Biernik. Liczba pojedyncza 3 страница
przychodzi: przychodziem, przychodziam ...
wychodzi: wychodziem, wychodziam ...
i, pój, przyj, wyj
i
| szedem | szam | szlimy | szymy | |
| szede | sza | szlicie | szycie | |
| szed | sza | szo | szli | szy |
PÓJ: poszedem, poszam...
PRZYJ: przyszedem, przyszam...
WYJ: wyszedem, wyszam...
wiczenia
w. 1. Zamiast kropek wstawcie w odpowiedniej formie czasu przeszego czasowniki i, pój, przyj, wyj:
1. Anna .......... ulic i rozmawiaa z koleank. 2. Maria i Piotr ............ z kina przed kocem filmu. 3. Nigdy nie chodz do opery, ale wczoraj ................. na "Wesele Figara". 4. Zaprosie mnie na obiad, ale .................... na kolacj. 5. Rodzice ................... do nas 15 minut. 6. Ssiadka .................... do mnie o 17.00. 7. Pielgniarki ..................... z gabinetu lekarza. 8. Nauczyciel ....................... z dziemi do zoo. 9. Lekarz ........................ ze szpitala. 10. Chciaem spotka si z tob, wic ................. do ciebie. 11. Nie chciaam czeka dugo na autobus, wic ................... na piechot. 12. Nie lubisz mojej koleanki, wic nie ....................... do niej na urodziny. 13. Chcielimy obejrze obrazy Witkacego, wic ................... do muzeum. 14. Musielimy ....................... z biura o 1200 15. Kiedy ciocia i wujek....................... ulic, spotkali moj siostr. 16. Zawsze jemy obiady w domu, ale wczoraj ....................... do restauracji. 17. Dyrektor zastanawia si, dlaczego sekretarka nie ........................ do pracy. 18. Chciaem obejrze "Wesele" Wyspiaskiego, wic ........................ do teatru. 19. M mojej ssiadki .......................... z domu bardzo zdenerwowany. 20. ............................ rano do pracy i zaczem rozmawia z dyrektorem.
w. 2. Czasownik ten znajdziecie na dole w formie bezokolicznika, zamiecie go na czas przeszy.
1. Dziewczyny szy drog i... . 2. W pewnym momencie ... je dwa cigniki. 3. Sowa piosenki... w turkocie silników. 4. Dziewczyny ... do kierowców: „Podwielibycie nas". 5. Na to chopcy...: „Wy, to bycie si tylko... i... ; a dokd bycie ...?” „Do Helenowa!” „Zgoda, ale zawioz tylko same Heleny. Która z was Helena, niech siada." 8. Dziewczyny... jedna przez drug: „Patrzcie, wybory bdzie urzdza." 9. Wybory to... do rad narodowych." 10. „Jakecie si ... to sam pojad. Wio, Ursus."
1. piewa. 2. dogoni. 3. gin. 4. woa. 5. rozemia si. 6. wozi i wozi; pojecha. 8. woa. 9. by. 10. obrazi.
w. 3. Wypenijcie luki w tabeli tworzc odpowiednie formy.
| Chopcy mówili tak: | Dziewczyny mówiy tak: | Chopiec i dziewczyna mówili tak: |
| pracowalimy | ||
| zmczyymy si | ||
| bylimy godni | ||
| nie narzekalimy | ||
| wytrwaymy do wieczora |
w. 4. Uzupenijcie zakoczeniami czasu przeszego czasowniki:
1. 4 kamienie upad... na drog. 2. Tylko 4 zawodników dobieg... do mety. 3. 62 szwaczki pracowa... w wykoczalni, a 101 kobiet pracowa... w caym zakadzie. 4. Tysice ludzi znalaz... si bez dachu nad gow. 5. Modzi maonkowie poszukiwa... mieszkania. 6. Mode maestwo poszukiwa... mieszkania. 7. My i wy byli... razem nad morzem. 8. My i ty jecha... jednym pocigiem.
Tryb warunkowy
| chciabym | chciaabym | - | chcielibymy | chciaybymy |
| chciaby | chciaaby | - | chcielibycie | chciaybycie |
| chciaby | chciaaby | chciaoby | chcieliby | chciayby |
*je - zje, kra - ukra
czas przeszy
| zjadem | zjadam | - | zjedlimy | zjadymy |
| zjade | zjada | - | zjedlicie | zjadycie |
| zjad | zjada | zjado | zjedli | zjady |
Tryb warunkowy
| zjadbym | zjadabym | - | zjedlibymy | zjadybymy |
| zjadby | zjadaby | - | zjedlibycie | zjadybycie |
| zjadby | zjadaby | zjadoby | zjedliby | zjadyby |
wiczenia
w. 1. Powiedzcie wedug wzoru:
a) Wzór:Pojechaem do Warszаwy i zwiedziem Stare Miasto. Jeeli pojechabym do Warszawy, zwiedzibym Stare Miasto; Gdybym pojecha do Warszawy, zwiedzibym Stare Miasto.
