Кернеулер, орын ауыстырулар жне деформациялар туралы тсініктер

Ішкі кштерді имада таралуын сипаттау шін кернеу ымы енгізіледі. S имасыны К нктесіндегі толы кернеу векторы деп, келесі шама аталады

(10.1)

мндаы - K нктесі аймаындаы элементар аудан;

- элементар аудана тсетін ішкі кштерді те серлі кші.

Сонымен, кернеу ауданны бірлігіне тсетін ішкі кш болып табылады (паскальмен лшенеді). р кернеуін 3 раушыа жіктеуге болады: иманы нормалі бойымен (тік s кернеуі) жне има жазытыындаы екі с бойымен(жанама t кернеулері). Егер К нктесі арылы баса ию ауданды жргізсе, жалпы жадайда кернеуді шамасы баса болады. Нктеден жргізілген барлы аудандардаы кернеулерді жиынтыы нктені кернеулі кйін райды (ол 6 шамамен толы аныталады).

Сырты кштер серінен барлы денелер здеріні лшемдері мен формасын згертеді (де­формацияланады). Осы згерістер детте аз болса да ішкі кштерді дене бойымен таралуына айтарлытай серін тигізеді. Деформациялану кезінде дене нктелері кеістікте зіні орнын ауыстырады. Деформацияланбаан дене нктесінен басталып, деформацияланан денені дл сол нктесіне жргізілген вектор нктені сызыты орын ауыстыру векторы деп аталады.Брышты орын ауыстыру ымы келесідей енгізіледі: деформацияа дейін екі жаын нктелерді арасындаы тзу кесінді де-формация боланнан кейін кеістікте кейбір брыша брылады, ол да вектормен сипатталады.

Егер жйеге, оны кеістікте ата бтін ретінде орын ауыстыруына ешандай ммкіншілік бермеуге жеткілікті байланыстар енгізілген болса, онда жйе кинематикалы згермейтін жйе деп аталады. МК-нде детте тек сондай жйелер арастырылады. Керісінше жадайда орын ауыстыруларды тек ана деформациялар себебінен бола-тын блігі арастырылады. Сонда кптеген жйелер шін кез келген нктені орын ауыстыруы дене лшемдерімен салыстыранда те аз шама болады. Сондытан, статика тедеулерін ран кезде бастапы лшемдер принципі бойынша лшемдерді згеруі есепке алынбайды (бдан згешеліктер бар).

Дене лшемдері мен формасыны згеру арындылыын сипаттау шін денені деформацияа дейін жне деформация боланнан кейін арастырайы (10.4 сурет). Келесі шама

(10.2)

А нктесіні АВ баыты бойымен сызыты деформациясы немесе деформациясы деп аталады (оны реті 10^-3). Дл сол нктедегі баса баыты бойымен алынан деформация, жалпы айтанда, баса болады. х, у жне z стері бойымен деформацияларды e_х, e_у жне e_z деп белгілейді.

Дене ішінде OD жне ОС кесінділерімен жасалан тік брышты арастырайы (10.4 сурет). Дене сырты кштермен жктелген сон, бл брыш згеріп, C'O'D' мніне ие болады. Келесі шама

(10.3)

О нктесіндегі COD жазытыындаы брышты деформация немесе ыысу брышы деп аталады. Координатты жазытытарда ыысу брыштар g_уz, g_zx жне g_ху арылы белгіленеді.