni, nauczyciel-nauczycieli | |
| . na -cja, -sja, -zja | lekcja-lekcji, audycja-audycji /=Dop.p./ | ||
| -y | m. gr.II | onierz-onierzy, miesic-miesicy | |
| . | mysz-myszy, twarz-twarzy, rzecz-rzeczy /=Dop.p./ | ||
| n. | pole-pól, okno-okien, serce-serc | ||
| . | rka-rk, kobieta-kobiet, szafa-szaf |
 kilka
troch
mao
duo
wiele
| + Dop. |
Ile+Dop.?
1. Ile ziemniaków kupie? - Kupiem duo ziemniaków. 2. Ile ksiek przeczytae?- Przeczytaem mao ksiek. 3. Ile drzew widziae w ogrodzie? - Widziaem wiele drzew.
wiczenia
w. 1.Wyrazy w nawiasach podajcie w odpowiedniej formie:
l.Prosz kupi kilka (ciastka). 2. W audytorium stoi duo (krzesa). 3. Na (pierwsze pitro) nie ma (okna). 4. Dlaczego nie kupie (jajka)? 5. Chc kupi kilka (czasopisma). 6. Ile (wita) jest w tym miesicu? 7. Ile (miejsca) jest w tym teatrze? 8. Ile (sowa) jest w (to zdanie)? 9. Ile (kina) jest w (to miasto)? 10. Ile (óka) stoi w pokoju? 11. Ile (pitra) ma ten dom? 12. Ile (miasta) zna pani w Polsce? 13. Nie mamy dzisiaj (zajcia).
w. 2. Przeróbcie zdania na form przeczc, nastpnie na liczb mnog (forma twierdzca i przeczca):
Czytam ksik. Kocham siostr. Zerwaem lili. Szczepi ró. Czczono bogini wiosny. Otworzono stacj. Ogldam menaeri. Oni zmylaj (historia, bajka). Babcia kocha (swoja maa wnuczka). Przeprosiem ju (nasza pracownica).
Mianownik. Liczba mnoga
Forma niemskoosobowa
| Mian. pojed. | Mian. mn. | Mian. pojed. | Mian. mn. | ||||
| m.+. (tw.sp.) | dom pomnik ona droga | domy pomniki ony drogi | -y /-i | m.+.+n. | nowy wielki nowa wielka nowe wielkie | nowe wielkie | -e |
| m.+. (m., stw. sp.) | ko dworzec ziemia noc | konie dworce ziemie noce | -e | ||||
| n. | drzewo pole | drzewa pola | -a |
| 2,3,4 22,23,24 32, 33, 34 ... | +Mian. | 5,6,7,8,9,10,11...-21 25-31 35-41 | +Dop. |
Ile jogurtów kupie? -Kupiem 5 jogurtów.
Ile kanapek zjade? -Zjadem 6 kanapek.
Ile filmów obejrzae? -Obejrzaem 3 filmy.
Mianownik rodzaju mskoosobowego
Rzeczownik
| Mian. pojed. | Mian. mn. | Mian.pojed. | Mian. mn. | ||
| gr. I (bez:k,g,r) | -i | studenci ssiedzi mczyni | gr.II (bez:c), gr.III | -e | przyjaciele lekarze gocie |
| student ssiad mczyzna | przyjaciel lekarz go | ||||
| k,g,r,c | -y | politycy koledzy aktorzy przestpcy | syn ojciec profesor ambasador pan | -owie | synowie ojcowie profesorowie//profesorzy ambasadorowie//ambasadorzy panowie |
| polityk kolega aktor przestpca | |||||
| alternacje!!! |
wyjtki:
brat - bracia ; ksidz - ksia ; czowiek – ludzie
alternacje:
| t:ci student - studenci | d:dzi ssiad - ssiedzi |
| k:c polityk - politycy | g:dz kolega - koledzy |
| r:rz aktor - aktorzy |
Przymiotnik
| Mian.pojd. | Mian.mn. | alternacje: | ||
| -k, -g, -r, -cy, -dzy, -czy, -dzy | -y | polscy drodzy starzy obcy uroczy | t:ci d:dzi r:rz k:c g:dz :zi sz:si ch:si :li ony:eni | zajty - zajci mody - modzi stary - starzy polski - polscy drogi - drodzy duy - duzi starszy- starsi cichy - cisi zy - li zmczony - zmczeni |
| polski drogi stary obcy uroczy | ||||
| Inne | -i | ostatni gupi mili inteligentni | ||
| ostatni gupi miy inteligentny |
Zaimek
ten – ci
tamten – tamci
mój, twój, swój, czyj - moi, twoi, swoi, czyi
wiczenia
w. 1. Przepiszcie uzupeniajc wedug wzoru: okrt — dwa okrty.
