Таырып: Инфекция. Бактерияны патогенді факторлары

Саба жоспары:

1. Инфекционды процесстегі микроорганизмдер рлі, патогенділігі, вируленттілігі, вируленттілік атрибуттары.

2. Инвазионды белсенділігі бар факторлар:

a) Бактерияны гиалуронидазды белсенділігін анытау

b) Стадаы патогенді стафилококтарды лецитиназды белсенділігін анытау

c) Стафилакоктарды ДНКаза сері

d) Плазма когулазаа тест

3. Токсикалы немесе токсигендік

a) анды агары бар табашада эритроциттерге St.aureus гемолизіні сері

b) St.aureus ндірілетін à - гемолизиндерді анытау

4. Антифагоцитарлы адгезивті сері бар факторлар:

a) Капсула

b) Корд фактор

5. Эксперементарлы жануарлара жтыру дістері: тышандарды рса ішілік

a) B. cereous немесе k. pnem дыылдарымен заымдау

b) Рида жне Менча дістері бойынша клондарды B. Cereous DL 50 анытау (схеманы талылау)

6. Студенттерді терілік бактериоциттік активтілін анытауа дайындалу (келесі сабаа дайынды)

Тжіребиелік сабаа методичкалы нсаулама:

1. Инфекционды процесс олайлы оршаан ортада патогенді микробпен абылдаыш макроорганизм арасында пайда болан эволюционды процесс

2. Инфекционды процессті келесі стадиялара блуге болады:

Абсорбция, адгезия, коллонизация, токсикалы субстанция німдері.

3. Инфекционды процесстік аыры жадайы, инфекционды ауру жтырылу мен циклды аыммен жне спецификалы иммунитет тзіліуімен сипатталады жне кп трлі формалар

Инфекционды процессті шаыруа абілетті микроорганизмдер – патогнедер, патогенді жне вирулентті асиетіне ие, сонымен оса «адгезин рецептор» спецификалы жйесі болады.

Патогенділік – микроб трлеріні инфекциялы процесс шаыратын патенциады абілеті. Патогенділік полифункционлады асиет, бактерия клеткасы геномында генетикалы детерминирленген жне рпатан – рпаа беріледі.

Микрорганизм трлеріні р трлі патогенді штамдарыны крініс бойынша патогенділік трасыз.

Вируленттілік белгілі бір шарттарды жануарлара немесе адама арналан штамны патогенділік дегейі. лімге келетін доза 1-бірлік болып лшенеді(96 бетті ара, пункт 5,6).

Вирулетттілікті атрибуттары патогенділік микроорганизмдегі біратар биологиялы асиетттерді болуымен негізделеді. Яни олар микроорганизні б.б.з. блінуіне абілеттілігіне байланысты . Осы заттар инфекцияны ену апасында егесіні ішкі ортасында ораныс фкторларыны серіне арсы тра алуына байланысты, сол себепті микробты азада кбебі мен тіршілік етуіне ыпал етеді(сезімтал торша ішінде немесе беткейінде).

Вируленттілікті атрибутттуры болып табылады:

· Инфективтілік

· Инвазивтілік

· Уыттылы немесе токсигенділік

Инфективтілік (немесе жарааттанулы) –микробтарды тері арылы жне шырыштар арылы микроорганизмдерді ішкі ортаа енуі, тіршілік ету жнге кбею жне блініп шыаннан баса организмге енгенде тіршілігін сатау абілеті

Инвазивтілік – микробтарды организм иесіні ораныс барьері мен мехинизмінен ту жне сол жерде кбею абілеті.

Уыттылы немесе токсигенділік – микроб тоскиндеріні организм иесіні метаболиттік функциясына орналасын жне оны ішкі ортасынын тратылыын бзу абілеті.

Тапсырма.

Оу барысында 13 графиктен оу”инфекциялы процестердегі микроорганизмдерді рлі” (121бет).

Эндотоксинні белоктік токсині кбнесе термостабильді,токсикалыы тмен жне арнайылылыы тмен.

Тапсырма.

а) гемолизинді анытау-токсин эритроциттерді лизистейд-анды агарда,стафилококка себілген.

анды агардаы штрих дісімен жіне жеке колонияды сіп жатан стафилококкты су ортасыны жан жаында гемолизді млдір аймаы крінеді.

