Дріс. Кіріспе ымдар. Статиканы аксиомалары. Тоысатын кштер

ОЛДАНБАЛЫ МЕХАНИКА

050717 – Жылуэнергетикасы мамандыы бойынша барлы оу трлерінде оитын студенттерге арналан дрістер жинаы

 

 

 

Алматы 2009

РАСТЫРАНДАР: А.Д. Дінасылов, Р..ойлыбаева. олданбалы механика. 050717 – Жылуэнергетикасымамандыы бойынша барлы оу трлерінде оитын студенттерге арналан дрістер жинаы. – Алматы: АЭжБИ, 2009. – 84 б.

Дрістер жинаында «олданбалы механика» пні бойынша 050717 – Жылуэнергетикасы мамандыыны студенттері шін оылатын дрістеріні негізгі теориялы материалы келтірілген. 1 - 7-дрістерде статика, кинематика жне механикалы жйелерді динамикасыны негіздері беріледі. 8, 9- дрістерде механизмдер мен машиналар теориясыны кейбір мселелері арастырылады. 10 - 16-дрістерде конструкцияларды элементтерін беріктікке жне атадыа есептеуді негіздері арастырылады.

Жинаты клемі шектелген сон кейбір жадайларды длелдеуі берілмеген жне келтірілген мысалдарды саны материалды толы игеру шін жеткіліксіз, сондытан студенттер пнді оу кезінде конспектіні соында крсетілген тізімдегі осымша дебиеттерді пайдалананы жн.

Дрістер жинаы «олданбалы механика» жне «Механика» пндерін оитын баса мамандытарды студентеріне де пайдалы болады деген ойдамыз.


Мазмны

  1 дріс. Кіріспе ымдар. Статиканы аксиомалары. Тоысатын кштер.  
1.1 Статиканы негізгі ымдары.
1.2 Статика аксиомалары. ш кш туралы теорема
1.3 Тоысатын кштер жйесі
2 дріс. Кшті нктеге жне ске атысты моменті. Кштер жбы. Кштер жйесін берілген центрге келтіру  
2.1 Кшті нктеге жне ске атысты моменті
2.2 Параллель кштерді осу
2.3 Кштер жбы. Кштер жбыны моменті
2.4 Кшті параллель кшіру туралы теорема
2.5 Кштер жйесін берілген центрге келтіру
3 дріс. Кштер жйелеріні тепе-тедік шарттары. йкеліс. Ауырлы центрі
3.1 Кштер жйесіні тепе-тедік шарттары
3.2 Денелер жйесіні тепе-тедігі
3.3 Статикалы трде аныталатын жне статикалы трде аныталмайтын жйелер
3.4 Сыранау йкелісі. Тегіс емес бетті реакциясы
3.5 Домалау кезіндегі байланысты реакциясы
3.6 атты денені ауырлы центрі
4 дріс. Нктені жне денені арапайым озалыстарыны кинематикасы
4.1 Кинематикаа кіріспе
4.2 Нкте озалысыны берілу тсілдері
4.3 озалыс векторлы тсілімен берілген жадайда нктені жылдамдыы мен деуі  
4.4 озалыс координатты тсілімен берілген жадайда нктені жылдамдыы мен деуі  
4.5 озалыс табии тсілімен берілген жадайдаы нктені жылдамдыы мен деуі  
4.6 атты денені ілгерілемелі озалысы
4.7 атты денені траты с тірегіндегі айналмалы озалысы
5 дріс. атты денені жазы параллель озалысы. Нктені крделі озалысы  
5.1 Жазы параллель озалысты тедеулері
5.2 Жазы фигура нктелеріні жылдамдытарын анытау
5.3 Жазы фигура нктелеріні жылдамдытарын жылдамдытарды лездік центрі олдануымен анытау  
5.4 Жазы фигура нктелеріні деулерін анытау
5.5 Нктені крделі озалысы. Салыстырмалы, тасымал жне абсолют озалыстар  
5.6 Жылдамдытарды осу теоремасы
5.7 деулерді осу туралы Кориолис теоремасы
6 дріс. Нкте динамикасы
6.1 Динамиканы аксиомалары
6.2 Материялы нкте озалысыны дифференциалды тедеулері
6.3 Материялы нктені салыстырмалы озалысы
6.4. Нктені озалыс млшеріні згеруі туралы теорема
6.5 Нктені озалыс млшері моментіні згеруі туралы теорема
6.6 Кшті жмысы. Кшті уаты. Нктені кинетикалы энергиясыны згеруі туралы теорема  
6.7 Нкте шін Даламбер принципі
7 дріс. Жйе жне атты дене динамикасыны негіздері
7.1 Механикалы жйе. Масса, массалар центрі жне инерция моменттері
7.2 Жйе озалысыны дифференциалды тедеулері
7.3 Жйені озалыс млшеріні згеруі туралы теорема
7.4 Жйе озалыс млшерлеріні бас моментіні згеруі туралы теорема
7.5 Жйені кинетикалы энергиясыны згеруі туралы теорема
7.6 Жйе шін Даламбер принципі
8 дріс. Машина мен механизмдер теориясыны негізгі ымдары. Механизмдерді рылымды талдауы  
8.1 Негізгі ымдар. Механизмдерді рылымды элементтері
8.2 Механизмдерді негізгі трлері
8.3 Кинематикалы тізбектер мен механизмдерді рылымды формулалары
8.4 Механизмдерді рылымды талдауы мен синтезі туралы тсініктер
9 дріс. Жазы рычагты механизмдерді кинематикалы жне кинетостатикалы талдауы
9.1 Жалпы мліметтер жне жазы рычагты механизмдерді трлері
9.2 Механизмдерді кинематикалы талдауы
9.3 Механизмдерді кинетостатикалы талдауы
10 дріс. Материалдар кедергісіне кіріспе. Материалдар кедергісіні мселелері мен дістері  
10.1 Материалдар кедергісіні мселелері. Есептеу слбасы
10.2 ималар дісі. Сырыты клдене имасындаы ішкі кштер факторлары  
10.3 Кернеулер, орын ауыстырулар жне деформациялар жнінде тсініктемелер  
10.4 Гук заы. Кштер серіні туелсіздігі туралы жне Сен-Венан принциптері.
10.5 рылыс элементтерін есептеуді жалпы принциптері
11 дріс. Сырытарды созылуы мен сыылуы
11.1 Бойлы кш жне тік кернеулер
11.2 Сырыты заруы жне Гук заы
11.3 Созылу-сыылу кезіндегі статикалы трде аныталмайтын жйелер
11.4 Созылу кезіндегі кернеулі жне деформациялы кйлер
12 дріс. Созылу жне сыылу кезіндегі материалдарды механикалы асиеттері  
12.1 . Созылу диаграммалары
12. 2 Сыылуа сынауды ерекшеліктері
12.3 Температура мен уаытты материалдарды асиеттеріне сері
13 дріс. Созылу-сыылу кезінде беріктікке есептеу. Кернеулер шоырлануы  
13.1 Созылу-сыылу кезінде беріктік шарты. Есептеуді ш трі
13.2 Кернеулерді шоырлануы
14. Таза ыысу. Клдене имасы дгелек сырыты бралуы
14.1 Таза ыысу кезіндегі кернеулер мен деформациялар
14.2 Клдене имасы дгелек сырыты бралуы
15 дріс. Клдене ималарды геометриялы сипаттамалары. Иілу кезіндегі ішкі кштер факторлары
15.1 Жазы фигураны статикалы моменттері мен ауырлы центрі
15.2 иманы инерция моменттері
15.3 Бас инерция стері мен бас инерция моменттері
15.4 Иілу. Иілу кезіндегі ішкі кштер факторлары
15.5 Июші момент пен клдене кш арасындаы дифференциалды туелділіктер
16 дріс. Иілу кезіндегі кернеулер жне беріктікке есептеу. Крделі арсыласу  
16.1 Таза иілу кезіндегі кернеулер
16.2 Клдене иілу кезіндегі кернеулер жне беріктікке есептеу
16.3 иаш иілу жне центрден тыс созылу-сыылу
16.4 Иілу мен бралуды біріккен сері
дебиеттер тізімі