koszt — wysokie... interes — kopotliwe...
numer — szczliwe... fundament — betonowe...
bilet — drogie... grunt — podmoke...
w. 2. Przepiszcie uzupeniajc wedug wzoru: saperzy — odwany saper.
swetry — czerwony... metry — niecay...
chabry — niebieski... osy — gupi...
litry—jeden... wiatry — pónocny...
w. 3. Uzupenijce zdania wedug wzoru:
wzór: (dobry dziennikarz) - W telewizji pracuj dobrzy dziennikarze.
1. (miy czowiek) - Koo mnie mieszkaj ........... . 2. (ojciec, zdenerwowany) - ............ tych chopców byli bardzo ............. . 3. (mody nauczyciel) - W tej szkole pracuj…….. . 4. (znany aktor) - W tym filmie graj ........ . 5. (inteligentny ucze) - Do tej klasy chodz….. . 6. (zawodnik angielski) - Zawody w skoku o tyczce wygrali ............ . 7. (jaki obcy czowiek) - Wczoraj przyszli do mnie ……. . 8. (zy robotnik) - ............ nie dostali pracy. 9. (policjant, zmczony) - Po pracy ............ byli bardzo ............ . 10. (wysoki chopiec) - W koszykówk graj ........... . 11. (niemiecki trener) - ............rozmawiaj ze swoimi zawodnikami. 12. (ostatni student) - .............zdawali egzamin o 22 . 13. (twój kolega, grzeczny) - ..............s bardzo ............. . 14. (nasz ssiad, zoliwy) - ................s ............. . 15. (nowy mieszkaniec) - ............... tej dzielnicy nie dostali jeszcze pracy. 16. (pacjent, zadowolony) - ............ tego szpitala s bardzo ................ ze swoich lekarzy. 17. (brat, stary) - ............. mojej babci s........... - jeden ma 98 lat, a drugi 96. 18. (wasz syn, wesoy) - ............ s ........ . 19. (przyjaciel, niemiay) - ................. mojego syna s troch ................... . 20. (ten kierowca, zdrowy) - .............. mog dzisiaj pracowa, poniewa s ............... . 21. (cudzoziemiec, cierpliwy) - .................... , którzy ucz si jzyka polskiego s bardzo ....... .