1. Mój syn namalowa obraz, a ja powiesiam go na cianie. 2. Zorganizowalimy prywatk i bawilimy do rana. 3. Wypie kawy i poczue si lepiej. 4. Babcia czyta wnukowi ksik na dobranoc i dziecko wczenie idzie do óka. 5. Nie jestem zajta i mog przyj do was jutro wieczorem.
б) Wzór: Nie miaam temperatury, wic nie poszam do lekarza. — Gdybym miaa temperatur, poszabym do lekarza. Gdybym miaa temperatur, tobym posza do lekarza.
1. Mój przyjaciel nie kupi ani chleba, ani mleka, wic w domu nie byo nic do jedzenia. 2. Nigdy nie lubiem muzyki rockowej, wic nie suchaem jej. 3. Edzio nie uczy si, wic nie zda egzaminu. 4. Nie dodae zaproszenia, wic nie poszede na wernisa. 5. Nie spotkalimy Piotra, wic nie zaprosilimy go do nas.
w. 2. Czasowniki w nawiasach prosz poda w odpowiedniej formie trybu warunkowego:
1. Gdyby (mie – ja, kobieta) duo pienidzy, (kupi) sobie samochód. 2. Gdyby (by – my, mczyni) w Warszawie, przede wszystkim (obejrze) Stare Miasto. 3. Gdyby (by) ciepo, (wykpa si – ja, kobieta) w rzece. 4. Jeliby (dosta – ty, mczyzna) bilety, (pój – ja, kobieta) na t sztuk. 5. Gdyby (by – ty, kobieta) blisko, (czu si – ja, mczyzna) szczliwy. 6. Jeliby (pozosta – my, mczyni) u ciebie duej, (spóni si) na ostatni autobus.
Czas przyszy zoony
| os. | I | II |
| bd kupowa | bd kupowa (-a) | |
| bdziesz kupowa | bdziesz kupowa (-a) | |
| bdzie kupowa | bdzie kupowa (-a, -o) | |
| bdziemy kupowa | bdziemy kupoway (-li) | |
| bdziecie kupowa | bdziecie kupoway (-li) | |
| bd kupowa | bd kupoway (-li) |
| bd móg | Bd móg kupi. | Я смогу купить. |
| bd musia | Bdziemy musieli pój. | Мы должны будем пойти. |
| bd chcia | Bdziecie chciei pojecha. | Вы захотите поехать. |
-Och, jak te dzieci wszystko dr! Jurek znów podar nowe spodnie.
-Trudno, jeli bd dalej tak drze ubranie, bd musiay chodzi w podartych rzeczach.
wiczenia
w. 1. Uyjcie czasowników w czasie przyszym zoonym (II forma):
1. Ona (nosi) jasne palto. 2. Ewa (kupowa) skarpety jutro. 3. Adam (przymierza) garnitur w czwartek. 4. Helena (wkada) now sukni przed lustrem. 5. Tadek (musie) kupi zielony sweter. 6. Maryjka (sprzedawa) okulary.
w. 2. Odpowiedzcie na pytania, co on bdzie robi (wedug wzoru):
Wzór:On wzi szczotk i past do obuwia. - On bdzie czyci obuwie.
Wyrazy pomocnicze:je kolacj, podrywa chopaków, przygotowywa si do egzaminu, my zby, rozmawia przez telefon, oglda telewizj, odpoczywa czyta gazet, chodzi po zakupy.
1. Ojciec usiad w fotelu i wzi gazet. 2. Babcia wzia torb i pienidze. 3. Dziewczyny woyy na siebie odjazdowe ciuchy i umaloway si. 4. Studenci wzili sowniki, podrczniki, konspekty. 5. Wziem szczotk i past do zbów. 6. Zasiadam w fotelu i podniosam suchawk. 7. Usiedlimy na kanapie i wczylimy telewizor. 8. Dziewczyny nakryy do stou.
w. 3. Powiedzcie wedug wzoru:
Wzór: -Nie jedz niedojrzaych jabek!- Nie bd jad. -Nie jedzcie niedojrzaach jabek!- Nie bdziemy jedli.