 

дріс. Кіріспе ымдар. Статиканы аксиомалары. Тоысатын кштер

Дрісті мазмны:олданбалы механика техниканы теориялы базасы ретінде; кіріспе ымдар жне статиканы аксиомалары; тоысан кштер жйелері жне оларды тепе-тедігіні шарттары.

Дрісті масаты:бакалаврлар дайындыы кезіндегі олданбалы механиканырлін анытау, статиканы негізгі ымдарын жне аксиомаларын тжырымдау, тоысатын кштер жйесіні арапайым трге келтірілуін жне оны тепе-тедік шарттарын арастыру.

«олданбалы механика» - энергетика саласы шін бакалаврларды жалпы техникалы дайындау негізіндегі пн. олданбалы механика машина жасау саласыны теориялы негізі болып келеді, ол машиналар, механизмдер, приборларды сенімділігін, жобалау сапасын жне дрыс олдануын арттыруда лкен рлді атарады. Пн теориялы механиканы, механизмдер мен машиналар теориясыны, машина блшектеріні жне материалдар кедергісіні зара байланысан блімдерінен трады.

Теориялы механика (ТМ) – материялы денелерді механикалы озалысы мен тепе-тедігіні жалпы задары туралы ылым. Механикалы озалыс ретінде материялы денелерді кеістіктегі салыстырмалы орналасуыны уаыт туімен згеруі тсінеді. Материялы денелерді механикалы озалысы баса денелермен байланысан, сана жйесі деп аталатын координатты остерге атысты арастырылады. Механикалы озалысты дербес жадайы – материялы денелерді тепе-тедігі, бл оларды тек ана тынышты алпы емес, біралыпты тзу сызыты озалыс алпы деп де тсіну керек. Механикада денелерді зара механикалы рекеттесуі арастырылады, яни нтижесінде денелерді озалысыны згеруі немесе оларды лшемдері мен формасыны згеруі (деформациясы) болатын зара рекеттесуі.

ТМ статика, кинематика жне динамика блімдерінен трады. Статика деп кштер жйелеріні трлендіру дістерін зерттейтін жне оларды тепе-тедігіні шарттарын анытайтын ТМ блімін айтамыз. Кинематикада денелерді озалысы, олара тсетін кштер есепке алынбай арастырылады. Динамикада материялы денелерді озалысы, олара тсетін кштер есепке алынып зерттеледі.