б) альфа жне бетта гемолизинді анытау родуцирленген Staphylococcus aureus жне туліктік сорпа ортасында оны титр ін анытау (Вигодчиков дісімен).

Вигодчиков дісі:

1. 1:10 нан1:1280 ге дейін 1 мл клемдегі физиологиялы ерітіндіде стафилококк ортасыны декантатасын екі еселеп араластырып дайындайды.

2. р бір проьиркадаы араласпаан бір тамшыда 5% ойды эритроциті болады. Баыланатын пробирка: физиологиялы ерітінді+1 тамшы эритроцитті тізбесі.

3. Пробирка 37 ^о С бір саат инкубирленеді, осыдан кейін нтижені есептейді жне альфа гемолизинні титрін анытыайды-декантата ажырауында жіне толы емес эритроцит гемолизі баыланады.

Бетта гемолизинді анытау шін пробиркаларды осымша 2 саат 40^о С-та термостатта жіне бетта гемолизинні титрін анытайды-декантата ажырауында,эритроцитті толы гемолизін баыланады.

4.Антифагоцитарлы жне адгезивті рамны факторы

Патогендік фактор ретінде арастырылады: вируленттілікті материалды крінісі болып табылады. Антифагоцитарлы факторды белсенділігі жасуша абырасы капсула рылымдарыны р трлі беткейінде байалады.

Стафилакоккты ДН азалы активтілігін (белсенділігін) анытау

рамында жоары молекулалы ДН бар зерттелетін даылдар агар табашасына себілген. Даыл се бастааннан кейін агарды беткейін HCL мен дейді. Бл кезде заымдалмаан ДН млдір емес преципитат тзген. Млдір емес стафилакокк колониясыны айналасында млдір крінетін ДН аза ареалдары тзіліп олар ыдырау серінен пайда болан.

Плазма коагулезды белсенділікті анытау. Зерттелетін даылды рамында цитрат плазмасы бар пробиркаа ¼ атынасында йып 37С инкубирлейді. Нтижесінде 1,2,3,4,8 аралыында тіркеп отырады.

Коагулаза пазитивті штамдарда пробиркасында ю процесі болып рілген тйіршік трінде крінген. Ал баылау кезінде плазма сйы трінде ала береді.

Тапсырма:

Таблицада крсетілген стафилакоккты 2 даылыны патогенді факторын анытауды нтижелерін таблицада крсету жне есепке алу.орытынды жаса.

Стафилококк	Патогенді факторы	Гиалуронидаза	Лецитиназа	ДН аза	Плазмакоагулаза	Гемолизиндер
Штам №1
Штам №2

 

3. Токсикалы немесе токсигенділігі-микробтарды токсин синтездеу асиеті-белокты зат немесе табиаты полисахаридті, микроорганизмдегі метаболизм процесіні бзылуы.

Инфекциялы процесс патогенезінде токсин маызды рл ойнайды.

Инфекционды ауруларды негізгі клиникалы крінісі микроорганизмдерді токсикалы асиетін реализациялайды.

Табиаты белокты токсиндер секрецияланатын жне секрецияланбайтын болады.

Белокты токсиндер рылысыны крделілігімен еркшеленеді, сер ету механизмі жне спецификалыы р р трлілігімен ерекшеленеді.

Токсикалы липополисахаридтер

Грамм теріс бактерияларды жасушалы абырасындаы токсинді липополисахарид болып эндотоксиндер табылады, олар тек ана организмдегі бактериялды жасушаларды луі жне ыдырауы кезінде тзіледі.

 

Тапсырма:

Туберкулезбен ауыратын науасты аырыында микродаылдау дісімен дайындалады.

Туберкулезбен ауыратын науасты аырыыны жындысынан карц факторы аныталды. Микрокультирлеу дісімен диета алды, Циь-Нильсон дісімен боялады (жіпше трізді тзілген трде рубинді-ызыл тстес таяшаларды жиналанын креміз.). Карц фактор кешені антигендік емес, токсикалы клетка абырасыны рылуы туберкулез микроорганизмдеріні орналасуын крсетеді.