1. - Ewo, nie pij nieprzegotowanej wody! 2. - Chopaki, nie pijcie na wykadach! 3. Dziewczyny, nie rzucajcie papierków na ziemi! 4. - Janku, nie depcz trawy! 5.- Dzieci, nie chodcie po mieszkaniu w butach! 6. - Marku, nie wyprowadzaj psa bez smyczy! 7.- Studenci! Nie lecie si! Pracujcie i uczcie si pilnie! 8.- Chopaki! Nie podpisujcie si na murach gmachów!
Tryb rozkazujcy
| Osoba | Konigacja | L. p. | L. mn. | ||
| cz. tera. | tr. rozkaz. | cz. tera. | tr. rozkaz. | ||
| nios cigniesz umrzesz robi wypeni czytam gram | - - - - - - - | niesiemy cigniemy umrzemy robimy wypenimy czytamy gramy | niemy cignijmy umrzyjmy róbmy wypenijmy czytajmy grajmy | ||
| niesiesz cigniesz umrzesz robisz wypenisz czytaj graj | nie cignij umrzyj rób wypenij czytaj graj | niesiecie cigniecie umrzecie robicie wypenicie czytacie gracie | niecie cignijcie umrzyjcie róbcie wypenijcie czytajcie grajcie | ||
| niesie cignie umrze robi wypeni czyta gra | niech niesie niech cignie niech umrze niech robi niech wypeni niech czyta niech gra | nios cign umr robi wypeni czytaj graj | niech nios niech cign niech umr niech robi niech wypeni niech czytaj niech graj |
| by | mie | ||
| - | bdmy | - | miejmy |
| bd | bdcie | miej | miejcie |
| niech bdzie | niech bd | niech ma | niech maj |
wiczenia
w. 1. Uyjcie odpowiedniej formy trybu rozkazujcego:
1. (odpowiedzie - koleanka) mi, kogo spotkaa w teatrze. 2. (kibicowa - ty) naszej druynie! 3. (potaczy - my) dzi gdzie? 4. (odpocz - wy) po obiedzie. 5. (zaprosi - ty) mi do kina. 6. (zamówi - Janek) bilety na przedstawienie na jutro. 7. (czeka - oni) na mnie w bufecie. 8. (przyj - ty) do mnie wieczorem. 9. (siedzie - wy) spokojnie: zaraz podniesie si kurtyna. 10. (przeszkadza - ty) mi oglda film muzyczny!
w. 2. Uyjcie odpowiedniego przypadku z przyimkiem lub bez:
1. Co (ty) boli? 2. Uszy (ja) bol. 3. Babcia ju dawno choruje (serce). 4. (Józek) bol oczy. 5. Czy bol (on) plecy? 6. Boli (ona) gowa. 7. Jego ojciec choruje (gardo).
w. 3. Czasowniki w nawiasach podajcie w odpowiedniej formie trybu rozkazujcego:
1. (Kocha si (my)) jak bracia, (rachowa si (my)) jak ydzi. 2. Wszystkich (radzi si (ty)), a jednego (sucha (ty)). 3. Nie (przystpowa (ty)) do niego z gol rk. 4. Kiedy mokre role, nie (chodzi (wy)) z pugiem w pole. 5. (Pamita (ty)) rozchodzie y z przychodem w zgodzie. 6. Nie (pcha (wy)) rzek, sama pynie. 7. (Wygra) w polu, wygra pan i w sdzie. 8. Nie (budzi (ty)) licha, kiedy pi. 9. Z artami jak z sol, nie (przesadzi (ty)), bo bol. 10. (Uywa (ty)) wiata, póki su lata. 11. (Da (ty)) kurz grzd, ona - wyej sid. 12. (Siedzie (ty)), grzybie, póki ci kto nie zdybie. 13. Nie (sprzedawa (ty)) niedwiedzia, póki w lesie. 14. (Uderzy (ty)) w stó, noyce si odezw. 15. Gdy szukasz rady (strzec si (ty)) zdrady.
