Реактопласттарды пластикалы сипаттамаларын сапа крсеткіштеріне олдану айматарын анытаыз.

Пластомерлік сипаттамалары. Реактопластарды ндеуге жарамдылыын ГОСТ 15882-84 арылы келесі негізгі асиеттеріне сйене отырып алуа болады: ттырлы коэффициенті, пластикалы-ттыр кйіні затыына, берілген жылжу кернеуінде атаю уаыты жне толы атаю уаыты.

Ттырлы коэффициенті алыптау жадайына сйкес келетін жылжу жылдамдытары кезіндегі реактопласт балымасыны ауына кедергісін сипаттайды. Ттырлы коэффициентін біле отырып, р наты жадайда формаа йылу зындыын, форманы толтыру жылдамдыын, йылу жйесіні кедергісін жне т.б. есептеуге болады. Пластикалы-ттыр кйді затыы, яни берілген жадайларда (температура мен ысым) реактопласты аыш кйде болу уаыты жне атаю уаыты алыптау цикліні блек сатыларымен затылыымен аныталады, демек ондырыны німділігі жне дайын німны сапасы.

Компрессті пресстеу дісімен реактопластарды ндеген кезде пресс-нтаты маызды технологиялы асиетіне оны жабысатыы жатады, ол атайан материалды форма бетіне адгезиясын сипаттайды. Бл крсеткіш бйымны алынуын жне оларды итерілу жадайын анытауа ажеті болып табылады. Жабысаты мнінен пресстеу жне ысыммен ю кезіндегі формадан бйымны итеру кшін есептеуге болады. Пластометрге жыштыты баалауды тегіс жылтырлатылан хромдалан бетке ие штырь кмегімен жзеге асады.

Рашиг дісімен аыштыты анытауда пресс-материалды ыздырылан кйде пресс-форманы немесе ысымда йылмалы форманы толтыру абілетін анытайды. Реактопласты аыштыы байланыстырыш композицияны – смолалар, материалдарда ртрлі компоненттерді (толытырыштар, пластификаторлар, майлаыштар) , сонымен атар ылал мен шыш заттарды болуына туелді. Майлаыш заттар мен ылалдылыты млшері аншалыты кп болса, соншалыты аыштыы жоарылайды жне пресстеу кші тмендейді немесе форманы толтыру шін себу керек болады. Біра балыманы жоары аыштыы шикізат шыынын жоарылатады жне бйым сапасын тмендетеді.

Таблеттеу. Пресстеу дісімен нделетін пресс-нтатар, волокниттер масса жаынан траты берілген формадаы берік таблеткалар алу масатында алдын-ала таблеткалауа шырайды. Таблеттелген материалды олдану дозалау натылыын жоарылатады, шикізат шыынын тмендетеді, ыздыру уаытын азайтады. Пресс-нтатар жоарынімді машина-автоматтарда, талшыты материалдар негізінен гидравликалы пресстерде таблеткаланады. Сыылу кшіні серінен материалды компакты таблеткаа пресстелу абілетін таблеткаланулылыымен –шикізатты маызды технологиялы асиеті сипатталады. Таблеткаланулылы кптеген факторлара байланысты: грануламетриялы рамы, материалды ылалдылыы мен температурасы, майлаушы заттарды болуы, таблеткалану жылдамдыы, бйымны ысымда сталуы жне т.б.

20. Таблетттеу. Таблетттеу жолдарыны маыздылыын крсетііз.

Таблеттелу – материалды сыатын кш серінен шаын таблеткаа престелу абілеті. Таблеттелу кптеген факторлара туелді:гранулометрлік рам, материалды ылалдылыы мен температурасы, майлаыш заттарды болуы, таблеттеу жылдамдыы, бйымды ысым астында стау уаыты жне т.б.

Таблетканы беріктілігін оны бзуа ажет кшпен сипаттауа болады. Сынауды олмен жмыс жасайтын винтті пресс пен динамометрден тратын рылыда жргізеді. Пресс-материал таблеткасын (2) динамометрді (1) жоары серпімді доасына бекітілген сына аймаына (7) орнатады. Штурвалды (3) айналдыранда винт (4) ползунды (5) жылжытады, оны тменгі шетінде шарикті сйеу (6) бекітілген. Динамометр стрелкасы бзушы кшті лшейді. рылыны кейбір жаартылан трлерінде шарикті орнында шкір конус болады.

Сынатара арналан таблеткаларды екі жаты престейтін, ыздырылмайтын таблека машинасыны пресс-формасында немесе е тменгі кші 49-98 кН болатын гидравликалы престерде дайындайды. Сынатара арналан пресс-нта таблеткаларыны лшемдері: диметр 20мм, биіктігі 12,15мм. Берілген меншікті ысым 8-10МПа-да аланыан пресс-нта таблеткаларын беріктілікке тексереді. Егер таблетканы беріктілігі 0,78-0,83кН-нан тмен болмаса материалды таблетелуі жасы деп табылады. Ал тмн беріктілік крсетсе таблеттеуді меншікті ысымын 120МПа-а дейін ктеру керек.

Таблеттелуді таблетканы пресс-формадан итеріп шыару кші бойынша баалау дісі жеіл жне арнайы рылыны ажет етпейді. Итеру кшін кез-келген стандартты машинада лшеуге болады. Итеру кші бойынша таблетканы форма абырасына меншікті йкелу кшін есептейді. Меншікті йкелі кші аншылыты жоары болса, нтаты таблеттелуі соншалыты тмен болады. Мысалы, егер меншікті йкелу кші 0,7-3,3 МПа болса нтаты таблеттелуі жасы, ал егер меншікті йкелу кші 3,3-8,3МПа болса нашар.

Пресс-материалдарды таблеттелуіне гранулометрлік рам атты сер етеді. Мысалы, блшектрені лшемдері р трлі пресс-нтатан беріктілігі 1,12кН болатын таблетка алу шін баса жадайлармен оса келесі ысымды олдану керек екендігі орнатылан:

Блшек лшемі, мм - 0,25 0,25-0,5 0,5-1,0 1,0 - . .
Престеу ысымы, МПа 8,25 162,5

 

Бл былыс майда тйіршікті материалды меншікті тйісу беті лкен болуымен тсіндіріледі. Сондытан тадлеттеу кезінде лкен тйіршікті материалды алдын-ала майдалау керек.