Адгезия – макроорганиздерді сезімтал нысана жасушаларына бактерияларды жабысу асиеті. Одан рі бактерия орі арай кбейеді, коллонизацияланады. Песфекциялы адгезия трі ол – организмге бактерия мен жасушаны физика-химиялы сер етуінен пайда болады, ол спецификалы адгезия. Бактерия нысана жасушаны беткейіне арнайы рецептоларымен адгезияланады.

Тапсырма.

А тышандарды B. cereus (K.pneumonia) даылымен рса уысын заымдау. Тышанны басын тмен аратып стау,(бны кмекші істейді) материалды ішті тменгі блігіні сол жаына егеді. Теріге шприцті ткір шты инесімен егеді, сосын шприцті іш абырасына тік брыш жасап орнытырады, іш уысы абырасына кіргізеді де, шприцті ішіндегісін жібереді (дайындалан даылды 0,5 мл). лген тышандарды келесі сабата ашып зерттейді.

б) Микробтарды вируленттілігін келесі тсілдермен анытайды:

- DLM (Dosis letalis minima)- лімге келетн дозаны е аз млшері. Бл 95%-ке дейін лімге келетін тжірибелк жауарларды дене салмаы, жасы, белгілі бір типтері, заымдау дістері сас болу керек.

- DCL(Dosis certa letalis) – 100%лімге келетін доза.

-DL₅₀- 50% лімге келетін доза. Вируленттілікті крсеткіштеріні ішінде е сенімді трі DL_50, себебіолжануарларды сезімталдыына е аз дегейде туелді.

DL₅₀ Baccilus cereus атышандарда анытау.

Туліктік агарлы даылды В. Cereus 3-4мл физиологиялы NaCl ерітіндісімен шаяды. Шайындыны (1-2 мл) стерильді пробиркаа йып, ою боланша шайайды. Ол шін пробиркаа физиологиялы ерітіндіні ямыз, млдір емес боланша.

Дайын болан 1 млрд лшендіні блу арылы берілген микроб клеткасыны санынан тратын лшенді дайындайды.

р трлі концентрациядаы бактериялар лшендісін рса ішіне 0,5 мл тышан топтарына егеді, р топта 5 жануардан аз болмауы керек.

Тжірибе 5 кнге есептеледі, лген жне тірі жануарларды есепке алу керек. DL₅₀ наты мнін Рид пен Мич есебі бойынша есептейді.

Таблица22

Микробты денелерді енгізген саны	лген тышандар	Тірі алан тышандар	лім-жітім (атынас)	%
			60/60
			50/60	83,3
			40/60	66,6
			10/60	16,6
			0/60

 

Тжірибе 60 оу топтарында жргізіледі. Рид пен Мичбойынша есептелгеннне кейін келесі нтижелер алынады:

. DL₅₀ 300000 жне 200000 микроб денелеріні арасында орналасан. Микробды денелерді пропорционалды интегралы 50-ге те:

50% кп лім-50% 66.6-50 16.6 0.30

50% кп лім-50% аз 66.6-16.6 50.0

DL₅₀ титрыны теріс логарифмымикробты денелерді млшеріні теріс логарифмы + пропорционалды интервал - Ig66,6+ пропорционалды интервал -1,75+0,30 -1,45.

-Ig DL₅₀Ig1.45Ig1.45Ig DL₅₀ DL₅₀10^1.4527.3273000

Нтиже. DL₅₀тышанда шін 273000 микробты денеге те.

6. Студенттерді терісінен бактерицидтік активтілікті анытау тжірибесі.

Білекті алдыы жаыны терісіне томпонмен ішек таяшасыны лшендісін жаады(1:50000)содан кейін Петри табашасына із алдырады. 15 мин кейін- екінші Петри табашасына егеді. Егінділерді 37⁰С та 1 тулікке ингубирлейді. Бірінші жне екінші табашадаы скен колонияларды санын анытайды жне арнайы формалау бойынша бактерицидтік индексін анытайды.

Тапсырма.

Бактерицидтік ані сабата есептейді.аныталуы тжірибені 1 студентті терісіне ояды, келесі сабата есептейді. Студенттер йде «батериялар патогенділігіні факторы» кестесін толтырады. Бл кестеге келесі бактерияларды жазады:S.aureus, Str.pyogenes,Str. Pneumoiea,E.coli,S,typhi,V.cholerea,Cl.tetani,Cl.botulinium,C.diphtherieae.