Imiesow
Imiesow wspóczesny przysówkowy (nieodmienny)
Imiesow wspóczesny przymiotnikowy (odmienny)
| Kon. | Bezokolicz. | Czas teran. | Imies. przysów. | Imies. przymiotn. |
| pisa bra my kupowa | pisz bior myj kupuj | piszc biorc myjc kupujc | piszcy biorcy myjcy kupujcy | |
| patrze widzie | patrz widz | patrzc widzc | patrzcy widzcy | |
| czyta sucha | czytaj suchaj | czytajc suchajc | czytajcy suchajcy | |
| umie | umiej | umiejc | umiejcy |
Imiesow uprzedni przysówkowy (nieodmienny)
Imiesow bierny przymiotnikowy (odmienny)
| Bezokolicz. | Im. przeszy cz. | Im.uprzedni cz. | Im. bierny |
| bra | bra | - | brany |
| napisa | napisa | napisawszy | napisany |
| powiedzie | powiedzia | powiedziawszy | powiedziany |
| robi | robi | - | robiony |
| obroni | obroni | obroniwszy | obroniony |
| pa | pas | - | pasiony |
| opuci | opuci | opuciwszy | opuszczony |
| ugry | ugryz | ugryzszy | ugryziony |
| wytrze | wytar | wytarszy | wytarty |
Uycie strony biernej
| Czas teraniejszy | wito jest obchodzone | праздник отмечается |
| Czas przeszy | wito byo obchodzone | праздник отмечался |
| Czas przyszy | wito bdzieobchodzone | праздник будет отмечаться |
| Czas przeszy | miasto zostao zniszczone | город разрушен |
| Czas przyszy | miasto zostanie zniszczone | город будет разрушен |
| przez (kogo?) Powie zostaa napisana przez Orzeszkow. Повесть была написана Ожешко. | czym? Napisane piórem. Написано ручкой. |
wiczenia
w. 1. Uyjcie odpowiedniej formy:
1. Nowela "Dym" zostaa napisana (Konopnicka). 2. Dlaczego to jest przepisane (oówek)? 3. Myl, e drugi mecz zostanie wygrany (nasza druyna). 4. Czytaem wszystkie ksiki (ona) tumaczone. 5. To s jabka przysane (wuj).
w. 2. Powiedzcie wedug wzoru:
Wzór:Dziecko, które sucha bajki, siedzi bardzo cicho. – Suchajce dziecko siedzi bardzo cicho. Suchajcedzieci siedz bardzo cicho.
1. Kwiat, który pachnie, to bardzo dobry prezent dla kochanej. 2. Aktor, który gra w tym filmie, jest kompletnym antytalentem. 3. Zwierz, które ucieka, jest bardzo zdenerwowane. 4. Talerz, który lata, nie jest zwykym talerzem. 5. Wiem, e Antarktyda to kontynent, który tak fascynuje, ale nie chce tam jecha. 6. Nauczyciel, który zorganizowa wycieczk, nie móg pojecha z nami, i to bardzo dobrze. 7. Student, który uczy si na Uniwersytecie, nie jest zadowolony ze swojego stypendium. 8. Pocig, który odjeda z peronu drugiego, to mój pocig, na który nie zdyem. 9. Pan, który spaceruje po parku, to mój ssiad.
w. 3. Przetumaczcie tekst na jzyk rosyjski:
Matka, do izby wróciwszy, chwycia za miot i z wielkim rozmachem zamiata zacza. Doniósszy wszake miecie do komina, stana przed nim i zadumaa si, patrzc smutno na dogasajce wgle. Stasiek z niepokojem oczyma za matk wodzi. Jak siad przed godzin do niadania, tak jeszcze na awie siedzia, amic i dojadajc kromk czarnego chleba. Jad powoli, ykajc jakby ó za kadym ksem, a w szeroko otwartych oczach wzbiera zaczy dwie zy jasne, migoczce, przejrzyste. Wezbrawszy, dray chwil u ciemnych rzs chopca, a potem spaday mu na chleb trzymany w rce.
(M. Konopnicka)
Przysówek
* A. - Jak si pa czuje?
B. - Dzikuj, czuj si dobrze.
| przymiotnik: | przysówek: |
| 1) gr.II, III + gr.I (50%) | -o |
| stary | staro |
| mody | modo |
| gorcy | gorco |
| tani | tanio |
| drogi | drogo |
| popielaty | popielato |
| zimowy | zimowo |
| gruby | grubo |
| 2) gr. I (50%) | -е alternacje! |
| dobry | dobrze |
| zy | le |
| doskonay | doskonale |
| mdry | mdrze |
-o // -e pochmurny - pochmurno // pochmurnie; nudny - nudno // nudnie
wiczenia
w. 1. Zamiast kropek wstawcie przysówek:
wzór: dokadny – dokadnie. Przeczytaem ..dokadnie.. wszystkie ogoszenia o pracy.