Deklinacja rzeczowników, przymiotników, zaimków
Liczba pojedyncza
| przyp. | RM (nieyw.) | RM (yw.) | R | RN | ||||||
| nowy | -y | nowy | -y | nowa | -a | nowe | -e | |||
| tani | -i | tani | -i | tania | -a | tanie | -e | |||
| ten | - | ten | - | ta | -a | to | -o | |||
| Mian. | mój | - | mój | - | moja | -a | moje | -e | ||
| sklep | - | minister | - | ciana | -a | drzewo | -o | |||
| kamie | - | robotnik | - | ziemia | -a | mieszkanie | -e | |||
| poeta | -a | noc | - | imi | - | |||||
| zwierz | - | |||||||||
| muzeum | -um | |||||||||
| nowego | -ego | nowego | -ego | nowej | -ej | nowego | -ego | |||
| taniego | -ego | taniego | -ego | taniej | -ej | taniego | -ego | |||
| tego | -ego | tego | -ego | tej | -ej | tego | -ego | |||
| Dop. | mojego, mego | -ego | mojego, mego | -ego | mojej, mej | -ej | mojego, mego | -ego | ||
| sklepu | -u | ministra | -a | ciany | -y | drzewa | -a | |||
| kamienia | -a | robotnika | -a | ziemi | -i | mieszkania | -a | |||
| poety | -y | nocy | -y | imienia | -a | |||||
| zwierzcia | -a | |||||||||
| muzeum | -um | |||||||||
| nowemu | -emu | nowemu | -emu | nowej | -ej | nowemu | -emu | |||
| taniemu | -emu | taniemu | -emu | taniej | -ej | taniemu | -emu | |||
| temu | -emu | temu | -emu | tej | -ej | temu | -emu | |||
| Cel. | mojemu, memu | -emu | mojemu, memu | -emu | mojej, mej | -ej | mojemu, memu | -emu | ||
| sklepowi | -owi | robotnikowi | -owi | cianie | -e | drzewu | -u | |||
| kamieniowi | -owi | ministrowi | -owi | ziemi | -i | mieszkaniu | -u | |||
| poecie | -e | nocy | -y | imieniu | -u | |||||
| zwierzciu | -u | |||||||||
| muzeum | -um | |||||||||
| nowy | -y | nowego | -ego | now | - | nowe | -e | |||
| tani | -i | taniego | -ego | tani | - | tanie | -e | |||
| ten | - | tego | -ego | t | - | to | -o | |||
| Bier. | mój | - | mojego, mego | -ego | moj, m | - | moje | -e | ||
| sklep | - | robotnika | -a | cian | - | drzewo | -o | |||
| kamie | - | ministra | -a | ziemi | - | mieszkanie | -e | |||
| poet | - | noc | - | imi | - | |||||
| zwierz | - | |||||||||
| muzeum | -um | |||||||||
| nowym | -ym | nowym | -ym | now | - | nowym | -ym | |||
| tanim | -im | tanim | -im | tani | - | tanim | -im | |||
| tym | -ym | tym | -ym | t | - | tym | -ym | |||
| Narz. | moim, mym | -im -ym | moim, mym | -im -ym | moj, m | - | moim, mym | -im -ym | ||
| sklepem | -em | robotnikiem | -em | cian | - | drzewem | -em | |||
| kamieniem | -em | ministrem | -em | ziemi | - | mieszkaniem | -em | |||
| poet | - | noc | - | imieniem | -em | |||||
| zwierzciem | -em | |||||||||
| muzeum | -um | |||||||||
| nowym | -ym | nowym | -ym | nowej | -ej | nowym | -ym | |||
| tanim | -im | tanim | -im | taniej | -ej | tanim | im | |||
| tym | -ym | tym | -ym | tej | -ej | tym | -ym | |||
| Miejs. | moim, mym | -im -ym | moim, mym | -im -ym | mojej, mej | -ej | moim, mym | -im -ym | ||
| sklepie | -e | robotniku | -u | drzewie | -e | |||||
| kamieniu | -u | ministrze | -e | mieszkaniu | -u | |||||
| poecie | -e | imieniu | -u | |||||||
| zwierzciu | -u | |||||||||
| muzeum | -um | |||||||||
| nowy | -y | nowy | -y | nowa | -a | nowe | -e | |||
| tani | -i | tani | -i | tania | -a | tanie | -e | |||
| Wo. | sklepie | -e | robotniku | -u | ciano | -o | drzewo | -o | ||
| kamieniu | -u | ministrze | -e | ziemio | -o | mieszkanie | -e | |||
| poeto | -o | nocy | -y | imi | - | |||||
| zwierz | - | |||||||||
| muzeum | -um | |||||||||
Liczba mnoga