Бактерия патогенділігіні факторы

Бактерия трі

Патогенділік факторы

Механизмі

Таырып бойынша сабаты баылау сратары

1. “Инфекция тсінігі “ (инфекциялы процес). Инфекциялы туындауына ажетті шарт. Инфекциялы процесті сатысы.

2. “Патогенділік” тсінігі. Патогенділікті генетикалы негіздері.

3. “Вируленттілік” т.сінігі. Вируленттілікті атрибуттары.

4. Инвазия факторлары, сер ету механизмі, мысалдары. Гиалуронидаза, ДНК-аза, плазмокоагулязаларды аныталу дістері.

5. Антидфагоцитарлы факторлар, жіктелуі, мысалдары.

6. Адгезия факторлары, маынасы , мысалдары.

7. Вируленттілікті лшем бірлігі.DL₅₀ -ді анытау тжірибесі.

8. Микроорганизмдерді вируленттілігін кшейту жне бседету дістері.Аттендацияланан микроб штамдарыны тжірибелік маынасын анытау.

9. Токсиндер, жіктелуі. Экзотоксиндер жне эндотоксиндерді салыстырмалы мінездемесі.

10. Белокты токсиндер жне оларды жіктелуі, сер ету механизмдері, мысалдыры.

11. Антитоксиндер, алынуы, олданылуы. Мысалдары.

12. Патогенді микроорганизмдерді парозиттік дегейі, мысалдары.

13. Генлл-Кох триадосы, оны атынасуы.

14. Инфекциялы ауруларды негізгі белгілері: инфекциялы ауруларды кезедері, ммкін болатын шыындары.

15. Инфекцияларды инфицирлену кзіне байланысты жіктеу. Мысалдар, инфильтрлену жолдары.

16. Инфекцияларды локализациясы жне оздырыштарыны таралу жолдары бойынша формалары, мысалдары.

17. Инфекцияларды жіктелуі оны ерекшеліктеріне жне клиникалы симптомдарыны крінуіне байланысты. Бактериятасымалдаушылы. андай тр иелері бактерия тасымалдаушы болып табылады. Мысалдары.

18. Инфекцияларды формалары, ауруларды айталану уаытыны затыына байланысты

19. Эксперименттік жануарлара инфекция жтыруды масаты мен дістері

 

Саба жоспары

1.B. cereus эксперименттік инфекциясын енгеізгенен кейін лген тышанны мйітін ашып арау. Тышанны органдарынан алынан жаынды Грам дісімен бояу.

2. Трлік табии иммунитет жне жре пайда болан иммунитет, оларды негізгі айырмашылытары.

3. Табии резистенттілікті факторлары. Оларды анытамасы.

4.Биологиялы сйытытардан лизоцимді анытау. Лизоцимді сілекейден титрлеу дісі.

5. Теріні бактероицидтік индексін анытау.

6.ан сарысуы жалпы бактериоцидтілігін анытау.

7. ан сарысуынан бетта-лизин титрін анытау.

8.Фагоцитоз иммунитеттті жасушалы факторы ретінде

А) жаыннан фагозитозды р трлі стадиларын анытау, оу

Б) аяталмаан фагоцитозды жыныны микроскопиясы

 

Практикалы жаттыуларды орындауа дістемелік нсаулар

1. B. cereus эксперименттік инфекциясын енгізгеннен кейін лген тышанны мйітін бактериологиялы жне бактериоскопиялы діспен зерттеу.

Тышанды парафині бар ваннаа бекітеді, алдыы кеуде уысын спирке батырылан матамен сртіп дезинфекциялайды. Мйітті адшу шін стерильді инструменттерді олданады. Алдымен сырты жабынын ашады, сосын кеуде уысын, одан кейін рса уысын ашады.

оздырышты таза даылын идентификациялау шін бактериологиялы зеттеу жргізу. Ол шін оздырышты жрек анына егеді: жректі беткейін пинцетпен ысып трып, пастерленген пипеткамен анды алып, ет-пептонды сорпасы бар пробиркаа тамызады.

рса уысын ашан кезде бауыр, бйрек, ккбауыра микроскопиялы зерттеулер жргізеді.