1) wyczynowy - ................ Uprawiam ............ kolarstwo. 2) amatorski - ...............Ona ................ uprawia ywiarstwo. 3) brzydki - .............. Wygldasz .................. w tej bluzce. 4) ciemny - ............... W tym pokoju jest .......... . 5) doskonay - ................. Ona zna ...... jzyk hiszpaski. 6) gruby - .…… Ona wyglda ............. w tym paszczu. 7) adny - ............... On ..... piewa. 8) niemiay - ................ Jan ..... pyta, czy Anna wyjdzie za niego za m.
w. 2. Zamiast kropek wstawcie przysówek, przetumaczcie na jzyk rosyjski:
wzór:punktualny – punktualnie. Adam by....punktualny... . – Adam przyjecha do Instytutu punktualnie.
1) szybki - ............. Ten samochód jest .......... . Ten samochód jedzi ................... . 2) szczliwy - ............... Anna jest …... kobiet. Anna yje .... . 3) brudny - ..... Na tym podwórku jest ...... . To podwórko jest ...... 4) drogi - ................... . Janek zapaci ........ za t ksik. Ta ksika jest bardzo ........... . 5) biedny - ................ On jest .......... On yje ....... 6) jasny - .............. W tym pokoju jest ............ . Ten pokój jest ......... . 7) czysty - ................. . Ta ulica jest bardzo ............. . Na tej ulicy jest bardzo ......... . 8) ciki - ................ Ona pracuje ..... . Jej praca jest bardzo ............ 9) dumny - .............. . Adam jest ..... z siebie. Adam ........... patrzy na kolegów. 10) gorcy - ............. Portugalia jest ........................ krajem. W Portugalii jest..... .
wiczenia dodatkowe
w. 1. Przepiszcie zastpujc kresk - kocówk - lub -om.
Turysta szuka noclegu we wsi, do której przed godzin- przyjecha. Szed cienist- alej- i nie móg si oprze ponurym myl-, e noclegu nie znajdzie. Wyszed na szos i zaczsi przyglda stojcym wzdu niej domk- i chat- Nagle poczu dziwn- sympati do jakiej starowieckiej chaupy krytej som-. Jak wie, to wie – pomyla – spróbuj, czy si nie da zanocowa pod strzech-.
w. 2. Przepiszcie zastpujc kresk - kocówk -o lub -u.
Tadzi- zrobi si nieznony. Przyszed kiedy do nas wujci- Chod, Tadzi-, przywitaj si z wujciem — mówi mama — wujci- pewnie przyniós ci prezent. A na to Tadzi- powiada tak: Ja si dla prezentu nie bd wita. Kochany wujci-, odó prezent, to si przywitam. A prezent moe mi wujci- da póniej.
w. 3. Napiszcie w liczbie pojedynczej:imiona, plemiona, ramiona, zwierzta.
w. 4. Uzupenijcie wedug wzoru:panna Pkówna — id do panny Pkówny, Zdzisaw Kwiecie — zeszyt Zdzisawa Kwietnia
pan Lech — palto pana... Ania Dudkówna — dam kwiaty Ani... Jan Kocio — imieniny Jana ... Broniszówna — to jest broszka (czyja?)... Zygmunt Waek — id do Zygmunta... Andrzej Stpie — pani Andrzejowa ... Antoni Lipiec—jego ona nazywa si... Tomasz Grodek— listdo Tomasza ...
w. 5. We wzorze: Bieszczady — jad do Bieszczad zastpcie Bieszczady nastpujcymi nazwami:
Biaobrzegi, Laski, Jedlina Zdrój, Koskie, Skarysko-Kamienna, Guchoazy, Owicim, Midzyzdroje, Sopot.
w. 6. Uzupenijcie zakoczenia wyrazów wedug wzoru: Maria — imieniny Marii, ziemia — trzsienie ziemi.
Gdynia — port w Gdy(...), fotografia — le wychodz na fotogra(...), skrzynia — wieko skrzy(...), mleczarnia — kierownik mleczar(...), teoria — to jest dobre w teo(...), sympatia — mam wiele sympa(...), kolacja — po kola(...), aleja — w ale(...), kolej — on pracuje na ko(...), idea — powici si dla ide(...), konwalia — bukiecik konwa(...).
w. 7. Dopiszcie do podanych wyrazów wyrazy bliskoznaczne:
Wzór: napad—napa, najazd, agresja, inwazja, atak.
dobrze — inaczej — czerwony — niezgoda — podczas — szybko
w. 8. Jak mona powiedzie inaczej?
Wzór: Nie wiem — Nie mam o tym pojcia. Nie potrafi o tym nic powiedzie. Nie orientuj si w tym.
Nie masz racji. Nie lubi haasu. Trzeba zacz dziaa. Wtpi, czy zdymy. Jestem zadowolony z wyników.