Одан кейін тіндерден жаын дайындап, бекітіп, Грам дсі бойынша бояп, микроскопиялайлы, яни бактериоскопиялы зерттеу жргізеді.

Инфекциялы ауруларды лабораториялы диагностикасы дісі: аурулардан алынан материалды жануарлара жтырады, бл діс биолдогиялы д.а. Диагностиканы биологиялы дісі оздырышты бліп алуа ммкіндік береді(мысалы туляремия, оба, сібір жарасы жне вирусты инфекциялар кезінде) немес токсинні жотыына кз жеткізеді(ботулизм, анаэробты газды инфекциялардан биожаын алу). Кейде инфекциялар ауауларды диагностикасын анытауа инфицирленген жануарларда килиникалы крінгістері жне тіндер мен органдарда спецификалы патоанатомиялы згерістері ммкіндік береді.

Таырыбы: Иммунитет. Арнайы емес ораныш факторлары. Фагоцитоз. Опсоникалы индекс. Комплементі, лизоцимді титрлеу.

Сабаты масаты:

Студент білуі керек:

· ораныш механизмдері жне азаны табии тратылы факторлары (гуморальді жне жасушалы).

Студент жасай білуі керек:

· анны, комплементті, биологиялы сйытытарда лизоцимні жалпы бактерицидтік активтілігін, фагоцитозды жне НСТ-тесті анытау жне есепке алу.

· Экспериментальді инфекциядан лген тышандарды сою жне бактериологиялы зерттеу жасау.

Керекті рал-жабдытар: зертханалы ыдыстар, бояулар жиынтыы, тест – даылдар, тексерілетін сарысулар, демонстрациялы препараттар (НКТ-тест, фагоцитоз т.б.), оректік орталар.

 

Саба таырыбын з бетімен дайындауга арналан сратар:

1. Иммунитетті анытамасы, трлері. Трлі жне дара, табии жне жре пайда болан иммунитет.

2. Табии резистенттілікті ораныш механизмдері жне факторлары. Жануарларда жне адамдарда инфекцияа резистенттілікті генетикалы аспектілері.

3. Теріні, шырышты абатыны бактерицидті жне кедергі асиеттері. Теріні бактерицидіні индексін анытау. алыпты микрофлораны манызы, терілік дисбиозы.

4. Лизоцим, оны табигаты, сер ету механизмі. Биологиялы сйытарда лизоцимні бар болуын анытау дісі. Интерферон.

5. Сарысуды жалпы бактерицидтік активтігі, анытау дістері.

6. Комплемент, оны асиеттері, табии иммунитеттегі компоненттері. Пропердин, сер ету механизмі.

7. Табии антиденелер, маызы. Микрофлораны жне таамны антитендеріні маызы.

8. Фагоцитоз-иммунитетті клеткалы факторы. Фагоцитозды зерттеуіндегі И.И.Мечниковты маызы. Фагоцит - клеткаларды трлері, фагоцитозды сатылары. Аяталмаган фагоцитоз.

9. Фагоцитоз тжірбиесін ою., реакцияны активтігін, німділігін жне аяталуын анытау. Опсоно-фагоцитарлы реакция. Фагоцитоза хемотоксикалы агенттеріні сер етуіні механизмі.

10. Фагоцитозда фагоциттерді биохимиясыны ерекшеліктері.

11. Жануарды жарып союы жне бактериологиялы зерттеуі (экспериментальді инфекциядан лген).

12. Инфекцияа арсы табии резистенттілікті тмендеуіне абілетті факторлар — ионизациялы сулеге тсіру, ашыу жне т.б.

Студентті зіндік жмысы

 

Тапсырма 1. анны бактерицидтік активтігін анытау тжірбиені орытындысын есепке алу.

ан сары суыны бактерицидтік белсенділігі генотипі бгде заттардан анны зіндік табии тазарылу крсеткші. ан сары суыны бактерицидтік сері алаш рет грам о микроорганизмдерге (сенді таяша, ботулизм жне сіреспе оздырышы, стафилококктар, пневмококктар, стрептококктар ж.т.б.) жне де грам теріс бактериялара (іш сзегі салмонеллалары, бруцеллалар, менинтококктар, ішек таяшасы, шигеллалар ж.т.б.) арсы аныталан. ан сары суыны бактерицидтік белсенділігі организмні трлі жадайында згеріп отырады, сондытан оны анытауы ауруды даму барысын, емдік шараларды нтижесін адаалау жне де процесті сауыу кезеінде баылауа болады, яни ауруды болашаын нтижелеуге болады.

ан сары суыны бактерицидтік белсенділігін анытау барысында организмні гуморалді ораныс факторлар ызметіні бірлігін (комплемент жйесі, пропердин, лизоцим, алыпты антидене, В-лизин дегейі) анытайды. Бюхнер тсілі бойынша, сары суды бактерицидтік белсенділігі тексерілетін сары су мен тест-культура байланысуы нтижесінде тжірибеге дейін жне инкубациядан со оректі ортада скен тест-культура колониялар санын есептеу. орытындысын баылаумен (контрольмен) салыстырады. Тжірибеде 0.5 мл ан сары суын 0.5 мл микробты тест-культурамен (25000 микробты торшалар) араластырады, ал баылауда - 0.5 мл физиологиялы ерітіндіні 0.5 мл микробты тест-культурамен араластырады. оспаларды термостата 37°С — 60 мин ояды. Уаыт ткен со, Петри ыдысындаы оректік орта бетіне 0.025 мл араластыран оспадан бактериалді ілмекпен тсіреді, шпателмен оректік орта бетіне біркелкі жаяды. 24 саата 37°С термостатта инкубация жасайды. ан сары суы белсенділігі (ССБ) формуламен есептейді:

 

Нтжірибе х 100

ССБ =100 ________________________

Н баылау

Н — колония саны.

Тапсырма 2. Биологиялы сйыктыта лизоцим дегейін анытау. Лизоцим кзді жасында, сілекейде, ан сары суында, жмырта белогында ж.т.б. кездеседі. Лизоцим кейбір патогенді микроорганизмдер суін тежейді: стафило-, стрепто-, менинго-, гонококктарды жне дифтерия коринебактерияларды. Сонымен атар, лизоцимге кптеген сапрофиттерде сезімтал болып келеді.

Лизоцимні биологиялы маыздылыын ескере отырьш, оны биологиялы табиаты бар антибиотик деп атауа болады жне организмні бейспецификалы гуморалді факторы. Осы себептен, лизоцим анытауы ауруды дамуын, терапия нтижесі жне болжамын айындайды.

Биологиялы сйытыта лизоцим дегейін анытау принципі, оларды е жоары титрі тест – даылы M.lysodeicticus берілген уаытта лизиске шырауы

Ингредиенттер	Пробиркалар
Физ.ертіндісі	2,4	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0
Тексерілетін субстрат (сілекей, кз жасы т.б.)	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1
Дайындалатын ерітінділер								-
Тест - даылы	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0	1,0
370С – 2 саат термостатта инкубациялайды
орытынды: егер микробтар лизиске шыраса, пробиркадаы ерітінді млдір «+», ал лайланса «-»

Лизоцим титрі – е соы пробиркадаы (жоары) сілекей ерітіндісі млдір болса.

 

Тапсырма 3. Лейкоциттерді фагоцитарлы активілігін анытау (демонстрация)

ан рамындаы полиморфтыядролы лейкоциттер, моноциттер з беткейлерінде микробты тест-культураны стап, зіне сііріп жоя алады, яни фагоцитоза шыратады. Микробты тест-культура ретінде саыраулатар, грам о стафилококктар, грам теріс ішек таяшасын алуа болады.

Лейкоциттері фагоцитарлы активтілігі, оны аяталу фазасына дейін анытау В.М.Берман жне Е.М.Славская (1958) сынан классикалы дісі немесе Б.АЧухловин жне С.П.Иванов (1968) модификациясы бойынша жргізуге болады.

Бірінші дісте тест-микроб ретінде S.aureus (Wood, 46) алынды, ал екінші модификациясында - Е.соіі штамм Ml7.

Реакция жргізу жолдары. 0.1 мл 3% натрий лимон ышылына 0.2 мл науас анын осады, араластыран со оан 0.1 мл алтын тсті стафилококк немесе ішек таяша ертінділері (24 саат инкубацияланан таза даылдан жасалан 2-миллиардты микробты ертінді) осылады. Барлыын жасылап араластырып 37°С термостата 30 мин. кояды. оспаларды жасылап араластырып бір тамшысынан шыны затына жа мазок дайындайды. алан оспаны айтадан 37°С термостата 90 мин. ояды. Инкубация ткен со 120 минутты мазок дайындайды. Мазоктарды (30 минутты жне 120 минутты) фиксация жасаан со, Романовский-Гимзе дісі бойынша боялады жне иммерсиялы микроскопия жасалынады.

Микроскопия кезінде фагоцитозды баалау критерийлері (инфекциялы процесті динамикасы бойынша демонстрациялы мазоктарды талдау)-

1. Активтілік - ФК (фагоцитарлы крсеткіш) - 100 немесе 200 торша (нейтрофиддер немесе макрофаггар) ішінен фагоцитоза шыраан торшаларды (нейтрофилдер немесе макрофагтар) орташа %.

2. Интенсивтілігі - ФС (фагоцитарлы сан) - фагоциттеуші бір торша ішіндегі микробтар саны. Екі крсеткіште 30 мин жне120 мин. инкубациядан со блек есептелінеді

3. Аяталандыы - фагоцитозды толы аяталаны, %(ФТА)

 

4. ФСК (фагоцитарлы санны коэффициенті) .

ФСК

5. НБИ (нейтрофилдердщ бактерицидтік индексі)

НБИ =

А - нейтрофил ішінде лген микробтар саны, орташа саны;

В — лейкоциітерді жалпы микробтарды сііру саны.

Со5ы крсеткіш ор5аныс реакцияны наты интенсивтілігін сипаттайды.

Фагоцитозды алыпты крсеткіштері: ФК 40-94.18±1.55%; ФК¹²⁰ - 92.0 ±2.52%; ФС³⁰ - 11.29+1.00%; ФС¹²⁰ - 9.81+0.96%; ФСК - 1.16±0.04%; НБИ -66,3+2,58%.

Тапсырма 4. Демонстрациялы НКТ-тест.

Фагоциттерді (нейтрофилдер жне макрофагтар) функционалды активтілігін нитрокгілдір тетразолийді алпына келтіру реакциясында (НКТ-тест) баалауа болады. НКТ-тестті негізгі принципі – фагоциттер торша ішінде нитрокгілдір тетразолий ерімейтін формасына ауысуын анытау - диформазанды клетка ішінде есептеу. Бл фагоциттерда метаболиттік жне фагоцитарлы активтілігін сипаттайды. НКТ-тесті симптомдары бірдей бактериалді жне вирусты инфекцияларды дифференциалды диагнозын жргізуде олданылады. Бактериалді инфекцияларда НКТ-тесті вирусты инфекцияа араанда жоары болады. НКТ-тест крсеткіштерін антибитиктермен емдеу эффективтілігін анытауа, олдануа болады: за уаыт НКТ-тест крсеткіштері жоары болуы емге дрыс антибиотик олданбаанын крсетеді. НКТ-тест бойынша фагоцитоз жйесіні резервтік ызметін анытауа болады, стимуляторларды инвитро олдану арылы.

НКТ-тест Park et ai дісіні М.Е.Виксман жне АН. Маянский модификациясы бойынша екі вариантта ойылады - спонтанды жне индуцирленген трінде. Индуцирленген вариантта стимулятор ретінде 0.005% продигиозан 1:2 ерітіндіде олданды. Планшет шырларына 0.025 мл гепарин ертіндісі (20-25 Ед/мл) егізіледі. Баылау жне дістік шырларына 0.025 мл тексерілетін ан осады. Баылау шырына (спонтанды реакция) 0.025 мл фосфатты изотониялы буфер осылады, ал опыт шырларына (стимуляторга нейтрофилдер реакциясы) 0.025 мл — продигиозан. Екі щыра 0.025 мл НКТ ерітіндісі осылады. оспаларды жасылап араластырады, бетін фосфатты буферге малынан фильтр аазымен жне шыны пластинамен жабады. 37°С тсрмостата 15-20 мин уаыта ояды, сосын 15 мин. блме температурасында стайды. ан мазогындай мазок жасайды, кептіреді, фиксация жасайды жне метилен кк немесе сафранинмен бояйды. Микроскопияда 100-200 нейтрофилдер немесе макрофагтар есептейді.